კანონი "მეწარმეთა შესახებ'' -1-ლი,მე-2,მე-3 მუხლების განმარტებები

 

   

სარჩევი:

1.K “mewarmeTa Sesaxeb’’ kanonis  ა)“gamoyenebis sfero’’ da ბ) “dispoziciurobis principi’’[mu.1-li] 1

2.  „მეწარმის’’-ცნება. 3

3. saqmianoba, romelic samewarmeo saqmianobad ar miiCneva[მუხ. მე-3] 5

 

 

 

1.K “mewarmeTa Sesaxeb’’ kanonis  ა)“gamoyenebis sfero’’ da ბ) “dispoziciurobis principi’’[mu.1-li]

 

 

კარი I. ზოგადი ნაწილი

თავი I. შესავალი დებულებები

 

მუხლი 1. კანონის გამოყენების სფერო და დისპოზიციურობის პრინციპი

1. ეს კანონი[“მეწარმეტა შესახებ’’] აწესრიგებს: ა)„მეწარმის სამართლებრივ ფორმებს’’, ბ)“მათი დაფუძნებისა და რეგისტრაციის პროცედურებს’’ და გ)“მათ საქმიანობასთან დაკავშირებულ საკითხებს’’. თუ აღნიშნული პროცედურა ან საკითხი განსხვავებულად წესრიგდება სხვა საკანონმდებლო აქტით ან სხვა საკანონმდებლო აქტის საფუძველზე მიღებული/გამოცემული საქართველოს ეროვნული ბანკის შესაბამისი სამართლებრივი აქტით, მოქმედებს “ეს სხვა’’ საკანონმდებლო აქტი/საქართველოს ეროვნული ბანკის შესაბამისი სამართლებრივი აქტი.

2. ა)“სოლიდარული პასუხისმგებლობის საზოგადოების’’[სპს], ბ)„კომანდიტური საზოგადოების’’ [კს], გ)„შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების’’[შპს], დ) „კოოპერატივის’’- წესდებით ან პარტნიორთა შეთანხმებით შეიძლება განისაზღვროს ამ კანონით დადგენილისგან განსხვავებული წესები, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც, ნორმის შინაარსიდან და მიზნიდან გამომდინარე, ცხადია, რომ ის იმპერატიულია. 

3. სამეწარმეო საზოგადოების წესდებით (შემდგომ − წესდება) შეიძლება მოწესრიგდეს აგრეთვე ის საკითხები, რომლებიც ამ კანონით არ არის მოწესრიგებული, ან განივრცოს ამ კანონის ის ნორმები, რომლებიც შესაბამის საკითხებს ამომწურავად არ აწესრიგებს.

4. სააქციო საზოგადოების წესდებით ან აქციონერთა შეთანხმებით ამ კანონით დადგენილისგან განსხვავებული წესები შეიძლება განისაზღვროს მხოლოდ კანონით დაშვებულ „შემთხვევებსა’’ და „ფარგლებში’’.

 

·        „mewarmeTa Sesaxeb’’ kanonmdeblobis umTavresi amocana „samewarmeo saqmianobis’’ ganxorcielebis msurveli pirebisaTvis „Tanaswori’’ პირობების uzrunvelyofaa.

·        am amocanis Sesasruleblad, kanonmdebeli qmnis normatiuli instrumentebis sistematizebul katalogs -„mewarmeTa Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis saxiT.

·        es normebi moicavs, rogorc „samewarmeo saqmianobis’’ ganxorcielebis „სტრუქტურებს’’ , ise „maT dafuZnebasTan’’, „registraciasa’’ da „arsebobasTan’’ dakavSirebul sakiTxebs.

·        „mewarmeTa Sesaxeb“ kanonis sxva samarTlebriv aqtebTan kveTis masStabis gaTvaliswinebiT, Semdgomi gaugebrobebis Tavidan asacileblad, kanonis pirvelive muxlis pirvel punqtSi mocemulia mewarmeTa Sesaxeb“ kanonis da „sxva samarTlebrivi aqtebis’’ urTierTmimarTebis sakiTxi.

·        kerZod, Tu „sxva specialuri sakanonmdeblo aqtiT’’ mowesrigebulia „igive sakiTxi’’, gamoiyeneba „ეს სხვა specialuri sakanonmdeblo aqti’’.

·        aseve, safinanso sferoSi samarTalSemoqmedebis „gansakuTrebuli Taviseburebis gaTvaliswinebiT’’, „mewarmeTa Sesaxeb“ kanonis Canawersa da sakanonmdeblo aqtis safuZvelze miRebul/gamocemul „saqarTvelos erovnuli bankis Sesabamis samarTlebriv aqts’’ Soris konkurenciisas upiratesoba eniWeba erovnuli bankis Sesabamisi samarTlebrivi aqtis Canawers.

