თავი მე-4 მე-2 ეტაპი "კაზუსის სამართლებრივი გადაწყვეტა ''

 


თემა  2. ნორმები, ნორმების სახეები, მოთხოვნის საფუძვლები

2.1.  მოთხოვნის წარმომშობი ნორმები;

2.2. მოთხოვნის გამომრიცხავი ნორმები;

2.3. მოთხოვნის შემწყვეტი ნორმები;

2.4. მოთხოვნის განხორციელების ხელისშემშლელი ნორმები;

2.5. დამხმარე ნორმები;

2.6. მოთხოვნა და მოთხოვნის საფუძველი, მოთხოვნის საფუძვლის მოძიება

 

 

II. kazusis samarTlebrivi gadawyveta

·        amocanis Sinaarsisa da arsis garkvevis Semdeg gadavdivarT kazusis gadawyvetaze.

·        aq rekomendirebulia Semdegi meTodiT muSaoba:

 

pirvel etapze xdeba kazusis gadawyvetisaTvis mniSvnelovani normebis moZieba (1),

 

romlebic Semdeg dalagdeba SemowmebisaTvis mizanSewonili TanmimdevrobiT (2),

 

rasac mosdevs normebis gamoyeneba konkretul kazusze (3)

 

da gadawyvetis sqemis (naxazis) Sedgena (4).

 

TvalsaCinoebisaTvis ganvixiloT mexuTe magaliTis (`traqtoris kazusi~) cota saxecvlili varianti (variacia) Semdegi SinaarsiT:

 

`traqtoris kazusi~:

 

fermeri `b~ iyidis movaWre `a~-sgan traqtors. isini SeTanxmdebian, rom `a~ rCeba traqtoris mesakuTre manam, sanam `b~ ar gadaixdis SeTanxmebuli fasis bolo Senatans (periodul gadasaxdels). `a~ daitovebs traqtoris sabuTebs. `b~-s Seeqmneba finansuri problemebi da surs kreditis gamotana. amisaTvis igi `g~-s sesxis uzrunvelsayofad traqtors sTavazobs. `b~ da `g~ SeTanxmdebian, rom `b~ `g~-s uzrunvelyofis saxiT gadascems sakuTrebas traqtorze, xolo `b~-s SeeZleba misi gamoyeneba Tavis miwaze. `g~-m araferi icis `a~-s uflebebis Sesaxeb. vinaidan `b~ ar asrulebs Tavis valdebulebas da ar ixdis periodul gadasaxdels, `a~ uars ambobs masTan dadebul nasyidobis xelSekrulebaze da iTxovs `b~-sgan traqtoris dabrunebas. traqtori am droisaTvis imyofeba `f~-s saxelosnoSi, romelmac `b~-s davalebiT SeakeTa igi. SekeTebis sazRauri jer gadaxdili ar aris.

 

SeuZlia Tu ara `a~-s mosTxovos `f~-s traqtoris dabruneba?

 

1.   mniSvnelovani normebis moZieba

 

am etapze unda moviZioT konkretuli kazusis gadawyvetisaTvis saWiro da mniSvnelovani yvela norma.

 

pirvel rigSi, es aris Sedegis ganmsazRvreli normebi, da aseve mniSvnelovania moTxovnis gamomricxavi normebis moZieba.

 

 

a)   Sedegis ganmsazRvreli normebi

 

·        moTxovnis Semowmebis farglebSi pirvel etapze unda gamovlindes yvela mocemuli SemTxvevisaTvis mniSvnelovani da saintereso moTxovnis safuZveli.

·        is, Tu ra aris relevanturi, gamomdinareobs kazusis sakvanZo kiTxvis Sinaarsidan!

·        konkretuli kazusis Sesabamisi moTxovnis safuZveli, mis mier gansazRvruli samarTlebrivi Sedegis saxiT Seicavs abstraqtul pasuxs kazusis sakvanZo kiTxvaze.

·        amrigad, moTxovnis safuZvliT gansazRvruli samarTlebrivi Sedegi unda Seesabamebodes konkretuli moTxovnis mizans (zianis anazRaureba, nivTis dabruneba da a.S.).

