თემა 1. მიწის სამართლის საგანი, ობიექტი, მეთოდები ,პრინციპები წყაროები. კერძო,სახელმწიფო,მუნიციპალური საკუთრების უფლებები მიწის ნაკვეთებზე.სპეციალური საკუთრების უფლებები მიწის ნაკვეთებზე

 

სარჩევი:

1.მიწის სამართლის საგანი. 1

2.მიწის სამართლის  მეთოდები. 1

3.მიწის სამართლის პრინციპები. 2

4 . მიწის სამართლის ობიექტია-„მიწის ნაკვეთი’’ 2

5.მიწის სამართლის წყაროები. 4

ა) კანონი. 4

ბ)ჩვეულებითი სამართლის ნორმა. 4

გ) სასამართლო პრაქტიკა. 5

კერძო საკუთრება  მიწის ნაკვეთებზე. 5

სახელმწიფო საკუთრება მიწის ნაკვეთებზე. 6

მუნიციპალური საკუთრება მიწის ნაკვეთებზე. 10

ისტორიულ–კულტურული და საეკლესიო–სამონასტრო მიწების საკუთრება. 13

ა)ისტორიულ–კულტურული მნიშვნელობის მიწები. 13

ბ)საეკლესიო მიწები. 15

 

 

1.    მიწის სამართლის საგანი

 

მიწის სამართლის საგანი არის ნებითი საზოგადოებრივი ურთიერთობები, რომლებიც დაკავშირებულია მიწის განაწილებასთან, სარგებლობასთან და დაცვასთან.

 

მიწის სამართლის საგანს წარმოადგენს არა ყველა, არამედ მხოლოდ ნებითი საზოგადოებრივი ურთიერთობები, რომლებიც წარმოიშობა, იცვლება ან წყდება ადამიანის ნების საფუძველზე.

მიწის სამართლის საგანს მიეკუთვნება არა ყველა ნებითი საზოგადოებრივი ურთიერთობები, არამედ მხოლოდ ისეთი, რომელთა მოწესრიგება შესაძლებელია ნორმატიული აქტებით.

 

მიწასთან დაკავშირებული ურთიერთობანი – არის ურთიერთობათა ერთობლიობა, რომელიც წარმოიშობა მიწის უფლების სუბიექტებს შორის   მიწის  მფლობელობასთან , სარგებლობასთან  და განკარგვასთან დაკავშირებით

 

2.    მიწის სამართლის  მეთოდები

 

 

მიწასთან დაკავშირებული  სამართლებრივი ურთიერთობები იმპერატიული და დისპოზიციური მეთოდებით რეგულირდება.

 

იმპერატიული (ლათ. „ბრძანებითი“) მეთოდი მოიცავს მავალებელი და ამკრძალავი ნორმებისა და რეგულაციების ერთობლიობას.

 

მისგან განსხვავებით, დისპოზიციური მეთოდი, სამართლებრივი ურთიერთობის მონაწილეებს აძლევს არჩევანის საშუალებას თავისი მიზნებისა და ამოცანების მისაღწევად.

 

3.    მიწის სამართლის პრინციპები

 

 

მიწის სამართლის პრინციპების არ არის მუდმივი და ცვალებადია საქართველოს წინაშე არსებული გამოწვევებისა და შესასრულებელი ამოცანების მიხედვით:

 

1.  გარემოს ეკოლოგიური კეთილდღეობის პრინციპი მიწათსარგებლობის პროცესში;

2. კონკრეტულ ტერიორიაზე მოსახლეობის ინტერესების დაცვის პრინციპი;

3.  მიწის მიზნობრივი გამოყენების პრინციპი;

4.  მიწაზე უფლებების დაცულობის და სიმყარის პრინციპი;

5.  მიწაზე უფლებების თანაბარი უზრუნველყოფის პრინციპი;

6. მიწის სასყიდლიანი სარგებლობის პრიცნიპი;

7. მიწის რაციონალური გამოყენების პრინციპი;

8. მიწათსარგებლობაში რაციონალური მიდგომის პრინციპი;

9. მიწის გამოყენების გეგმიურობის პრინციპი;

10. მიწის გამოყენებისა და დაცვის სახელმწიფო ზედამხედველობის პრინციპი.