ხ

·        sakorporacio samarTalSi „kerZo iniciativa’’, „novacia’’ da „nebis avtonomia’’ ganapirobebs konkurenciasa da ganviTarebas.

·        Sesabamisad, mewarmeTa Sesaxeb“ kanonis normebma erTobliobaSi unda uzrunvelyon- yvelasaTvis „სამეწარმეო საქმიანობის’’  Tavisuflebis maqsimaluri xelmisawvdomoba  

·        am miznis uzrunvelyofisaTvis kanonmdeblis imperatiul-normatiuli intervencia, dasaSvebia mxolod im SemTxvevaSi, Tu is urTierTobis „susti“ mxaris „Rirebuli interesis dacvas’’ emsaxureba.

·        kanonmdebeli dgas am RirebulebaTa konfliqtSi saukeTeso balansis povnis gansakuTrebiT rTuli gamowvevis winaSe.

 

·        1-ლი muxlis me-2, me-4 punqtebi swored am amocanis gadawyvetas emsaxureba. kerZod:

 

§ saaqcio sazogadoebebis SemTxvevaSi, „dispoziciuria’’ mxolod is norma, romelic pirdapir miuTiTebs „aqcionerebis mier’’ „kanonisagan gansxvavebuli wesis’’ SeTanxmebis უფლებაზე;

 

§ „sxva samarTlebrivi formebis’’ SemTxvevaSi კი , „dispoziciuria’’ yvela norma, garda im normebisa, romelTa Sinaarsidan da miznidan gamomdinare, cxadia, rom isini -imperatiulia.

 

es debuleba sakmaod viwrod unda iqnes ganmartebuli.

kerZod, რაიმე normis ganmartebisas Tavdapirveli daSveba misi „dispoziciuri bunebaa’’, ris Semdegac am normam unda gaiaros misi „imperatiuli xasiaTis mtkicebis testi’’.

am testis dros unda Sefasdes normis Sinaarsi da ნორმის mizani.

 

magaliTisaTvis, imperatiulia kanonis 31-e muxlis me-2 punqti, romelic „dauSveblad acxadebs dividendis gacemis zogad akrZalvas’’ an 111-e muxlis me-3 punqti, romelic miuTiTebs, rom „sps-Si yvela partnioris xelmZRvanelobiTi saqmianobisgan srulad Camocilebა dauSvebelia’’.

ხ

·        aqve xazi unda gaesvas 1-ლი  muxlis mesame punqtis Sinaars.

·        is farTod, „sakorporacio samarTlebrivi’’ urTierTobebis „kerZosamarTlebrivi bunebidan’’ gamomdinare unda iqnes ganmartebuli.

·        kerZod, es norma[1-ლი  muxlis mesame punqti] iZleva SesaZleblobas „sawesdebo avtonomiis’’ farglebSi :  ა)“მეწარმეთა შესახებ’’  კანონის dispozi­ciuri normebidan gadaxvevasTan erTad, ბ)aseve mowesrigdes „yvela sakiTxi, romelic ამ kanoniT pirdapir ar aris daregulirebuli’’ an გ) „ganivrcos ამ kanonis is normebi, romlebic Sesabamis sakiTxebs amomwuravad ar awesrigebs’’.

 

2.  „მეწარმის’’-ცნება

 

მუხლი 2. მეწარმის ცნება

1. „მეწარმედ’’ მიიჩნევა „ფიზიკური პირი’’ ან „იურიდიული პირი’’, რომელსაც აქვს „საწარმო’’.[ესაა „მეწარმის’’ ცნება]

2. „საწარმო’’ არის -„სამეწარმეო საქმიანობის’’ განხორციელების ორგანიზებული სისტემა.

„სამეწარმეო საქმიანობა’’ არის: 1)მოგების მიღების მიზნით განხორციელებული 2)მართლზომიერი, 3)არაერთჯერადი, 4)დამოუკიდებელი და 5)ორგანიზებული საქმიანობა.

3. „სამეწარმეო საქმიანობა’’ შეიძლება განხორციელდეს „ინდივიდუალური მეწარმის’’[„ფიზიკური პირის]  ან „სამეწარმეო საზოგადოების’’- [იურიდიული]ფორმით.

 

„სოლიდარული პასუხისმგებლობის საზოგადოება’’[სპს], „კომანდიტური საზოგადოება’’[კს], „შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოება’[შპს], „სააქციო საზოგადოება’’[სს], „კოოპერატივი’’ –„ სამეწარმეო საზოგადოებაა’’.

4. „სამეწარმეო საზოგადოება’’ არის   -„იურიდიული პირი’’.

5. „ინდივიდუალური მეწარმე’’ არ არის იურიდიული პირი. იგი საქმიან ურთიერთობაში თავის უფლებებს ახორციელებს და მოვალეობებს ასრულებს, როგორც- „ფიზიკური პირი’’.