·        amdenad, samarTlis normaTa pirveladi SerCeva xdeba swored calkeuli moTxovnis safuZvlis samarTlebrivi Sedegis mixedviT.

 

magaliTi: winamdebare `traqtoris kazusSi~ saubaria nivTis  უკან  dabrunebis moTxovnaze, romlis farglebSic ganixileba Semdegi normebi:

 

- sk-is 160-e muxli, keTilsindisieri mflobelis mier ukanono mflobelobidan nivTis ukan dabrunebis moTxovna’’

- sk-is 163-e muxlis pirveli nawili, keTilsindisieri mflobelis nivTis ukan dabrunebis moTxovna arauflebamosili keTilsindisieri mflobelis mimarT’’

 - sk-is 164-e muxlis pirveli win. keTilsindisieri mflobelis mier nivTis ukan dabrunebis moTxovna arauflebamosili arakeTilsindisieri mflobelis mimarT’’

 

-sk-is 172-e muxlis pirveli nawilimesakuTris mier nivTis ukan dabrunebis moTxovna’’

 - sk-is 352-e muxliukan dabrunebis moTxovna xelSekrulebaze uaris Tqmis SemTxvevaSi’’

- sk-is 530-e muxlis pirveli nawili, mCuqeblis mier mZime mdgomareobaSi nivTis ukan dabrunebis moTxovna’’

 - sk-is 715-e muxlis pirveli nawilimarwmuneblis mier davalebis Sesasruleblad gadacemulis ukan dabrunebis moTxovna’’

- sk-is 976-e muxlis pirveli nawili, usafuZvlo gamdidreba Sesrulebis gamo’’

 - sk-is 991-e muxli, usafuZvlo gamdidreba sxva safuZvliT’’

 - sk-is 992-e muxli, zianis anazRaurebis moTxovna deliqturi valdebulebebis farglebSi (SesaZloa mdgomareobdes aseve nivTis ukan dabrunebaSic).’’

 

 

normaTa es Tavdapirveli nakrebi unda Semcirdes calkeuli moTxovnis safuZvlis dispoziciis (faqtobrivi elementebis) Sesabamisad.

 

 Tu, winamdebare magaliTis msgavsad, naTelia, rom mxareebs,

   [anu aq _ `a~-sa da `f~-s Soris] ar hqonia adgili:

 

 arc xelSekrulebaze uaris Tqmas,

  arc Cuqebas da

   arc davalebis micemas,

 

maSin gamoiricxeba Sesabamisi dispoziciis Semcveli normebi. amrigad, `traqtoris kazusSi~ darCeba moTxovnis Semdegi safuZvlebi:

 

- sk-is 160-e muxli, keTilsindisieri mflobelis mier ukanono mflobelobidan nivTis ukan dabrunebis moTxovna’’

- sk-is 163-e muxlis pirveli nawilikeTilsindisieri mflobelis mier nivTis ukan dabrunebis moTxovna arauflebamosili keTilsindisieri mflobelis mimarT’’

 - sk-is 164-e muxlis pirveli win. keTilsindisieri mflobelis nivTis ukan dabrunebis moTxovna arauflebamosili arakeTilsindisieri mflobelis mimarT’’

 - sk-is 172-e muxlis pirveli nawilimesakuTris mier nivTis ukan dabrunebis moTxovna’’

 

- sk-is 976-e muxlis pirveli nawili, usafuZvlo gamdidreba Sesrulebis gamo’’

- sk-is 991-e muxliusafuZvlo gamdidreba sxva safuZvliT’’

- sk-is 992-e muxli zianis anazRaurebis moTxovna deliqturi valdebulebebis farglebSi (SesaZloa mdgomareobdes aseve nivTis ukan dabrunebaSic)’’

 

[ SemTxvevaTa sxva konstelaciebis farglebSi, sadac ar aris arsebiTi moTxovnis arsebobis Semowmeba, unda moxdes samarTlis im normebis moZieba, romlebic adasturebs Sesabamis uflebas an uSualod awesrigebs kazusis sakvanZo kiTxviT dasmul sakiTxs.]