 

 

 

4 . მიწის სამართლის ობიექტია-„მიწის ნაკვეთი’’

 

·        „მიწის“, „ნიადაგის“  და „მიწის ნაკვეთისა“   ცნებები ერთმანეთისგან განსხვავდება.

ხ

·       „მიწა’’ ეს არის ხმელეთის ბიოპროდუქტიული სისტემა, რომელიც მოიცავს ნიადაგს, მცენარეულ საფარს, სხვა ბიომასებს, ეკოლოგიურ და ჰიდროლოგიურ პროცესებს, რომლებიც მოქმედებენ ამ სისტემაში.

 

·       „ნიადაგი’’ არის დედამიწის ფხვიერი ზედა ნაწილი, რომელიც შექმნილია ქანების, კლიმატის, ბიოსფეროს, რელიეფის ხნოვანების და ადამიანის სამეურნეო საქმიანობის ურთიერთქმედებით („ნიადაგის დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონის 11 I მუხლი).

 

·       „მიწის ნაკვეთის“ ლეგალურ დეფინიციას „მიწის ნაკვეთებზე უფლებათა სისტემური და სპორადული რეგისტრაციის წესისა და საკადასტრო მონაცემების სრულყოფის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-3  მუხლის 1-ლი ნაწილის „ე’’ პუნქტი  იძლევა: „მიწის ნაკვეთი  არის - ან სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი ან არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი მასზე განთავსებული შენობა-ნაგებობით (აშენებული, მშენებარე ან დანგრეული) ან მის გარეშე.“

 

·       „მიწის ნაკვეთი“ არის მიწის ზედაპირი, რომელიც არის ა)სივრცობრივად გამოყოფილი, ბ)საკადასტრო წესით აზომილი და გ)საჯარო რეესტრში სპეციალური წესით რეგისტრირებული.

 

·       მიწის სამართალი, უპირველეს ყოვლისა, მიწის განსაზღვრულ ნაწილებზე - მიწის ნაკვეთებზე სამართლებრივ ურთიერთობებს არეგულირებს.[ანუ ამ სამართლის ობიექტია „მიწის ნაკვეთი’’]

        ხ

 

·        მოქმედი კანონმდებლობით მიწის ნაკვეთზე საკუთრების  უფლების რეგისტრაციისას სავალდებულოა მარეგისტრირებელი ორგანოსთვის მიწის ნაკვეთის საკადასტრო აგეგმვითი/აზომვითი ნახაზის წარდგენა.[მიწის ნაკვეთის საკადასტრო აგეგმვითი/აზომვითი ნახაზი არის მიწის ნაკვეთის საზღვრების, კონფიგურაციისა და ადგილმდებარეობის, აგრეთვე მასზე განთავსებული ნაგებობების შესახებ გრაფიკულად და ტექსტობრივად გამოსახული ზუსტი ინფორმაცია იხ. კანონის მე-3 მუხ. 1-ლი ნაწ. „ს’’ პუნქტი]

·       ცალკეული მიწის ნაკვეთი, საჯარო რეესტრის წარმოების მიზნებისთვის, სარეგისტრაციო ერთეულს წარმოადგენს. საჯარო რეესტრში უფლებრივი რეგისტრაციის პროცესი „ობიექტის’’ პრინციპის შესაბამისად წარმოებს, რაც რეგისტრაციის დასრულებამდე ობიექტის[ანუ მიწის ნაკვეთის] ზუსტ იდენტიფიცირებას გულისხმობს. ცალკეული მიწის ნაკვეთი წარმოადგენს დამოუკიდებელ „საკადასტრო ერთეულს’’  და მას საქართველოს ერთიან ელექტრონულ საკადასტრო რუკაზე თავისი ინდივიდუალური მდებარეობა გააჩნია.