„ინდივიდუალური მეწარმე’’ სამეწარმეო საქმიანობიდან წარმოშობილი ვალდებულებებისთვის „კრედიტორის’’ წინაშე პასუხს აგებს პირადად, „მთელი თავისი’’ ქონებით, თუ ინდივიდუალურ მეწარმესა და კრედიტორს შორის შეთანხმებით (გარდა საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით განსაზღვრული ხელშეკრულების სტანდარტული პირობებისა) სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

 

ხ

·        „sawarmo’’ warmoadgens „samewarmeo saqmianobis’’ ganxorcielebis „organizebul sistemas’’.

·        am „organizaciuli sistemis’’ meSveobiT axorcieleben mewarmeebi „samewarmeo saqmianobas’’.

·        kanonis me-2 muxli swored amgvarad ayalibebs „mewarmis’’ cnebas.

ხ

·        aseT „organizaciul sistemaTa’’ [„საწარმოთა’’]  „samarTlebrivi formebis’’ katalogi amave muxlSi numerus clausus-is principiTaa gansazRvruli.

·        ufro konkretulad, „samewarmeo saqmianoba’’ SeiZleba ganxorcieldes eqskluziurad, mxolod am muxlSi dasaxelebuli „samarTlebrivi formebis’’ meSveobiT.

·        kerZod, samewarmeo saqmianoba SeiZleba ganxorcieldes „mewarme fizikurი piris’’  an „samewarmeo sazogadoebis meSveobiT, [romelic aris „iuridiuli piri’’ ]

·         „individualuri mewarme’’ aris erTaderTi „mewarme subieqti’’, romelic saqmian urTierTobaSi Tavis uflebebs axorcielebs da movaleobebs asrulebs, rogorc fizikuri piri.

·        sxva „mewarme subieqtebi’’ uflebebs axorcieleben da movaleobebs asruleben rogorc „samewarmeo sazogadoebebi’’, [„iuridiuli piris’’ formiT.]

ხ

·        „mewarmes’’ [„ფიზიკურ პირს’’ ან „სამეწარმეო საზოგადოებას’’]  eniWeba „samewarmeo saqmianobis’’ ganxorcielebis eqskluziuri uflebamosileba.[უფლება]

ხ

·        ყურადღება:  dauSvebelia „samewarmeo saqmianobis’’ ganxorcieleba „mewarmed’’ „registraciis gareSe’’ (garda e.w. „winare sazogadoebis’’ farglebSi ganxorcielebuli sagamonakliso saqmianobisa, rac kanonis me-10 muxlSia mowesrigebuli).

·        mewarmed’’ „registraciis gareSe’’ saqmianoba CaiTvleba „ukanono samewarmeo saqmianobad’’, rac gamoiwvevs Sesabamis sisxlissamarTlebriv pasuxismgeblobas.

ხ

·        „samewarmeo saqmianobad’’ ki miiCneva saqmianoba, romelic erTdroulad akmayofilebs Sefasebis testis xuTive komponents ,ანუ როცა „საქმიანობა’’  ერთდროულად :

1) „მართლზომიერია’’,2)არაერთჯერადია’’,3)“დამოუკიდებელია’’4)“ორგანიზებულია’’ 5) „მიზნად ისახავს მოგების მიღებას’’

 

1	marTlzomiereba	სახეზეა როცა: saqmianoba Tavsebadia saqarTvelos moqmed kanonmdeblobasTan. kerZod, dasaSvebia nebismieri im saqmianobis ganxorcieleba, romelic kanoniT pirdapir ar aris akrZaluli. aseve, marTlzomiereba moicavs segmenturad, saWiroebisamebr, Sesabamisi licenziis/nebarTvis arsebobas.
2	araerTjeradoba	სახეზეა როცა :saqmianoba atarebs sistematizebul xasiaTs, is miznobrivad mimarTulia mravaljeradobisaken.
3	დამოუკიდებლობა	სახეზეა როცა: saqmianoba xorcieldeba partniorebisagan damoukideblad, sakuTari saxeliTa da sakuTari pasuxismgeblobis farglebSi.
4	ორგანიზებულობა	სახეზეა როცა: saqmianoba xorcieldeba organizebulad, kanonmdeblobiT gansazRvruli mewarmis erTerTi samarTlebrivi formis meSveobiT
5	მოგების მიღების მიზანი	სახეზეა როცა: saqmianoba xorcieldeba mogebis misaRebad, miuxedavad am saqmianobis faqtobrivi Sedegisa

 

 

3. saqmianoba, romelic samewarmeo saqmianobad ar miiCneva[მუხ. მე-3]

 

 

მუხლი 3. საქმიანობა, რომელიც სამეწარმეო საქმიანობად არ მიიჩნევა

1. „სამეწარმეო საქმიანობად’’ არ მიიჩნევა „ფიზიკური პირების’’ : ა) სახელოვნებო, ბ)სამეცნიერო, გ)სამედიცინო, დ)არქიტექტურული, ე)საადვოკატო, ვ)საარბიტრაჟო, ზ)სამედიატორო, თ)სანოტარო, ი)აუდიტორული ან კ)საკონსულტაციო (მათ შორის, საგადასახადო კონსულტანტთა) საქმიანობა, ლ)პატენტრწმუნებულებად საქმიანობა, აგრეთვე მ)ფიზიკური პირების ან იურიდიული პირების ან სხვა ორგანიზაციული წარმონაქმნების მიერ ელექტროენერგიის გამანაწილებელ ქსელთან მიერთებული მიკროსიმძლავრის ელექტროსადგურით სარგებლობა შესაბამისი კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

2. „სამეწარმეო საქმიანობად’’ არ მიიჩნევა „ფიზიკური პირების’’ ა)სასოფლო-სამეურნეო ან ბ) სატყეო-სამეურნეო საქმიანობა, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც „მის განსახორციელებლად’’ მუდმივად დასაქმებულია 5 პირი მაინც, რომელიც არ არის წარმოების მფლობელის ოჯახის წევრი.

„ასეთ შემთხვევაში’’ საქმიანობის განხორციელებისთვის აუცილებელია[სავალდებულოა]  „მეწარმის’’  „ სამართლებრივი ფორმის’’ დაფუძნება.

3. თუ სპეციალური კანონით სხვა რამ არ არის დადგენილი, ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული საქმიანობის განმახორციელებელ ფიზიკურ პირებს − „თავისუფალი პროფესიის წარმომადგენლებს’’ შეუძლიათ[უფლება აქვთ] გამოიყენონ ამ კანონით განსაზღვრული „მეწარმის’’  „ სამართლებრივი ფორმები’’.[ეს „სამართლებრივი ფორმები’’ იხ.მე-2 მუხ.მე-3 ნაწილში]

 

 

 

·        kanonis Sesaval debulebebSi me-3 muxlis saxiT SemoTavazebulia e.w. „Tavisufali profesiebis’’ amomwuravi katalogi.

·        „Tavisufali profesiebi“ _ es aris profesiebi, romlebic, marTalia, garegnuli niSnebiT akmayofileben „samewarmeo saqmianobis’’ Sefasebis testis elementebs[ იხ. 5 ელემენტი ანუ ნიშანი „სამეწარმეო საქმიანობის’’ ], Tumca, TavianTi xasiaTidan gamomdinare, miekuTvnebian „Tavisufal profesiebs.’’

·        kerZod, aseTi saqmianobebi upiratesad saqmianobis ganmaxorcieleblis uSualo „inteleqtualur’’ da „SemoqmedebiT momsaxurebaze’’, „mis pirad unar-Cvevebzea’’ damyarebuli da rogorc „arsobrivad’’, ise „istoriulad’’ ar ganekuTvnebian „samewarmeo saqmianobis’’ saxes.

·        „Tavisufali profesiebis’’ amomwurav CamonaTvalSi eqceva:

 

„ფიზიკური პირების’’ : ა) სახელოვნებო, ბ)სამეცნიერო, გ)სამედიცინო, დ)არქიტექტურული, ე)საადვოკატო, ვ)საარბიტრაჟო, ზ)სამედიატორო, თ)სანოტარო, ი)აუდიტორული ან კ)საკონსულტაციო (მათ შორის, საგადასახადო კონსულტანტთა) საქმიანობა, ლ)პატენტრწმუნებულებად საქმიანობა, აგრეთვე მ)ფიზიკური პირების ან იურიდიული პირების ან სხვა ორგანიზაციული წარმონაქმნების მიერ ელექტროენერგიის გამანაწილებელ ქსელთან მიერთებული მიკროსიმძლავრის ელექტროსადგურით სარგებლობა შესაბამისი კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

 

„ფიზიკური პირების’’ ა)სასოფლო-სამეურნეო ან ბ) სატყეო-სამეურნეო საქმიანობა, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც „მის განსახორციელებლად’’ მუდმივად დასაქმებულია 5 პირი მაინც, რომელიც არ არის წარმოების მფლობელის ოჯახის წევრი.

 

 

·        miuxedavad imisa, rom e.w. Tavisufali profesiebis warmomadgenlebi ar miiCnevian mewarmeebad, maT საკუთარი saqmianobis „organizaciuli efeqtianobis gazrdis mizniT’’ SeuZliaT gamoiyenon „mewarmeTa samarTlebrivi formebi’’. [aqedan gamonaklisi iqneba mxolod is SemTxvevebi, rodesac am saqmianobisaTvis mewarmis samarTlebrivi formis gamoyenebas SezRudavs specialuri kanonmdebloba]