 

 

 

b) moTxovnis gamomricxavi normebi

 

·        gadawyvetilebisaTvis mniSvnelovani da arsebiTi normebis kategorias, garda moTxovnis safuZvlis ganmsazRvreli normebisa, ganekuTvneba aseve normebi, romlebic xels uSlis moTxovnis warmoSobas, wyvets an abrkolebs mas  an upirispirdeba raime sxva uflebis’’ warmoSobით.

·        is, Tu romeli normebi SeiZleba iyos relevanturi konkretul SemTxvevaSi, gamomdinareobs kazusis fabulidan.

·        `traqtoris kazusSi~gasaTvaliswinebelia Semdegi normebi:

 

- sk-is 187-e muxli, keTilsindisieri SemZeni’’[vinaidan am gziT `a~-m SesaZloa dakarga sakuTreba]

- sk-is 634-e muxli moZrav nivTebze giravnobis ufleba’’  vinaidan aRniSnuli SesaZloa asabuTebdes `f~-s mier nivTis flobis uflebas.

 

·        relevanturi normebis moZiebisas yuradRebiT ikiTxeT kanoni. waikiTxeT samarTlis normebi mTlianad da ara mxolod misi pirveli nawili. erTi mxriv, muxlis momdevno nawilebi xSirad Seicavs gamonaklisebs muxlis pirvel nawilSi gaTvaliswinebuli wesis mimarT, xolo, meore mxriv, xSirad Cndeba-xolme mcdari varaudi imisa, rom pirisaTvis cnobilia normis mTeli Sinaarsi, rac ar Seesabameba sinamdviles.

·        umjobesia, Tu normis sruli Sinaarsis gacnobis Semdeg aseve wavikiTxavT mis wina da momdevno muxlebsac, vinaidan xSirad es muxlebi Seicavs damatebiT mniSvnelovan debulebebs.

 

magaliTi:

xelSkrulebaze uaris Tqmis Sedegebi, sk-is 352-e da momdevno muxlebi.

 

sk-is 352-e muxlis pirveli nawili awesrigebs xelSekrulebaze uaris Tqmis samarTlebriv Sedegs da amisaTvis iTvaliswinebs erT pirobas.

xelSekrulebaze uaris Tqmis Sesaxeb Setyobinebis valdebulebas gansazRvravs sk-is 355-e muxli.

sk-is 356-e muxli adgens xelSekrulebaze uaris Tqmis vadas,

 

xolo sk-is 358-e muxli iTvaliswinebs xelSekrulebaze uaris Tqmis uflebis gamomricxav garemoebebs da a.S.

vinaidan Tqven, gansakuTrebiT weriTi gamocdisas, gaqvT mkacrad limitirebuli dro, TqvenTvis ukve nacnobi unda iyos samoqalaqo kodeqsis ZiriTadi normebi. arasaxarbieloa, rodesac sagamocdo werisas pirvelad mogiwevT Sesabamisi normis wakiTxva, Tumca, aseT SemTxvevas yovelTvis ver avcdebiT. amitom, kanoniT muSaobisas dauTmeT saTanado dro normebis gulisyuriT wakiTxvas. es imavdroulad iqneba garkveuli momzadeba weriTi gamocdisaTvis.

 

 

2.  moZiebuli normebis dalageba TanmimdevrobiT

 

·        yvela mniSvnelovani normis moZiebisa da CaniSvnis Semdeg saWiroa maTi dalageba garkveuli TanmimdevrobiT.

·        ama Tu im urTierTobis uSualod momwesrigebeli moTxovnis safuZvlebi unda miekuTvnos kazusis monawileTa Soris arsebul Sesabamis samarTlebriv urTierTobebs.

·        Tu ramdenime norma eqvemdebareba moTxovnis erTi da igive mizans, maSin maTi Semowmebis Tanmimdevroba ganisazRvreba mizanSewonilobis principis mixedviT

·        uflebis gamomricxavi normebi miekuTvneba Sesabamisi uflebis ganmsazRvrel normebs. amasTan, gasaTvaliswinebelia is garemoeba, rom erTi uflebis gamomricxav normas erTi samarTlebrivi urTierTobis farglebSi SeiZleba ramdenime moTxovnis safuZvelze hqondes gavlena.