 

·        საადგილმამულო წიგნში რეგისტრაციისა და საკადასტრო მიზნებისთვის, მიწის ნაკვეთი არის საამზომველო წერტილებისა და მისი შეერთების ხაზებით შექმნილი მიწის ზედაპირი, რომელსაც საკადასტრო რუკაზე თავისი ნომერი ენიჭება.

 

·        რაც შეეხება მიწის ნაკვეთზე „სანივთო უფლებების’’ გავრცელების ფარგლებს, უფლება ვრცელდება როგორც უშუალოდ მიწის ზედაპირზე, ასევე მიწის ქვეშ. თეორიულად, მიწის ნაკვეთი გრძელდება დედამიწის შუაგულამდე და სივრცობრივი თვალსაზრისით, სოლისებურ ფორმას იღებს.

 

 

 

 

5.მიწის სამართლის წყაროები

 

              ა) კანონი

 

·        მიწის სამართლის მთელ რიგ საკითხებს არეგულირებს როგორც საქართველოს კონსტიტუცია, ისე კონსტიტუციური შეთანხმება, ორგანული კანონები და კანონები.

·        ასევე ამ დარგისთვის მნიშვნელოვანია საქართველოს მთავრობის დადგენილებები, საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულებები, იუსტიციის მინისტრის ბრძანებები და სხვა კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტები.

       ბ)ჩვეულებითი სამართლის ნორმა

 

მიწასთან დაკავშირებულ სამართლებრივ ურთიერთობებში  ჩვეულება სამართლის წყაროდ ძირითადად გვევლინება თემის შიგნით ქონებრივი სამართლებრივი ურთიერთობების, ასევე საკომლო სამართლებრივი ურთიერთობების მოწესრიგებისას.

 

 

           გ) სასამართლო პრაქტიკა

 

სასამართლო გადაწყვეტილებებს ერთ-ერთი ცენტრალური ადგილი უჭირავს მიწის სამართალში. მიწის სამართალში სადავო შემთხვევების მრავალფეროვნებიდან და მთელ რიგ შემთხვევაში კომპლექსურობიდან გამომდინარე, შეუძლებელია საუბარი იყოს სამართლის დარგის განვითარებაზე სასამართლო პრაქტიკის გათვალისწინების გარეშე. წლების განმავლობაში დამკვიდრებულმა სასამართლო პრაქტიკამ არაერთი ასახვა ჰპოვა საკანონმდებლო აქტებშიც.

 

 

 

 

კერძო საკუთრება  მიწის ნაკვეთებზე

 

 

საქართველოს მოქმედი კანონმდებლობით, მიწაზე კერძო  საკუთრების უფლება არსებობს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ პირი მესაკუთრედ არის რეგისტრირებული საჯარო რეესტრში.

 

საჯარო რეესტრს სამოქალაქო კოდექსის მეორე წიგნის მეორე თავი ეძღვნება და აღნიშნული ინსტიტუტი გერმანული სამართლიდან არის შემოტანილი. ამასთან, ამ მარეგისტრირებელი ორგანოს საქმიანობა სპეციალური ნორმატიული აქტებითაც („საჯარო რეესტრის შესახებ“ კანონი, საჯარო რეესტრის ინსტრუქცია და სხვა) რეგულირდება.

 

სახელმწიფო საკუთრება მიწის ნაკვეთებზე

 

 

·       მიწის ერთ-ერთ მესაკუთრეს სახელმწიფო წარმოადგენს.

 

·       სახელმწიფო ქონებას მიეკუთვნება სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული მოძრავი და უძრავი ნივთები, არამატერიალური ქონებრივი სიკეთე.

 

·       სახელმწიფო უფლებამოსილია განკარგოს მის საკუთრებაში არსებული უძრავი ქონება, მაგრამ არსებობს სახელმწიფო ქონება, რომლის კერძო საკუთრებაში გადაცემა (პრივატიზება) დაუშვებელია, იხ. „სახელმწიფო ქონების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-4  მუხლი             

 

ხ

 

 

სახელმწიფო ქონების კატეგორიზაცია სამოქალაქო კოდექსით გათვალისწინებული ცნების მსგავსია,

 

თუმცა, სახელმწიფო ქონებასთან მიმართებით ერთმანეთისგან უნდა გაიმიჯნოს ორი ცნება – უძრავი ნივთი და უძრავი ქონება.

