მუნიციპალური უფლებამოსილებების განხორციელების სამართლებრივი და ორგანიზაციული ფორმები [კოდექსის მე-19 ,მე20-,21-ე მუხლები ]

 

სარჩევი:

მუნიციპალური  უფლებამოსილებების განხორციელების  სამართლებრივი და ორგანიზაციული ფორმები[კოდექსის მე-19 ,მე20-,21-ე და 22-ე მუხლები ] 1

ა)„უშუალოდ’’ მუნიციპალიტეტის „აღმასრულებელი ორგანოების’’ საშუალებით.. 2

ბ)„საჯარო შესყიდვების’’  გზით.. 2

გ)მუნიციპალიტეტების მიერ შექმნილი „კერძო’’ ან „საჯარო’’ სამართლის იურიდიული პირების გამოყენებით.. 3

დ)„ინტერმუნიციპალური თანამშრომლობის’’ ფორმების გამოყენებით.. 3

ე)„ინტერმუნიციპალური თანამშრომლობა ’’  „მუნიციპალური მომმომსახურების’’ მიწოდების მიზნით.. 5

მუნიციპალური მომსახურების  მიწოდების პრაქტიკა საქართველოში. 6

„საჯარო მომსახურების’’ მიწოდება -  „უშუალო’’ ფორმით.. 7

მუნიციპპალიტეტის[დაფუძნებული] კერძო სამართლის იურიდიული პირები. 7

„ინტერმუნიციპალური თანამშრომლობა’’ 8

„ ერთობლივი სამსახურები’’ 9

ხელშეკრულება „საბიუჯეტო სახსრების გაერთიანების შესახებ’’ 10

თანამშრომლობა „სხვა ქვეყნის’’  ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებთან. 10

 

 

მუნიციპალური  უფლებამოსილებების განხორციელების  სამართლებრივი და ორგანიზაციული ფორმები[კოდექსის მე-19 ,მე20-,21-ე მუხლები ]

 

·        უფლებამოსილებების განხორციელების პროცესში მუნიციპალიტეტებს  „ფართო დისკრეცია’’  გააჩნიათ ,განსაკუტრებით „უფლებამოსილების განხორციელების „აუცილებელი’’ საშუალების’’ -არჩევის დროს.

·        კოდექსის მე-19 ,მე20-,21-ე მუხლების  შესაბამისად ,მუნიციპალიტეტი ადგილობრივი მოსახლეობისთვის „მუნიციპალური მომსახურების’’ მიწოდებას  შემდეგი 5 ფორმით უზრუნველყოფს:

 

1)     „უშუალოდ’’ მუნიციპალიტეტის „აღმასრულებელი ორგანოების’’ საშუალებით[მაგ. მერიის „სტრუქტურული ერთეულების’’ და „მერიის საჯარო მოსამსახურეების’’  მიერ ]

2)    „საჯარო შესყიდვების’’  გზით

3)     მუნიციპალიტეტების მიერ შექმნილი „კერძო’’ ან „საჯარო’’ სამართლის იურიდიული პირების გამოყენებით[ანუ ააიპ-ების[„არასამეწარმეო არაკომერციული იურიდიული პირი’’],შპს-ების[„შეზღუდული პასუხიმგებლობის პირი’’] ,სსიპ-ების[„საჯარო სამართლის იურიდიული პირი’’]  გამოყენებით]

4)     კერძო პირების მიერ დაფუძნებული „კერძო სამართლის იურიდიული პირების’’ დახმარებით [რომლებსაც“კანონით დადგენილი’’ „მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილებების’’ განხორციელების უფლება გადაეცემათ]

5)     „ინტერმუნიციპალური თანამშრომლობის’’ სხვადასხვა ფორმის გამოყენებით[მაგ. სხვა მუნიციპალიტეტთან ერთად დაფუძნებული“იურიდიული პირების’’ საშუალებით]

 

ა)„უშუალოდ’’ მუნიციპალიტეტის „აღმასრულებელი ორგანოების’’ საშუალებით

 

·        მუნიციპალიტეტი „უშუალოდ’’ ისეთი სახის მომსახურების მიწოდებას უზრუნველყოფს,რომელიც არ საჭიროებს რაიმე მნიშვნელოვან „კაპიტალურ დანახარჯებს’’

·        „კაპიტალურ ხარჯებსი’’ იგულისხმება „ფინანსური ხარჯები,რომლებიც „უძრავი ქონების’’ შექმნის ან გაუმჯობესების მიზნისკენ არის მიმართული,რითაც იზრდება „მუნიციპალიტეტის ქონების’’ ღირებულება.

·        ადგილობრივი მოსახლეობისტვისმომსახურების „უშუალოდ ‘’ მიწოდება „ცალკეული სამართლებრივი დოკუმენტების’’ და „ფინანსური დახმარებების ‘’  გაცემის ფორმით ხორციელდება.

მაგ. ა)“ნებართვის’’ ან „ლიცენზიის’’ გაცემა,ბ)“იურიდიული ფაქტების დადასტურება’’ გ)“მატერიალური და ფინანსური დახმარება’’[სოციალური დახმარების“პროგრამების’’ ფარგლებში] და ა.შ.

 

               ბ)„საჯარო შესყიდვების’’  გზით

 

·        „საჯარო შესყიდვების ფორნით ხორციელდება „მუნიციპალური მომსახურება’’,რომელიც „ადგილობრივი ინფრასტრუქტურის’’ შექმნაზე ან გაუმჯობესებაზეა მიმართული და „მსხვილი’’ „კაპიტალური ხარჯების’’ გაწევას საჭიროებს.

·        მუნიციპალიტეტი „საჯარო შესყიდვების კანონმდებლობის ფარგლებში’’  აფორმებს „მომსახურების’’ ან „სამუშაოს შესრულების’’ შესახებ ხელშეკრულებას „კერძო სამართლის სამეწარმეო იურიდიულ პირთან’’

·        მაგ.ა)“გზების მშენებლობა’’ და მათი „მოვლა-შენახვა’’ ბ)“სკოლამდელი აღზრდის დაწესებულებების მშენებლობა-რემონტი’’ გ)“მუნიციპალური პარკების კეთილმოწყობა’’ და ა.შ.

 

 

გ)მუნიციპალიტეტების მიერ შექმნილი „კერძო’’ ან „საჯარო’’ სამართლის იურიდიული პირების გამოყენებით

 

·        „კერძო’’ და „საჯარო’’ სამართლის იურიდიული პირების საშუალებით მომსახურების მიწოდებისთვის მინიციპალიტეტი აფუძნებს და მარტავს „კერძო’’ და საჯარო’’ სამართლის იურიდიულ პირებს,რომლებზეც შემდეგ თავისი „უდლებამოსილებების დელეგირებას’’ ახორციელებს.

·        „კერძო სამართლის იურიდიულ პირზე’’ მუნიციპალიტეტის „უფლებამოსილების დელეგირება’’,როგორც წესი,“ადმინისტრაციული ხელშეკრულებით’’ ხდება

·        ხოლო „საჯარო სამართლის იურიდიულ პირზე’’ მუნიციპალიტეტის „უფლებამოსილების დელეგირების’’    საფუძველს ამ „საჯარო სამართლის იურიდიულ პირის’’  „დაფუძნების  შესახებ ‘’  „სამარტლებრივი აქტი’’ წარმოადგენს

·        ხ

·        „საჯარო’’ და „კერძო’’ სამართლის იურიდიული პირების „გამოყენება’’ მუნიციპალიტეტს ათავისუფლებს „საჯარო ფუნქციის’’   „ტექნიკური მართვის’’ ტვირთისგან და საშუალებას აძლევს მეტი აქცენტი „პოლიტიკის განსაზღვრასა’’ და „საჯარო ფუნქციის განხორციელების კონტროლზე’’  გადაიტანოს

·        ამასთან,“საჯარო’’ და განსაკუთრებით „კერძო’’ სამართლის „იურიდიული პირების’’ ფორმით „მუნიციპალური მომსახურების’’  მიწოდება მეტ სამართლებრივ და ფინანსურ „მოქნილობას’’[„მოხერხებულობას’’]  იძლევა.

·        მაგ. „ადგილობრივი თვითმმართველობისთვის შესაძლებელი ხდება : ა)“მოგების მიღება’’,ბ)“პირების შრომითი ხელშეკრულების საფუძველზე დასაქმება’’ გ)“გამომუშავებაზე’’ ორიენტირებული ანაზღაურების სისტემის დანერგვა დაა. შ.

დ)„ინტერმუნიციპალური თანამშრომლობის’’ ფორმების გამოყენებით

 

·        „მუნიციპალური მომსახურების’’ მიწოდების მე-4 ფორმა ე.წ. „საჯარო-კერძო’’ თანამშრომლობაა

·        იგულისხმება „სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოების’’ და „ბიზნსს’’ შორის თანამშრომლობა [ამ ურთიერთობას „საჯარო-კერძო პარტნიორობა[ტანამშრომლობა] ეწოდება

·        „სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოების’’ და „ბიზნსის’’ პარტნიორობას „ორმხრივად ხელსაყრელი’’  „მოკლევადიანი ’’ ან „გრძელვადიანი’’  ამოცანები გააჩნია.

·        „საჯარო-კერძო’’  სექტორების თანამშრომლობა  „დამატებითი ღირებულების’’ ანუ „საზოგადოებრივი სიკეთის’’ შექმნას ემსახურება  

 

„დამატებული ღირებულება’’ (ინგლისურად added value) არის საქონლის ან მომსახურების ღირებულების ზრდა, რომელიც გამოწვეულია ეკონომიკური საქმიანობით. მაგალითად, ფერმერმა წისქვილს მიჰყიდა 1000 ლარის ხორბალი. წისქვილმა დაფქვა ეს ხორბალი და მისი ღირებულება გაზარდა 1,500 ლარამდე. სწორედ, დაფქვის შედეგად შექმნილი მომატებული 500 ლარი არის დამატებული ღირებულება. დავუშვათ, ეს ფქვილი იყიდა პურის საცხობმა და დაამზადა 2000 ლარის პური. საცხობმაც შექმნა 500 ლარის დამატებული ღირებულება და ა.შ. წარმოების ყველა ეტაპზე იქმნება დამატებული ღირებულება, სანამ საქონელი ან მომსახურება საბოლოო მომხმარებლამდე არ მივა.

ეკონომიკაში დამატებული ღირებულების დათვლას ორი მნიშვნელოვანი მიზეზი აქვს: 1. სწორედ დამატებული ღირებულების შეჯამებით ითვლება ქვეყნის მთლიანი შიდა პროდუქტი (მშპ) და 2. გამოიყენება დამატებული ღირებულების გადასახადის (დღგ) დაბეგვრის ბაზად.

 

·        „საჯარო-კერძო’’  სექტორების თანამშრომლობით  „ბიზნესი’’ იღებს „მოგებას’’,ხოლო „საჯარო ხელისუფლების’’[ამ შემთხვევაში „მუნიციპალიტეტის’’]  „მოგება’’ ა)“გაზრდილ შემოსავლებსა’’ და ბ)“ადგილობრივი მოსახლეობის პრობლემების გადაწყვეტაში’’  გამოიხატება

მაგ. როგორიცაა: ა) „დამატებითი სამუშაო ადგილების გაჩენა’’ ბ)“გაზრდილი „ქონების’’ გადასახადი’’ გ)მონსახურების „ხელმისაწვდომობის’’[ფასის] და „ხარისხის’’ გაუმჯობესება გ)მუნიციპალიტეტის ტერიტორიის მიმართ ინვესტორების დაინტერესების გაზრდა

·        „საჯარო-კერძო’’ თანამშრომლობის ფარგლებში „კერძო სექტორს’’[ბიზნესს] გადაეცემა „მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილებები’’ ა) მარტვის ბ)მშენებლობის გ)ფინანსირების დ)მომსახურების მიწოდების და ა.შ. მიზნებიტ

·        „საჯარო-კერძო’’ თანამშრომლობა  ხშირად გამოიყენება ისეთ სფეროებში როგორიცაა: „საზოგადოებრივი ტრანსპორტი’’,“ელექტროენერგიით მომარაგება’’,“გაზმომარაგება’’,“წყალმომარაგება და წყალარინება’’,“ნარჩენების გადამუსავება’’,“გადასახადების ამოღება’’ და ა. შ.

·        პრაქტიკაში „საჯარო-კერძო’’ თანამშრომლობის „სხვადასხვა ფორმაა’’ განვითარებული.

·          „საჯარო-კერძო’’ თანამშრომლობის  „საჭიროება’’ ყველაზე ხშირად ვითარდება,როდესაც „საჯარო’’ სექტორს „კონკრეტული ფუნქციის’’  „ეფექტურად’’ განხორციელებისტვის „აუცილებელი რესურსები’’ არ გააჩნია,თუმცა მიუხედავად ამისა“სექტორის’’ პრივატიზაცია „სხვადასხვა მიზეზის ‘’ გამო[„უაფრთხოება’’,“პოლიტიკური მიზანშეწონილობა’’ და სხვა] შეუძლებელია

ამ დროს,“საჯარო’’ სექტორი საკუთარი ფუნქციის „კერძო ‘’ სექტორისტვის „დროებით დელეგირებას’’  ახორციელებს

·        „დელეგირების’’ გზით „საჯარო’’ სექტორი „ბიზნესისგან’’ „დარგის’’ განვითარებისტვის „აუცილებელ რესურსს’’ იზიდავს თან არ კარგავს“საკუთრების უფლებას’’

·        „საჯარო’’  და „კერძო’’ სექტორის პარტნიორობის ამ ფორმას „ირიბ პრივატიზაციად’’ მოიხსენიებენ.

·        მაგ. „მუნიციპალიტეტმა’’ „ბიზნესს’’“მშენებლობის’’,“განვიტარების’’ და „მართვის’’ -მიზნით,შეიძლება გადასცეს „წყალმომარაგების სისტემა’’. შემდეგ „ბიზნესი’’ ახორციელებს „საკუტარი ფინანსური რესურსის’’  „სექტორში’’ ინვესტირებას და უზრუნველყოფს: ა)“წყალმომარაგების სისტემის’’ რეაბილიტაციას და განვითარებას,ბ)“წყლის ხარისხის’’ გაუმჯობესებას გ)“წყლის მოხმარების აღრიცხვის მექნიზმის ‘’ დანერგვას დ)“წყალარინების გამწმენდი ნაგებობების მშენებლობას’’ ე)“მოსახლეობისგან მომსახურების საფასურის ამოღების ხარისხის ‘’ გაუმჯობესებას და ა. შ. „გარკვეული დროის ‘’ შემდეგ „ხელშეკრულების’’ შესაბამისად „ბიზნესი’’ უკვე „განვიტარებულ „წყალმომარაგების სისტემას’’ მუნიციპალიტეტს უკან უბრუნებს[!]

ხ

·        ზოგჯერ კი „საჯარო-კერძო’’ თანამშრომლობა „საჯარო ქონებაზე’’ „საკუთრების უფლების’’ -გადაცემით, სექტორის „სრული’’ ან „ნაწილობრივი’’  „პრივატიზაციის’’ ფორმით ხორციელდება.

[თუმცა,გასატვალისწინებელია’’ ,რომ“ადგილობრივი თვითმმართველობის’’ „უფლებამოსილებებში ‘’ შემავალი“სექტორების’’ „პრივატიზაციის უფლებამოსილება’’ მუნიციპალიტეტებს  იშვიათად გააჩნიათ]

·        „პრივატიზაციის’’ შემთხვევაში „კერძო კომპანიას’’   „მუნიციპალური მომსახურების’’ მიწოდების უფლებამოსილება „სრულად’’ და „უვადოდ ‘’ გადაეცემა,მუნიციპალიტეტი კი „იტოვებს’’ “პოლიტიკის განსაზღვრის’’ და „რეგულირების’’ უფლებას.

·        მაგ.“წყალმომარაგების სექტორში’’ მუნიციპალიტეტმა შეიძლება განახორციელოს „წყლის სისტემის’’ ინფრასტუქტურის ბიზნესისათვის „საკუთრებაში’’ გადაცემა ,“წყლის მიწოდების უზრუნველყოფის ვალდებულების პირობით’’ .

შედეგად, „ბიზნესი’’ უზრუნველყოფს“წყალმომარაგების სისტემის’’   „განვითარებას’’[ანუ გაუმჯობესებას]’ და „მართვას“.

 მუნიციპალიტეტი კი აკონტროლებს „წყლის მიწოდების ვალდებულების შესრულებას,“წყლის ხარისხს’’ და „სატარიფო პოლიტიკას’’

 

ე)„ინტერმუნიციპალური თანამშრომლობა ’’  „მუნიციპალური მომმომსახურების’’ მიწოდების მიზნით

 

·        „მუნიციპალური მომსახურების’’ მიწოდების  ერთ-ერთ გავრცელებულ ფორმას  ’’ინტერმუნიციპალური თანამშრომლობა’’ წარმოადგენს

·        ’’ინტერმუნიციპალური თანამშრომლობის’’ მიზანი „ძალისხმევის’’ და „რესურსების’’[ფინანსური,მატერიალური,ადამიანური რესურსების] გაერთიანება და „საერტო ამოცანების’’ უკეტესი განხორციელებაა

·        „ინტერმუნიციპალური თანამშრომლობა’’ კარგი საშუალებაა „ეკონომიის’’ მისაღწევად და „ხარჯების’’ დასაზოგად

 

მაგ.“მუნიციპალური ნარჩენების’’ გატანის მიზნიტ მუნიციპალიტეტების მიერ ცალ-ცალკე ააიპ-ების  შექმნის ნაცვლად,შეიძლება უფრო ეფექტური იყოს „დასუფტავების’’ ააიპ-ის ერტობლივად დაფუძნება.

პირობითად „5 მუნიციპალიტეტის’’ შემტხვევაში მოქმედ 5 მუნიციპალურ ააიპ-ის ,5 დირექტორი,5 დირექტორის მოადგილე,5იურისტ,5 ბუღალტერი დაჭირდება.

 

„ერთის’’ შემთხვევაში კი გაცილებით ნაკლები.შესაბამისად „ერთი’’ „ერთობლივი ‘’ ააიპ-ის დაფუძნებისას მუნიციპალიტეტებს,მინიმუმ „ადმინისტრაციული ხარჯები’’[ჩამოთვლილ პირთა ხელფასები და სხვა] შეუნცირდებათ.

ამასტან,“ფინანსური რესურსების’’ „გაერთიანების’’ საფუძველზე ისინი უფრო ადვილად შეძლებენ“ნარჩენების გატანის’’ მიზნიტ შესაბამისი „ავტოპარკის’’ „ნაგვის ურნების’’ და სხვა ინფრასტრუქტურის და აღჭურვილობის განახლებას.

ხ

·        „ინტერმუნიციპალური თანამშრომლობა’’ შეიძლება განხორციელდეს ა)“ხელშეკრულების’’ საფუძველზე ან ბ) „ერთობლივი’’ კერძო სამართლის იურიდიული პირების ან საჯარო სამართლის იურიდიული პირების  დაფუძნებით,რომლებზეც  ხდება მუნიციპალიტეტების მიერ უფლებამოსილებების დელეგირება დაშესაბამისი ფინანსური რესურსების გადაცემა

ხ

·        „სახელშეკრულებო’’თანამშრომლობის ფარგლებში მუნიციპალიტეტები არ ქმნიან „ერთობლივ’’ „იურიდიულ პირებს’’

 

ხ

·        „ერთობლივი’’ „საჯარო სამართლის იურიდიული პირების’’ შექმნა  „ადგილობრივი თვითმმარტველობის კოდექსით’’ და „სხვა’’ „დარგობრივი კანონებით’’ რეგულირდება

·        „ერთობლივი’’ „კერძო სამართლის იურიდიული პირების’’ დაფუძნება კი -სამოქალაქო სამართლის ნორმების ფარგლებში ხორციელდება.

ხ

·        „ერთობლივი’’ კერძო სამართლის იურიდიული პირების ან საჯარო სამართლის იურიდიული პირების  დაფუძნება მუნიციპალიტეტების როგორც   „ერთი ფუნქციის’’ ისე „რამდემიმე ფუნქციის’’ განხორციელების მიზნით ხდება

·        მუნიციპალიტეტების „ერთობლივი’’ „იურიდიული პირები’’ შეიძლება შეიქმნას როგორც „საკუტარი უფლებამოსილებების’’ ისე მუნიციპალიტეტებზე „დელეგირებული უფლებამოსილებების’’ განხორციელების მიზნით.

·        მუნიციპალიტეტების მიერ შექმნილი „ერთობლივი’’ „იურიდიული პირების’’ საქმიანობა სახელმწიფოს ზედამხედველობას ექვემდებარება.

ხ

·        სახელმწიფო ახალისებს „ინტერმუნიციპალურ თანამშრომლობას’’  ა)საინფორმაციო და საგანმანათლებლო ღონისძიებებით ბ) „თანამშრომლობის პროექტების’’ თანადაფინანსებით. და ა.შ.

·        ზოგჯერ ,“კონკრეტულ სფეროში’’  „ინტერმუნიციპალურ თანამშრომლობის’’ ვალდებულება და „თანამშრომლობის ფორმები’’ ცენტრალური ხელისუფლების მიერ „კანონით’’ დგინდება[ეს მიდგომა ფართოდ გამოიყენება ისეთ ქვეყანაში ,სადაც ბევრი „პატარა’’ მუნიციპალიტეტი  არსებობს’]

კანონით  დადგენილი „ინტერმუნიციპალურ თანამშრომლობა’’  „მუნიციპალიტეტების გაერთიანების ’’ პოლიტიკურად „რთული’’ გადაწყვეტილების-ალტერნატივად ითვლება.

 

მუნიციპალური მომსახურების  მიწოდების პრაქტიკა საქართველოში

 

·        კოდექსის მე-19 ,მე20-,21-ე და 22-ე მუხლების  შესაბამისად ,მუნიციპალიტეტი ადგილობრივი მოსახლეობისთვის „მუნიციპალური მომსახურების’’ მიწოდებას  შემდეგი 5 ფორმით უზრუნველყოფს:

 

6)     „უშუალოდ’’ მუნიციპალიტეტის „აღმასრულებელი ორგანოების’’ საშუალებით[მაგ. მერიის „სტრუქტურული ერთეულების’’ და „მერიის საჯარო მოსამსახურეების’’  მიერ ]

7)    „საჯარო შესყიდვების’’  გზით

8)     მუნიციპალიტეტების მიერ შექმნილი „კერძო’’ ან „საჯარო’’ სამართლის იურიდიული პირების გამოყენებით[ანუ ააიპ-ების[„არასამეწარმეო არაკომერციული იურიდიული პირი’’],შპს-ების[„შეზღუდული პასუხიმგებლობის პირი’’] ,სსიპ-ების[„საჯარო სამართლის იურიდიული პირი’’]  გამოყენებით]

9)     კერძო პირების მიერ დაფუძნებული „კერძო სამართლის იურიდიული პირების’’ დახმარებით [რომლებსაც“კანონით დადგენილი’’ „მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილებების’’ განხორციელების უფლება გადაეცემათ]

10)  „ინტერმუნიციპალური თანამშრომლობის’’ სხვადასხვა ფორმის გამოყენებით[მაგ. სხვა მუნიციპალიტეტთან ერთად დაფუძნებული“იურიდიული პირების’’ საშუალებით]

 

X

„საჯარო მომსახურების’’ მიწოდება -  „უშუალო’’ ფორმით 

 

·        საქართველოში  „მუნიციპალიტეტის მერია’’ „ადგილობრივ მოსახლეობას’’ „საჯარო მომსახურებას’’  „უშუალო’’ ფორმით  იშვიათად აწვდის.

·        ამასთან „უშუალო’’ ფორმით  „საჯარო მომსახურების’’ მიწოდება ძირითადად შემოიფარგლება  „ცალკეული’’ „სამართლებრივი დოკუმენტების’’ და „ფინანსური დამარებების’’ „გაცემით’’

·        მაგ. მუნიციპალიტეტის მერია’’ „უშუალოდ’’ ანუ თავად გასცემს „ მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ საზვრებში’’ ა) მშენებლობის უფლების  ბ)სამგზავრო გადაყვანის უფლების ,გ)მიწის ნაკვეთზე უფლების  დ) ქონების პრივატიზაციის,ე)ბავშვის დადაბადების ფაქტის  -„აღიარების’’[„დადასტურების’’] „დოკუმენტებს’’ ან  ე.წ. „მოწყვლადი სოციალური ჯგუფების’’[„მარტოხელა მშობლების’’,“მრავალშვილიანი ოჯახების’’,“შეზღუდული შესაზლებლობების პირების’’ და ა.შ.] „დახმარების პროგრამების ფარგლებში  „მატერიალურ’’ და „ფინანსურ’’ „დახმარებებს’’

ხ

მუნიციპპალიტეტის[დაფუძნებული] კერძო სამართლის იურიდიული პირები

 

·        საქართველოში „მუნიციპალური მომსახურების’’ მიწოდების ერთ-ერთ „ყველაზე გავრცელებულ ფორმას’’  მუნიციპპალიტეტის[დაფუძნებული] კერძო სამართლის იურიდიული პირების „საშუალებით’’ მიწოდება წარმოადგენს.

·        „მუნიციპალური მომსახურების’’ მიწოდების მიზნით  მუნიციპალიტეტი აფუძნებს და მართავს „შპს’’-ებს და „ააიპ’’-ებს

·        ყურადღება: საქართველოში  მუნიციპალიტეტებს,როგორც წესი არ აქვთ „საჯარო სამართლის იურიდიული პირის’’[„სსიპ’’ -ის] შექმნის უფლებამოსილება [გამონაკლისია „ქალაქთბილისის მუნიციპალიტეტი’’,რომელსასაც „სსიპ’’ -ების დაფუძნებაც შეუძლია][ასევე გამონაკლისია „ცალკეული „დასახლებების’’ მართვის მიზნით დაფუძნებული სსიპ-ები,რომელთა შექმნის უფლება დროებითია[2030 წლამდე] და კოდექსის „გარდამავალი დებულებების’’1561-ე მუხლით არის განსაზღვრული.მაგ. „ბორჯომის მუნიციპალიტეტში’’ შექმნილია „დროებითი’’ „სსიპ’’-ი -„ბაკურიანის განვითარების სააგენტო’’  დეტ. იხ. www.bda.gov.ge ]

 

·        საქართველოში მუნიციპალური „ააიპ’’-ების  საშუალებით ხორციელდება ისეთი“ტრადიციული მუნიციპალური მომსახურებების’’ მიწოდება როგორებიცაა: ა)“სკოლამდელი აღზრდა’’[საბავშვო ბაღები], ბ)“სპორტის’’ და „კულტურის’’ სფერო,გ)“ბიბლიოთეკები’’ დ)“მუნიციპალური ნარჩენების მართვა’’ ე)“მიუსაფარი ცხოველების მართვა’’ ვ)“საზოგადოებრივი ჯანდაცვა’’

 

·        „საჯარო მომსახურების’’ მიწოდების მიზნით საქართველოში შედარებით იშვიათად გამოიყენება „შპს-‘’ ები

·        მაგ.“წყალმომარაგების’’ და „წყალარინების’’ ,“მუნიციპალური ტრანსპორტის’’,““ჯანდაცვის’’[ამბულატორიები] და სხვა სფეროებში

ხ

·        „საჯარო მომსახურების’’ მიწოდების მიზნით  საქართველოში  მუნიციპალიტეტები აღჭურვილნი არიან უფლებამოსილებიტ გამოიყენონ “საჯარო-კერძო’’ თანამშრომლობის -ფორმა

·        ეს საკითხი რეგულირდება’საჯარო კერძო თანამშრომლობის შესახებ’’ საქართველოს კანონის -შესაბამისად.

·        „საჯარო კერძო’’ თანამშრომლობის ფორმის  ფამოყენების მაგალითს წარმოადგენდა „სითი პარკი’’

·        თბილისში „პარკირების ადგილების მოწყობა და მართვა’’ „კერძო სამართლის იურიდიულ პირზე’’ „გარკვეული ვადით’’ იყო დელეგირებული

·        2018 წლის 10 აპრილს, ქალაქ თბილისის მერიამ კომპანია „სითი პარკთან“ გაფორმებული ხელშეკრულება შეწყვიტა და პარკირების სისტემის ოპერირების უფლება თბილისის სატრანსპორტო კომპანიას გადასცა. სითი პარკთან ხელშეკრულების შეწყვეტის მიზეზად კომპანიის მიერ ნაკისრი ვალდებულებების არაჯეროვანი შესრულება დასახელდა, რომელიც დაკავშირებული იყო საპარკინგე ინფრასტრუქტურის მოწყობასთან. თბილისის მერის განცხადებით ხელშეკრულების შეწყვეტის ერთ-ერთ მიზეზს ასევე, წარმოადგენდა  კომპანიის საჯარიმო პოლიტიკა, რომელიც ლახავდა მოქალაქეების უფლებებს.  მისივე განცხადებით, სითი პარკის ოპერირების დროს წლის განმავლობაში დაახლოებით 1.2 მილიონი ჯარიმა იწერებოდა, ხოლო თბილისის სატრანსპორტო კომპანიის ოპერირების დროს - 500 ათასი.

 

·        თბილისის სატრანსპორტო კომპანიისთვის ოპერირების უფლების გადაცემის შემდეგ, დედაქალაქის  პარკირების სისტემა მნიშვნელოვნად შეიცვალა. მაგალითად, 2019 წლიდან საპილოტედ დაინერგა ზონალური პარკირების სისტემა, რომლის დაფარვის არეალი ყოველწლიურად იზრდება. ასევე, 2022 წლიდან მნიშვნელოვნად გამკაცრდა პარკირების წესების დარღვევისთვის გათვალისწინებული სანქციები.

ხ

„ინტერმუნიციპალური თანამშრომლობა’’

 

·        „საჯარო მომსახურების’’ მიწოდების მიზნით  საქართველოში  მუნიციპალიტეტებმა შეიძლება მიმარტონ  “ინტერმუნიციპალური თანამშრომლობის’’ ფომასაც

 

·        „ინტერმუნიციპალური თანამშრომლობის’’ მიზანია : ა)“კანონით განსზღვრული მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილებების ეფექტურად განხორციელება და ბ)“ადგილობრივი მოსახლეობისთვის ხარისხიანი მუნიციპალური მომსახურების გაწევა’’

 

·        საქრთველოში “ინტერმუნიციპალური თანამშრომლობა’’  გარანტირებულია კონსტიტუციის 76 მუხლის მე-3 ნაწილით:

 

 მუხლი 76. ადგილობრივი თვითმმართველობის გარანტიები

 +

3. თვითმმართველ ერთეულს თავისი უფლებამოსილების განსახორციელებლად უფლება აქვს ორგანული კანონით დადგენილი წესით ითანამშრომლოს სხვა თვითმმართველ ერთეულთან. თვითმმართველ ერთეულს ორგანული კანონით დადგენილი წესით უფლება აქვს გაწევრიანდეს თვითმმართველ ერთეულთა გაერთიანებებში.

 

·        “ინტერმუნიციპალური თანამშრომლობის’’  „კონკრეტულ ფორმებს’’  კი განსაზღვრავს საქართველოს ორგანული კანონი “ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსი’’

·        კოდექსი „ინტემუნიციპალური თანამშრომლობის სამ ფორმას ადგენს:

a.    „ერთობლივი’’ „კერძო სამართლის იურიდიული პირების შექმნა’’ [ააიპ-ი,შპს ,სსიპ-ი]

b.    „ერთობლივი’’   „სამსახურების’’ ჩამოყალიბება

c.      „საბიუჯეტო სახსრების’’  „გაერთიანება’’

 

·        ყურადღება:“ინტერმუნიციპალური თანამშრომლობის’’ ფორმებს საქართველოში მუნიციპალიტეტები  სრულყოფილად ჯერ-ჯერობით ვერ იყენებენ

·        „მუნუციპალური თანამშრომლობის’’ „შემთხვევები’’ [ როგორიცაა: ა)ერთობლივი ააიპ-ების დაფუძნება კახეთში და შიდა ქართლში“მიუსაფარი ძაღლებთან’’ დაკავშირებული საკითხების  სამარტავდა და ბ)“ერთობლივი შესყიდვების’’ განხორციელების მაგალითები’’] ძირიტადად „ცენტრალური ხელისუფლების მიერ არის ინიცირებული და არა მუნიციპალიტეტების „ინიციატივაზე’’ დაფუძნებული

ხ

„ ერთობლივი სამსახურები’’

 

·        „საჯარო მომსახურების’’ მიწოდების მიზნით  საქართველოში  მუნიციპალიტეტები „უფლებამოსილნი ‘’ არიან ,კანონით განსაზღვრულ შემტხვევებში და დადგენილი წესიტ შექმნან „ერთობლივი სამსახურები’’

·        ყურადღება: საქართველოს კანონმდებლობა“ერთობლივი სამსახურების’’ „შექმნის  შემთხვევებს’’ და „შექმნის წესს’’ -არ განსაზრვრავ

·        შესაბამისადს მუნიციპალიტეტების ეს უფლებამოსილება ვერ ხორციელდება

·        „თეორიულად’’ „ერტობლივ სამსახურებში’’ უნდა იგულისხმებოდეს მუნიციპალიტეტზე „მაღალ ტერიტორიულ დონეზე’’ „ადმინისტრაციული ორგანოების’’ „ერთობლივად ‘’ ჩამოყალიბება.

·        „ერთობლივი’’ „ადმინისტრაციული ორგანოები’’ შეიძლება შეიქმნას მინიციპალიტეტების „ერტობლივი ნორმატიული აქტების’’ საფუძველზე და“მუნიციპალიტეტების ცალკეული დარგობრივი უფლებამოსილებების’’ განხორციელება დაევალოთ

·        მაგ.“სოფლის წყალმომარაგების უზრუნველყოფა’’,“ტერიტორიის სივრციტი დაგეგმარება’’“ტურიზმის განვითარებისთვის ხელშეწყობა’’ “ერთობლივი ინფრასტრუქტურული პროექტების განხორციელება’’ და ა. შ.

 

ხელშეკრულება „საბიუჯეტო სახსრების გაერთიანების შესახებ’’

 

·        „ერთობლივი პროექტების’’ განხორციელების მიზნით,კოდექსის თანახმად,საქართველოში  მუნიციპალიტეტებს უფლება  აქვთ დადონ ხელშეკრულება“საბიუჯეტო სახსრების გაერთიანების შესახებ’’

·        კოდექსის აღნიშნული მუხლი „ზოგადია’’ და ამ უფლების განხორციელების თაობაზე რაიმე კონკრეტულ მითითბებს არ შეიცავს.

·        „თეორიულად’’ „საბიუჯეტო სახსრების გაერთიანება’’  შეიძლება განხორციელდეს „ერთობლივი სამსახურების’’ ან „ერთობლივი იურიდიული პირების ‘’ სამართავად

·        ანდა „ერთობლივი სახელმწიფო შესყიდვების’’ განსახორციელებლად

მაგ.  მუნიციპალიტეტების მიერ  სხვადასხვა : ა)„სამშენებლო სამუშაოების’’ ,ბ)“მომსახურების’’ ან გ)“საქონლის’’- „ერთობლივად შესასყიდად’’

 

თანამშრომლობა „სხვა ქვეყნის’’  ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებთან

 

·        „კოდექსი’’[22-ე მუხლი]  ასევე განსაზღვრავს „მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილებას’’ ითანამშრომლოს „სხვა ქვეყნის’’  „ ადგილობრივი თვითმმართველობის’’  ორგანოებთან

 

მუხლი 22. მუნიციპალიტეტის ტრანსსასაზღვრო თანამშრომლობა

 მუნიციპალიტეტი უფლებამოსილია ითანამშრომლოს „სხვა ქვეყნების ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებთან’’  „ადმინისტრაციულ ტერიტორიულ ერთეულებს ან ხელისუფლების ორგანოებს შორის ტრანსსასაზღვრო თანამშრომლობის შესახებ“  „სახელმძღვანელო’’ ევროპული კონვენციისა და საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.

·        ყურადღება:  „ევროპული კონვენციის’’ და „საქართველოს კანონმდებლობის’’ შესაბამისი „ტრანსასაზღვრო თანამშრომლობა’’ ,როგორც წესი გამოიყენება მხოლოდ „ურტიერთმოსაზღვრე მუნიციპალიტეტებს ‘’ შორის  თანამშრომლობისა და  ორმხრივი სარგებლის მიღების მიზნით.

·        მაგ. „საქარტველოს მუნიციპალიტეტებმა’’ შეიძლება ითანამშრომლონ: ა)თურქეთს ბ)სონხეთის,გ)აზერბაიჯანის მუნიციპალიტეტებთან  მაგ. ეკონომიკის „ტურიზმის სექტორში’’ [ტურისტული მარშრუტების განსაზღვრისა და განვითარების ხელშეწყობის მიზნით] ან ცალკეული „ინფრასტრუქტურული პროექტების’’ განსახორციელებლად[მაგ. „საირიგაციო’’ ან „წყალმომარაგების’’ სისტემების განვიტარება,რომლებიც ამ „ურტიერტმოსაზღვრე მუნიციპალიტეტებს’’ მოემსახურება და ა.შ.

ხ

·        ყურადრება: „საჯარო[მუნიციპალური]  მომსახურების’’ მიწოდების მიზნით   „ტრანსასაზღვრო თანამშრომლობის’’  „ფაქტები’’  საქარტველოში „არ ფიქსირდება’’ ან „ძალიან იშვიათია’’