 

 magaliTi: `traqtoris kazusis~ SemTxvevaSi moTxovnis safuZvlebis Semowmeba warimarTeboda Semdegi rigiTobiT:

 

sanivTo moTxovnebi:

 

 - sk-is 172-e muxlis 1-li nawili, mesakuTris mier nivTis ukan dabrunebis moTxovna’’

- sk-is 163-e muxlis 1-li nawili, keTilsindisieri mflobelis mier nivTis ukan dabrunebis moTxovna arauflebamosili keTilsindisieri mflobelis mimarT’’

- sk-is 164-e muxlis 1-li win. keTilsindisieri mflobelis nivTis ukan dabrunebis moTxovna arauflebamosili arakeTilsindisieri mflobelis mimarT’’ - sk-is 160-e muxli, keTilsindisieri mflobelis mier ukanono mflobelobidan nivTis ukan dabrunebis moTxovna’’

 

შენიშვნა:

 winamdebare SemTxvevaSi unda daviwyoT sanivTo moTxovnebiT, vinaidan `a~-sa da `f~-s Soris ar arsebobs saxelSekrulebo an saxelSekrulebos msgavsi raime urTierToba.

am moTxovnebis farglebSi, pirvel rigSi, unda Semowmdes sk-is 172-e muxlis 1-li nawili, vinaidan nivTis dabrunebis moTxovnis farglebSi is aris yvelaze Zlieri sanivTo moTxovna.

 

sk-is 172-e muxlis 1-li nawilis farglebSi SesaZlebelia imis dadgena, isev aris Tu ara `a~ traqtoris mesakuTre.

sk-is 163-e muxlis 1-li nawili da 164-e muxlis 1-li nawili Sinaarsobrivad Seesabameba sk-is 172-e muxlis 1-el nawils, xolo Tavis mxriv, sxva aranairi mniSvneloba ara aqvs. Sesabamisad, ar aris saWiro maTi calke Semowmeba.

 

imSemTxvevaSi, Tu dadgindeba, rom `a~ aRar aris nivTis mesakuTre, SesaZloa sk-is 160-e muxlic asabuTebdes nivTis dabrunebis moTxovnas.

 

 

usafuZvlo gamdidreba:

- sk-is 976-e muxlis 1-li nawili, usafuZvlo gamdidreba Sesrulebis gamo’’

- sk-is 991-e muxli, usafuZvlo gamdidreba sxva safuZvliT’’

 

moTxovna deliqturi valdebulebebidan:

 

 - sk-is 992-e muxli.

 

3.   normebis gamoyeneba konkretul SemTxvevaze

 

·        Semdeg fazaSi samarTlis normebi subsumciis meSveobiT unda moergos konkretul SemTxvevas.

·        amasTan, moTxovnis Semowmebis farglebSi gasaTvaliswinebelia calkeuli moTxovnis Semowmebis struqtura (aRniSnulTan dakavSirebiT ixileT meore da mesame Tavebi).

 

 

4.   gadawyvetis sqemis Sedgena

 

·        werilobiTi daskvnis Sedgenamde kazusi srulad unda amoixsnas.

·        amisaTvis gamoiyeneba Tezisebis msgavsi CamonaTvali _ e.w. gadawyvetis sqema, romelic mihyveba iuridiuli daskvnis struqturas.

·         igi warmoadgens werilobiTi daskvnis azrobriv xerxemals.

·        aRniSnuli sqemis farglebSi samarTlis normebi da maTi yvela faqtobrivi elementi unda damuSavdes saTiTaod.

·        subsumcia da gansakuTrebiT misi Sedegi unda dafiqsirdes Tezisebis saxiT.

·        imave formiT unda aRiniSnos ama Tu im sakiTxTan arsebuli azrTa sxvadasxvaobani da maT Sesaxeb miRebuli gadawyvetilebebi.

·        gadawyvetis sqemis bolos mocemulia kazusis gadawyveta (Sedegi).