 

უძრავი  ნივთი  არის სახელმწიფო  საკუთრებაში  არსებული  უძრავი  ქონება,  სასოფლო-სამეურნეო

დანიშნულების მიწა, დასახლების ტერიტორიულ საზღვრებში არსებული ტყე, დაცული ლანდშაფტი, მრავალმხრივი გამოყენების ტერიტორია;

ხოლო

უძრავი ქონება არის სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი მასზე არსებული შენობა-ნაგებობით (მშენებარე, აშენებული ან დანგრეული) ან მის გარეშე, შენობა-ნაგებობის ერთეული (მშენებარე, აშენებული ან დანგრეული), ხაზობრივი ნაგებობა, მიწაზე არსებული მრავალწლიანი ნარგავები.

 

„სახელმწიფო ქონების შესახებ“ საქართველოს კანონის  მიხედვით, ასევე, ცალკე გამოიყოფა სასოფლო-სამეურნეო მიწის კატეგორია, რომელიც წარმოადგენს სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთს და გამოიყენება მემცენარეობისა და მეცხოველეობის (მეფრინველეობის, მეთევზეობის) პროდუქციის წარმოებისათვის მასზე არსებული მრავალწლიანი ნარგავებით ან/და შენობა-ნაგებობებით, ან მათ გარეშე.

 

 

 

მუნიციპალური საკუთრება მიწის ნაკვეთებზე

 

·       ერთმანეთისგან გამიჯნულია სახელმწიფო ქონება და მუნიციპალიტეტის ქონება.

·       მუნიციპალიტეტის ქონება არის, საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად, მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული ყველა ნივთი და არამატერიალური ქონებრივი სიკეთე.

 

·       ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ საქართველოს ორგანული კანონი მუნიციპალურ ქონებას ჰყოფს სხვადასხვა კატეგორიებად.

 

·       კოდექსის თანახმად, მუნიციპალიტეტის ქონება იყოფა ორ ძირითად კატეგორიად, ძირითადი (განუსხვისებელი) და დამატებითი ქონება.

 

·       კოდექსი, ასევე, განსაზღვრავს მუნიციპალური ქონების ფორმირების ოთხ წყაროს:

 

ა) მუნიციპალიტეტისთვის კანონით მიკუთვნებული ქონება;

ბ) სახელმწიფოს მიერ მუნიციპალიტეტისთვის საკუთრებაში გადაცემული ქონება;

გ) ავტონომიური რესპუბლიკის მიერ შესაბამისი მუნიციპალიტეტისთვის საკუთრებაში გადაცემული ქონება;

დ) მუნიციპალიტეტის მიერ საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად შექმნილი, შეძენილი ან რეგისტრირებული ქონება.

·       საქართველოს კონსტიტუციის 7.4 მუხლის თანახმად, საქართველოს მოქალაქეები ადგილობრივი მნიშვნელობის საქმეებს აწესრიგებენ ადგილობრივი თვითმმართველობის მეშვეობით, საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად. სახელმწიფო ხელისუფლებისა და თვითმმართველი ერთეულების უფლებამოსილებათა გამიჯვნა ეფუძნება სუბსიდიარობის20 პრინციპს. სახელმწიფო უზრუნველყოფს თვითმმართველი ერთეულის ფინანსური სახსრების შესაბამისობას ორგანული კანონით განსაზღვრულ თვითმმართველი ერთეულის უფლებამოსილებებთან.

 

·       კონსტიტუციის აღნიშნული ჩანაწერი წარმოშობს სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოთა ვალდებულებას, რომელიც გულისხმობს მუნიციპალიტეტებისთვის უფლებამოსილებათა განსახორციელებლად საჭირო ქონების გადაცემას. თვითმმართველობის განხორციელების ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი საფუძველია კომპეტენციათა განსახორციელებლად საკმარისი ქონება.

 

·       ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ საქართველოს ორგანული კანონის შესაბამისად, მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილებები იყოფა საკუთარ და დელეგირებულ უფლებამოსილებებად; ასევე, მუნიციპალიტეტი ახორციელებს იმ უფლებამოსილებებსაც, რომელიც არ შედის სხვა სახელმწიფო ორგანოთა უფლებმოსილებებში და მისთვის აკრძალული არ არის.

 

·       კოდექსით განისაზღვრება საკუთარ უფლებამოსილებათა ზუსტი ჩამონათვალი, ხოლო დელეგირებული უფლებამოსილებები სხვადასხვა დარგობრივი კანონმდებლობით არის განსაზღვრული, დელეგირებული უფლებამოსილებები ხორციელდება მხოლოდ შესაბამისი მატერიალური და ფინანსური რესურსების გადაცემით. აღნიშნული ჩანაწერი წარმოშობს დელეგირების გამცემის ვალდებულებას, მუნიციპალიტეტს გადასცეს უფლებამოსილების განსახორციელებლად საჭირო ქონება, ხოლო მუნიციპალიტეტი არ არის ვალდებული, დელეგირებული უფლებამოსილებები განახორციელოს საკუთარი ქონების და სხვა რესურსების გამოყენებით.

 

·       მუნიციპალური ქონება შემდეგი წყაროებით ფორმირდება:

 

1.     სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული ქონების გადაცემა;

2.     საკუთარი ბიუჯეტიდან გამოყოფილი სახსრებით შეძენა;

3.     იმ  ხდომილებათა შედეგები,   რომელთაც საქართველოს კანონმდებლობა უკავშირებს სამოქალაქო- სამართლებრივი შედეგების წარმოშობას;

4.     ქონების შექმნა, შეძენა, აგრეთვე ქონების ან/და შესრულებული სამუშაოს უსასყიდლოდ მიღება.

 

არსებობს, ასევე, ქონების კატეგორია, რომელიც კანონით არის გამოცხადებული, როგორც მუნიციპალური ქონება. ესენია:

 

a.      მის ადმინისტრაციულ საზღვრებში მოქცეული სასოფლო-სამეურნეო და არასასოფლო-სასოფლო დანიშნულების მიწები,

b.     ადგილობრივი მნიშვნელობის ტყის და წყლის რესურსები და სხვა ადგილობრივი მნიშვნელობის ბუნებრივი რესურსები.

c.      ადგილობრივი მნიშვნელობის გზები და მათი ნაწილები, ქუჩები, მიწისქვეშა და მიწისზედა გადასასვლელები, ტროტუარები, შუქნიშნები, გარეგანათების კონსტრუქციები, მოედნები, სკვერები, ბულვარები, შადრევნები, პარკები, მწვანე ნარგავები და ნაპირსამაგრი ნაგებობები და მათზე დამაგრებული მიწა, გარკვეული გამონაკლისების გათვალიწინებით.

²⁰ სუბსიდიარობის პრინციპი დეცენტრალიზების პრინციპია, რომლის თანახმად, გადაწყვეტილებების მიღება და პრობლემების მოგვარება მათი წარმოშობის ადგილიდან ყველაზე ახლოს ხდება, რაც პრობლემების უფრო სწრაფად და სწორად მოწესრიგების უპირატესობას იძლევა.

ისტორიულ–კულტურული და საეკლესიო–სამონასტრო მიწების საკუთრება

 

·       ისტორიულ–კულტურული მნიშვნელობის მიწები  და საეკლესიო–სამონასტრო მიწები სპეციალური კატეგორიის მიწებს განეკუთვნება.

ხ

ა)ისტორიულ–კულტურული მნიშვნელობის მიწები  

 

·       სახელმწიფოს ერთ-ერთი მიზანი საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვა და ამ სფეროში წარმოშობილი სამართლებრივი ურთიერთობების მოწესრიგებაა.