·        rodesac weriTi gamocdisas `caitnotis~ SegrZnebis gamo ixrebiT iqiTken, rom ar daasruloT gadawyvetis sqemis Sedgena, aiZuleT sakuTari Tavi, rom bolomde gaiazroT kazusi. ar miaqcioT yuradReba im garemoebas, rom Tqvens Tanakurselebs SesaZloa ukve dawyebuli hqondeT daskvnis wera.

·        Tqven unda SeafasoT kazusis problemebi da sworad dasvaT maxvilebi. es ki SeuZlebelia kazusis srulad gadawyvetis gareSe.

·        Tu atyobT, rom didxans gaCerdiT erT sakiTxze da win veRar midixarT, nu dayovndebiT, gaagrZeleT Semowmeba sxva adgilas da mogvianebiT daubrundiT isev Riad datovebul problemas.

·        sanam daiwyebT daskvnis weras, kidev erTxel SeamowmeT Tqveni namuSevari. Secdomebi, romlebsac ukve daskvnis weris dros aRmoaCenT, Zneli gasasworebeli iqneba.

·        erTxel dawerilis Sesworebas Zalian didi dro miaqvs, rac weriT gamocdaze yovelTvis SezRudulia (kidev erTi mizezi, Tu ratom ar unda CaixedoT Tqvens mezoblad mjdomi Tanakurselis gadawyvetis sqemaSi).

 

 

`traqtoris kazusis~ gadawyvetis sqema:

 

 a. nivTis ukan dabrunebis moTxovna sk-is 172-e muxlis 1-li nawilis mixedviT

 

I.         moTxovnis warmoSoba

 

winapiroba:

`a~ _ mesakuTre,

`f~ _ mflobeli, `f~’s ar unda hqondes flobis ufleba

 

1.    `a~ _ mesakuTre

[Tavdapirvelad `a~ iyo mesakuTre ]

 

a) sakuTrebis gadasvla `b~-ze sk-is 186-e muxli 1-li nawilis mixedviT

 

winapiroba: namdvili ufleba, nivTis gadacema, gamsxviseblis uflebamosileba nivTze (-),

 

SeTanxmeba pirobadebul sakuTrebasTan dakavSirebiT sk-is 188-e muxlis 1-li nawilis gagebiT

 

[_ SeTanxmebuli fasi ar aris srulad gadaxdili, amasTan, `a~-s uari xelSekrulebaze —» ar aris saxeze sakuTrebis gadasvlis winapiroba ]

 

 

b) sakuTrebis gadasvla `g~-ze

 

(1)  sakuTrebis SeZena garigebis safuZvelze sk-is 186-e muxlis 1-li nawilis mixedviT

 

winapiroba: namdvili ufleba, nivTis gadacema, gamsxviseblis uflebamosileba nivTze

 

 - SeTanxmeba `b~-sa da `g~-s Soris (+)

 

- nivTis gadacema?

 _ pirdapir flobaSi (-),

 

[ magram sk-is 186-e muxlis me-2 nawilis Tanaxmad sakmarisia xelSekrulebis gaformeba, romlis mixedviTac `b~ inarCunebs pirdapir mflobelobas da `g~, rogorc SemZeni miiRebs arapirdapir mflobelobas.]

 

 - `b~-s uflebamosileba nivTze (-),

[`b~-s arc sakuTreba SeuZenia traqtorze da arc sxvagvarad miuRia `a~-sgan Sesabamisi uflebamosileba ]

 

- Sualeduri Sedegi: sakuTrebis SeZena garigebis safuZvelze (-)

 

(2)  keTilsindisieri SeZena sk-is 186-e muxlis 1-li nawilis da 187-e muxlis mixedviT

 

winapiroba: saxeze unda iyos garigebis safuZvelze sakuTrebis SeZenis winapirobebi, garda nivTze uflebamosilebisa, aseve saxeze unda iyos `g~-s keTilsindisiereba aRniSnuli uflebamosilebis mimarT

 

[problema: `g~-s keTilsindisiereba _ sk-is 187-e muxlis 1-li nawilis me-2 winadadeba: Tu man icoda an unda scodnoda, rom gamsxvisebeli ar iyo mesakuTre]