·       ისტორიულ-კულტურული მნიშვნელობის მიწებს პირველ რიგში მიეკუთვნება არქეოლოგიური დანიშნულების მიწები21.

·       არქეოლოგიური ობიექტი ეს არის 100 ან მეტი წლის წინ ნაწილობრივ ან სრულად განამარხებული ან წყალქვეშ მოქცეული ნაშთი, კულტურული ფენა, რომელიც შექმნილია ადამიანის მიერ ან ადამიანის ბუნებაზე ზემოქმედების შედეგად ან რომელსაც ატყვია ადამიანის ზემოქმედების კვალი.

 

ისტორიულ-კულტურული მნიშვნელობის მიწებს ასევე მიეკუთვნება კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის მქონე ობიექტებით დაკავებული და მასზე მიმაგრებული მიწა:

 

 

·       კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლი (ძეგლი) ეს არის:

კულტურული    მემკვიდრეობის    უძრავი    ან    მოძრავი                               ობიექტი                 (საქართველოს                               სამოქალაქო           კოდექსით განსაზღვრული უძრავი ან მოძრავი ნივთი), რომელსაც მიენიჭა ძეგლის სტატუსი;

·       კომპლექსური ძეგლი – ფიზიკურად, ფუნქციურად, ისტორიულად ან ტერიტორიულად დაკავშირებული

კულტურული მემკვიდრეობის ობიექტების ერთობლიობა, რომელიც ტოპოგრაფიულად იდენტიფიცირებადი ერთეულია და რომელსაც მიენიჭა ძეგლის სტატუსი.

 

·       ისტორიულ-კულტურული მნიშვნელობის მიწებს აქვთ კულტურული მემკვიდრეობის დამცავი ზონა (დამცავი ზონა), რომელიც წარმოადგენს კულტურული მემკვიდრეობის უძრავი ობიექტების ირგვლივ ან/და მათი გავრცელების ან გავლენის არეალში კანონით დადგენილი წესით განსაზღვრული ტერიტორია, რომლის ფარგლებშიც მოქმედებს ექსპლუატაციის განსაკუთრებული რეჟიმი და რომლის დანიშნულებაა, მის საზღვრებში არსებული კულტურული მემკვიდრეობა დაიცვას არასასურველი ზეგავლენისაგან.

 

·       კულტურული მემკვიდრეობის სახელმწიფო დაცვას საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ უფლებამოსილებათა ფარგლებში ახორციელებენ საქართველოს კულტურისა და სპორტის სამინისტრო, საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო, ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები, აგრეთვე სხვა სახელმწიფო ორგანოები,საჯარო და კერძო სამართლის იურიდიული პირები, ხოლო აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების ტერიტორიაზე – აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების შესაბამისი ორგანოები.

 

 

²¹ „კულტურული მემკვიდრეობის შესახებ“ საქართველოს კანონი

·       ობიექტისათვის კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსის მინიჭების საფუძველია მისი ისტორიული ან კულტურული ღირებულება, დაკავშირებული მის სიძველესთან, უნიკალურობასთან ან ავთენტიკურობასთან.

·       კულტურული მემკვიდრეობის უძრავი და მოძრავი ობიექტების აღრიცხვისა და იდენტიფიკაციის მიზნით იქმნება ძეგლების სახელმწიფო რეესტრი, კულტურული მემკვიდრეობის ობიექტთა სია, სააღრიცხვო ბარათი და ძეგლის პასპორტი.

·        არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ობიექტების აღრიცხვისა და იდენტიფიკაციის მიზნით იქმნება არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ობიექტთა სია და სახელმწიფო რეესტრი.

 

·       ძეგლების სახელმწიფო რეესტრსა და კულტურული მემკვიდრეობის ობიექტთა სიას აწარმოებს საქართველოს კულტურისა და სპორტის სამინისტრო.

 

ბ)საეკლესიო მიწები

 

·       მიწის სამართალში დამოუკიდებელი ადგილი უჭირავს საეკლესიო მიწების საკითხს.