 

 - uflebamosilebis ararsebobis codna (-)

 

 - uflebamosilebis codnis valdebuleba? (+),

 

[_ Tu `g~ garkveuli garemoebebidan gamomdinare, SeeZlo mimxvdariyo, rom `b~ ar iyo mesakuTre _ aq: `b~-s ar warmoudgenia traqtoris sabuTebi _ gardauvalia daeWveba imis Taobaze, aris Tu ara `b~ mesakuTre - keTilsindisiereba (-)]

 

 (3) Sualeduri Sedegi `g~-ze sakuTreba ar gadasula

 

g) sakuTrebis gadasvla `f~-ze (-),

 

[nardobis xelSekrulebis dadeba sk-is 629-e muxlis gagebiT ar exeba `a~-s, rogorc mesakuTris, uflebebs.]

 

2.   `f~ _ mflobeli (+),

[axorcielebs nivTze faqtobriv batonobas, sk-is 155-e muxlis 1-li nawili ]

 

3.   `f~-s ar unda hqondes flobis ufleba

 

[sk-is 634-e muxliT gaTvaliswinebuli giravnobis ufleba aris flobis uflebis safuZveli _ amasTan, aq mniSvneloba ara aqvs `b~-s uflebamosilebas nivTze ]

 

winapiroba: nardobis xelSekrulebidan gamomdinare Seusrulebeli moTxovna, SekeTebuli nivTis floba _ aq: (+)

sk-is 634-e muxliT gaTvaliswinebuli giravnobis ufleba (+), ZalaSia aseve `a~-s mimarT

 

4.   Sualeduri Sedegi: ar warmoiSva moTxovna sk-is 172-e muxlis 1-li nawilis safuZvelze, vinaidan `f~-s aqvs flobis ufleba.

 

II.        Sedegi:

 

`a~-s ara aqvs traqtoris dabrunebis moTxovnis ufleba.

 

b. nivTis ukan dabrunebis moTxovna sk-is 163-e muxlis 1-li nawilis da 164-e muxlis 1-li winadadebis mixedviT’’

 

aseve ar arsebobs nivTis ukan dabrunebis moTxovna sk-is 163-e muxlis 1-li nawilis da 164-e muxlis 1-li winadadebis mixedviT, marTalia, `a~ aris uflebamosili aRniSnuli normebis gagebiT, magram `f~ aris kanonieri mflobeli.

 

g. keTilsindisieri mflobelis mier nivTis ukan dabrunebis moTxovna’’ sk-is 160-e muxli

 

winapiroba:

`a~ _ keTilsindisieri SemZeni sk-is 163-e muxlis 1-li nawilis mixedviT, mflobelobis dakargva _ (-)

 

d. nivTis ukan dabrunebis moTxovna sk-is 976-e muxlis 1-li nawilis mixedviT

 

winapiroba: raimes gadacema valdebulebis Sesrulebis mizniT, samarTlebrivi safuZvlis gareSe, (-),

ar aris saxeze Sesruleba a —» f

 

e. nivTis ukan dabrunebis moTxovna sk-is 991-e muxlis mixedviT

 

winapiroba: raimes miReba sxva saSualebiT, samarTlebrivi safuZvlis gareSe, (-)

 

giravnobis ufleba _ samarTlebrivi safuZveli nivTis mflobelobaSi dasatoveblad

 

v. nivTis ukan dabrunebis moTxovna sk-is 992-e muxlis mixedviT

 

marTlsawinaaRmdegebo qmedeba, braleuloba, ziani (-),

 

giravnobis ufleba aniWebs `b~-s flobis uflebas, aqedan gamomdinare ar aris saxeze marTlsawinaaRmdego qmedeba

 

z. saboloo Sedegi: `a~-s ara aqvs traqtoris ukan dabrunebis moTxovnis ufleba


Комментарии

Популярные сообщения из этого блога

პოეტის და პოეზიის დანიშნულება ილია ჭავჭავაძის და აკაკი წერეთლის შემოქმედებაში

"კაცია ადამიანი ?!"-ილიას რეალისტური ნაწარმოები