·       1995 წელს კონსტიტუციის მიღებით დამოუკიდებელი საქართველოს სახელმწიფომ პირველად მოახდინა რელიგიური გაერთიანების სამართლებრივი მდგომარეობის ასახვა საკანონმდებლო აქტში.

·       სახელმწიფო აცხადებს რწმენისა და აღმსარებლობის სრულ თავისუფლებას. ამასთან, ერთად აღიარებს საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალური მართლმადიდებელი ეკლესიის განსაკუთრებულ როლს საქართველოს ისტორიაში და მის დამოუკიდებლობას სახელმწიფოსგან.

 

·        კონსტიტუციით შეიქმნა „საკონსტიტუციო შეთანხმების’’ სამართლებრივი ინსტიტუტი, რომელიც საქართველოს კონსტიტუციის შემდეგ, ნორმატიული აქტების იერარქიაში რიგით მეორეა და აღემატება საერთაშორისო ხელშეკრულებებსა და აქტებს, თუმცა კონსტიტუციითვე განიმარტა[ მუხ. მე-8], რომ კონსტიტუციური შეთანხმება სრულად უნდა შეესაბამებოდეს საერთაშორისო სამართლის საყოველთაოდ აღიარებულ პრინციპებსა და ნორმებს, კერძოდ, ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა სფეროში.

 

 

·       2002 წლის 14 ოქტომბერს საქართველოს სახელმწიფოსა და საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალურ ეკლესიას შორის დაიდო კონსტიტუციური შეთანხმება (კონკორდატი), რომელიც საქართველოს პარლამენტის მიერ დამტკიცდა 22 ოქტომბერს. საქართველოს პარლამენტის 2002 წლის N1697-Iს დადგენილებით.

 

·       კონკორდატის 6 მუხლის თანახმად, ეკლესიის საკუთრება და სხვა ქონებრივი უფლებები დაცულია კანონით.

 

·       ეკლესიის საკუთრებაში შეიძლება იყოს ნებისმიერი ქონება, რომელიც არ არის აკრძალული საქართველოს კანონმდებლობით.

 

·       ხოლო კონსტიტუციური შეთანხმების  (კონკორდატი), 7 I მუხლის შესაბამისად, სახელმწიფო ეკლესიის საკუთრებად ცნობს საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე არსებულ მართმადიდებლურ ტაძრებს, მონასტრებს (მოქმედს და არამოქმედს), მათ ნანგრევებს, აგრეთვე, მიწის ნაკვეთებს, რომლებზეც ისინია განლაგებული.

 

·       აღნიშნული ჩანაწერი წარმოადგენს საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალურ ეკლესიის საკუთრების უფლების რეგისტრაციის საფუძველს ეკლესიების მიერ დაკავებულ და მათი გამოყენებისთვის აუცილებელ მიწის ნაკვეთებზე.

 

·       რაც შეეხება ახალ მშენებარე/ახლად აშენებულ ეკლესიებს, მათთვის მისაკუთვნებელი მიწის ნაკვეთების საზღვრები დგინდება ცალკეული მუნიციპალიტეტის მიერ დადგენილი ე.წ. „წითელი ხაზებით“ (მიწის ნაკვეთების გენერალური გეგმებით).

 

·       გარდა ამისა, „სახელმწიფო ქონების შესახებ“ საქართველოს კანონის თანახმად, საქართველოს სახელმწიფოსა და საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალურ მართლმადიდებელ ეკლესიას შორის კონსტიტუციური შეთანხმების მე-11 მუხლის საფუძველზე:

 

ა) საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალური მართლმადიდებელი ეკლესიის სარგებლობაში არსებული სასოფლო- სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთები ცხადდება ეკლესიის საკუთრებად;

 

ბ) საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალურ მართლმადიდებელ ეკლესიას უფლება აქვს, სამინისტროსთან შეთანხმებით, ყოველგვარი საფასურის გადახდის გარეშე საკუთრებაში მიიღოს სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული, იჯარით გაუცემელი სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთები.