თავი 4 პარაგრაფი 1 "კაზუსის ფაქტობრივი გარემოებების[ფაბულის] დამუშავება''

 

1.   kazusis faqtobrivi garemoebebis (fabulis) damuSaveba

 

აქ განხილულია საკითხები:

 

  a) kazusis fabulis damuSavebis mizani

  b) kazusis faqtobrivi garemoebebis (fabulis) gaazreba

 g) kazusis fabulis vizualizacia

 d) kazusis fabulis qronologiuri warmodgena

e) kazusebis fabulis analizi

 v) SesaZlo problemebi fabulis damuSavebisas

(1) xarveziani fabula

(2) samarTlebrivi cnebebis gamoyeneba

(3) mxareTa samarTlebrivi mosazrebebi

 (4) nebis gamovlenis ganmartebebi

 

 

შესავალი:

 

·        kazusis kargi da safuZvliani damuSavebis pirveli etapi aris dasmuli amocanis gulmodgined damuSaveba.

·        mxolod mas Semdeg, rac TqvenTvis naTeli iqneba, Tu ra moxda realobaSi da ra surT saqmis monawileebs, SeZlebT swori, arsebiTi SekiTxvebis ganxilvas, problemebis identificirebas da amiT, muSaobisas swori maxvilebis dasmas.

·        SeiZleba yovelive cota banalurad Jrers magram, samwuxarod, praqtikaSi sakmaod martivi da mcire moculobis kazusebis SemTxvevebSic xSirad Cans, rom maTi damuSavebisas ar moxda amocanis sworad gageba, rac, Tavis mxriv, xels uSlis iuridiuli codnis swor gamoyenebas.

·        amitom, dauTmeT saTanado dro amocanis Sinaarsis damuSavebas da imuSaveT gulmodgined. rac ufro rTuli da CaxlarTulia amocana (rac damokidebulia monawileebisa da moqmedebebis aseve movlenebis raodenobaze), miT ufro meti dro unda dauTmoT misi Sinaarsis Seswavlasa da gaazrebas.

·        ecadeT, ar ahyveT Tqvens Tanakurselebs, romlebic sagamocdo werisas kazusis ganxilvas iwyeben gadawyvetis sqemis SedgeniT.

·         namdvilad gasagebi da bunebrivia, rom am dros Tqvenc geuflebaT survili, swrafad SeudgeT aseT sqemaze muSaobas da rac SeiZleba swrafad gaiaroT Sinaarsis gaazrebis etapi.

·        Tumca, gTxovT gaacnobieroT, rom samarTlis sakiTxebis Cinebuli codnis miuxedavad, Tqveni daskvna gamousadegari iqneba, Tu igi ar moicavs konkretuli saqmis problemebis ganxilvas.

·        meore mxriv, unda gaiTvaliswinoT isic, rom mTel dros, bunebrivia, ver moaxmarT saqmis Sinaarsis Seswavlas, vinaidan maSin veRar moaswrebT mis iuridiul ganxilvas da Sesabamisi daskvnis daweras.

·        amgvarad, mniSvnelovania garkveuli optimaluri balansis povna, romlis winapirobac samarTlis sakiTxebis zedmiwevniT codnasTan erTad kazusis damuSavebis mudmivi varjiSisic aris.

·        universitetebSi gavrcelebuli amocanebi umetesad Sedgeba sami nawilisagan:

1)   kazusis faqtobrivi garemoebebis (fabulis) aRwera,

2)  kazusis sakvanZo kiTxva  

3)  miTiTebebi studentebisTvis.

ხ

 

·        kazusis faqtobrivi garemoebebi (fabula) gadmogvcems konkretul socialur ambavs, saidanac ganviTarda konkretuli gansaxilveli konfliqti.

kerZod გადმოგვცემს : ra moxda, rodis, sad, rogor da vin arian monawile pirebi.

·        xSirad kazusis fabula SesaZloa moicavdes ramdenime epizods. Tumca, aris SemTxvevebic, rodesac მოცემულია erTi saxis moqmedebis Semcveli kazusi da შემდეგ კი misi erTi variacia (saxecvlili Sinaarsi)

·         Tu es asea, maSin amocanis Semdgens gansakuTrebuli mizani amoZravebs. kerZod: aseT SemTxvevebSi naklebad savaraudoa, rom ZiriTadi kazusic da misi saxecvlili variaciac unda amoixsnas identurad. [!]

ხ

·        kazusis sakvanZo kiTxva aris SekiTxva, romliTac sruldeba kazusis fabulis gadmocema, anu romelic uSualod mosdevs fabulas da gansazRvravs kazusis damuSavebis mizansa da moculobas.

·        kazusis sakvanZo kiTxva SesaZloa Sedgenili iyos sxvadasxva formiT.

 

magaliTad: ra moTxovnebi aqvs `a~-s `b~-s mimarT? U

nda gadauxados Tu ara `a~-m `b~-s 100 lari?

SeuZlia Tu ara `g~-s moiTxovos `d~- sgan manqanis dabruneba?

rogoria samarTlebrivi viTareba?

vin aris mesakuTre?

gaxda Tu ara `g~ `d~-s memkvidre?

uZlia Tu ara `e~-s uari Tqvas `f~-sTan dadebul xelSekrulebaze?

ra unda vurCioT `g~-s?

 

·        kazusebis sauniversiteto damuSavebis procesisTvis aseve damaxasiaTebelia garkveuli miTiTebebis miwodeba studentebisaTvis.

·        am miTiTebebiT izRudeba[ანუ იფარგლება] kazusis damuSavebis moculoba.

·        aqedan gamomdinare, Zalzed mniSvnelovania maTi gaTvaliswineba.

 

magaliTad ასეთი მითითებებით :

1. ar SeamowmoT zianis anazRaurebis moTxovnebi.

2. ar SeamowmoT samarTlis normebi, romlebic ar Sedis samoqalaqo kodeqsSi.

ხ

 

აქ detalurad ganvixilavT kazusis fabulisa daმე-2 ფაილში კი  kazusis sakvanZo kiTxvis damuSavebasTan dakavSirebul sakiTxebs.

 

 rac Seexeba studentebisaTvis miwodebul miTiTebebs, aq problemebi naklebia. mniSvnelovania mxolod maTi gaTvaliswineba.

 

 

1.   kazusis faqtobrivi garemoebebis (fabulis) damuSaveba

 

შესავალი

·        gansaxilveli kazusis fabulaze muSaoba aris iuridiuli saqmianobis erT-erTi elementaruli Semadgeneli nawili.

·        amitom, gTxovT, Tavidanve saTanado keTilsindisierebiT moekidoT muSaobis am etaps.

·        sauniversiteto ganaTlebis farglebSi Tqven, weriTi gamocdebisa da saSinao naSromebis farglebSi, ZiriTadad, mogewodebaT „dadgenili“, „udavo“ aRwerilobiTi nawili ama Tu im kazusisa.

anu, es imas niSnavs, rom Tqven warmodgenil garemoebebs miiCnevT „mocemulad’’[სახეზე არსებულად][!] da ar aqcevT yuradRebas maT damtkicebasTan dakavSirebul sakiTxebs.

შენიშვნა: aRniSulisagan gansxvavebiT, praqtikos iurists mxareTa ganmartebebis an saqmis masalebis safuZvelze TviTon uwevs „saqmis Sinaarsis’’ damuSaveba.

ხ

a)  kazusis „fabulis damuSavebis’’ mizani

 

·        kazusis fabulaze intensiuri muSaoba emsaxureba ramdenime mizans:

 

 

 - iuristma unda icodes, Tu ra moxda im konkretul SemTxvevaSi, romelic man unda ganixilos.

 

- iuridiul daskvnaze muSaobis arsebiTi winapirobaa kazusis fabulis gaTaviseba, ris Sedegadac mocemuli da momzadebulia saqmis iuridiuli damuSavebis safuZveli. kazusis fabula unda gaiazroT mTeli arsebiT, sisxliT da xorciT, risTvisac, bunebrivia, ar aris sakmarisi misi mxolod gadakiTxva!

 

 - aucilebelia kazusis fabulis swori gageba. amisaTvis Tqven unda darwmundeT, rom muSaobT da ganixilavT swored warmodgenil saqmes da ara raime msgavsi Sinaarsis sxva kazuss.

 

- samarTlebrivi Sefasebis mosamzadeblad ukve am etapze unda moxdes:

 

ა)„problemebis identifikacia“ da ბ)Sesabamisi „faqtobrivi garemoebebis“ mikuTvneba calkeul problemasTan.

 

amgvarad, muSaobis am sawyis fazaSi arsebiTia faqtobrivi monacemebisa da garemoebebis qaotur grovaSi SevitanoT wesrigi.[!]

 

·        zemoT aRniSnuli miznebis miRweva SeuZlebelia kazusis sakvanZo kiTxvasTan mudmivi kontaqtis, anu mimarTebis SenarCunebis gareSe.

·        amgvarad, logikasTan axlo iqneboda kazusis fabulis ganxilvamde gagveazrebina kazusis sakvanZo kiTxva.

·        Tumca, arsebobs bevri SemTxveva, sadac kazusis fabulis zedmiwevniT damuSavebis gareSe SeuZlebelia sakvanZo kiTxvis gamovlena.

·        amitomac, aq SerCeuli iqna praqtikisaTvis ufro damaxasiaTebeli da Cveuli Tanmimdevroba.

·         mniSvnelovania gaxsovdeT, rom sakvanZo kiTxva da kazusis aRwerilobiTi nawili mudmiv kavSirSia erTmaneTTan da aucilebelia maTi danaxva da Sefaseba swored erTimeoredan gamomdinare.

ხ

·        qvemoT ganxiluli iqneba kazusis fabulis damuSavebasTan dakavSirebuli problemebi da meTodi.

·        aq saubaria miTiTebebze imasTan dakavSirebiT, Tu ras unda miaqcioT yuradReba ფაბულასთან muSaobisas, anu warmodgenilia rekomendaciebi ama Tu im sakiTxze muSaobis kuTxiT.

·        sabolood ki, intensiuri muSaobisa da varjiSis Sedegad Tqven unda ipovoT sakuTari stili imisaTvis, რომ მოახერხოთ  fabulis swrafი, magram safuZvlianი damuSaveba.

 

ხ

[აქედან იწყება პრაქტიკული რჩევები ფაბულასტან მუშაობის ]

 

b) kazusis faqtobrivi garemoebebis (fabulis) gaazreba

 

·        fabulis damuSaveba iwyeba mTliani amocanis yuradRebiT wakiTxviT.

·        aq isev da isev mniSvnelovania mimarTeba sakvanZo kiTxvasTan, vinaidan igi [კითხვა]gansazRvravs saqmis Sinaarsis damuSavebis mimarTulebas.

aRniSnuli gansakuTrebiT mniSvnelovania moculobiTi Sinaarsis mqone saqmis damuSavebisas, imisaTvis, rom SevZloT momxdaris, arsebuli situaciisa da monawile pirebis Sesaxeb pirveli STabeWdilebis Camoyalibeba.

·         ukve am etapze rekomendirebulia CainiSnoT furcelze yvelanairi აზრი, yvelaferi uCveulo, samarTlis normebi da a.S, rac mogivaT TavSi kazusis pirveli wakiTxvisas.

·        marTalia, es ar niSnavs imas, rom amiT Tqven ipoveT da SeadgineT kazusis gadawyvetis safuZveli, magram Tqven gaqvT pirveli Sexeduleba imasTan dakavSirebiT, Tu ra mimarTulebiT SeiZleba ganviTardes kazusi. rac metad navarjiSebi da gamocdili xarT, miT ufro gagiadvildebaT ZiriTadi problemebis identifikacia. Tumca, zemoT aRniSnuli meTodis gamoyenebisas ar unda vifiqroT, rom amis Semdeg kazusi wavikiTxoT ისევ  pirveli STabeWdilebisa da mosazrebebis safuZvelze da maTi zegavlenis qveS.

·        ანუ iyaviT da darCiT kritikulebi Tqveni პირველადი  ideebisa da mosazrebebis mimarT. winaaRmdeg SemTxvevaSi arsebobs imis safrTxe, rom kazusis fabulis xelmeored wakiTxvisas igi waikiTxoT mxolod Tqveni pirveli STabeWdilebis gamyarebis da pirveli ideebis interpretaciis mizniT, rac iwvevs fabulis mcdar aRqmasa da gagebas.

·        pirveli wakiTxvis Semdeg modis fabulis aqtiuri, „Rrma kiTxvis“ faza.

·        misi moculobidan da sirTulis xarisxidan gamomdinare, aucilebelia kazusis ramdenimejer wakiTxva.

ისევ CainiSneT yvelaferi, rac ki TavSi mogivaT.

ხ

·        xSiri problemebi kazusis fabulis Seswavlisas:

- kazusis fabula da kazusis sakvanZo kiTxva arasworad iqneba wakiTxuli, ris Sedegadac xdeba iseTi kazusis gadawyveta, romelic absoluturad gansxvavebulia gadasawyvetad warmodgenili kazusisagan.

 

 - warmodgenili kazusis fabulis interpretaciis gziT Caenacvleba sxva nacnobi kazusis fabula da Sesabamisad mox-deba fabulis damuSavebac. [Zalzed iSviaTia, rom gadasawyvetad warmodgenili kazusi imdenad identuri iyos sxva studentebisaTvis ukve nacnobi kazusisa, rom srulad Seesabamebodes mas; amitom, aseT SemTxvevebSi didia safrTxe imisa, rom mocemuli kazusis fabula interpretaciis meSveobiT garkveulwilad moergos nacnobi kazusis fabulas. orive zemoT xsenebul konstelaciaSi kazusis gadawyveta da Sesabamisad, iuridiuli daskvna usargeblo da gamousadegaria. amitom, ivarjiSeT, rom nebismier amocanas moekidoT miukerZoeblad. erTi SemTxvevis sruli identuroba meoresTan TiTqmis gamoricxulia aseve praqtikaSic. bunebrivia, SeiZleba erTi da igive samarTlebrivi problema warmodgenili iyos sxvadasxva `Sinaarsobrivi samosiT~, magram naklebad savaraudoa, rom erTi konkretuli SemTxvevis yvela problema zustad iseve iyrides Tavs meore SemTxvevis farglebSi da amasTan, isini zustad iseve arsebiTi da ganmsazRvreli iyos erTi SemTxvevisaTvis, rogorc meorisTvis. amitom, iyaviT kritikulebi!]

 

g) kazusis fabulis vizualizacia

 

·        kazusze muSaobisas saqmis ukeTesad gagebisa da faqtebis ufro swrafad xelmisawvdomobis mizniT mizanSewonilia saqmis Sinaarsis sqemis, naxazis Sedgena.

·        amasTan, gTxovT, yuradRebas nu miaqcevT naxazis, anu sqemis maRalmxatvrul doneze Sedgenas.

·        ნახაზი/სქემა emsaxureba mxolod erT mizans _ kazusis faqtobrivi garemoebebis (fabulis) TvalsaCinoobas, gansakuTrebiT ki sxvadasxva pirs Soris arsebuli samarTlebrivi urTierTobebisa da moTxovnis farglebSi relevanturi ormxrivi urTierTobebis warmoCenas.

·        ar arsebobs winaswar damtkicebuli sistema imis Sesaxeb, Tu romeli simboloebiT unda aisaxos esa Tu is urTierToba.

·        mniSvnelovania, rom TqvenTvis gasagebi iyos Tqveni naxazis Sinaarsi.

·        Semdegi magaliTebis Sesabamisi naxazebi SesaZloa gamoiyurebodes Semdegnairad

 

magaliTi I:

 nasyidobis xelSekrulebis safuZvelze `b~-m `a~-s unda gadauxados 500 lari. rodesac `a~ iTxovs SeTanxmebuli fasis gadaxdas `b~-sgan, es ukanaskneli acxadebs, rom surs aRniSnuli valdebulebisa da mis sasargeblod `a~-s mimarT arsebuli valis dabrunebis moTxovnis gaqviTva, romelic Seadgens 300 lars da romlis Sesrulebis vada damdgaria. `a~ mainc iTxovs 500 laris gadaxdas. aqvs mas amis ufleba?

 

[ იხ პდფ გვ 120]

 

magaliTi II:

 qvrivi `v~-s gardacvalebisas misi sami Svilidan mxolod erTi qaliSvilia (`g~) cocxali, romelsac hyavs vaJi `f~. qvrivis vaJi `b~ uSvilod gardaicvala. mis aseve gardacvlil qaliSvils _ `a~-s darCa meuRle _ `m~ da ori Svili _ `d~ da `e~. rogor unda Sefasdes kanonismieri memkvidreobis sakiTxi `v~- s gardacvalebis Semdeg?

 

[ იხ პდფ გვ 120]

magaliTi III:

 

`g~-m da `h~-m televizoris Taobaze dades nasyidobis xelSekruleba, romliTac `g~ iRebs valdebulebas, gadaixados SeTanxmebuli fasi, xolo `ჰ~ valdebulia gadasces `g~-s nivTi da aseve sakuTreba masze. xelSekrulebis dadebis Semdeg `ჰ~ Tavis moTxovnas dauTmobs `i~-s, ris Semdegac `i~ `g~-sgan iTxovs SeTanxmebuli fasis gadaxdas.

[ იხ პდფ გვ 121]

 

შენიშვნა: თუ ისრებს გამოიყენებ  ნახაზში „ისრის თავი’’ გიჩვენებს „მოთხოვნის მიმართულებას’’,როგორც აქ მოყვანილ მაგალითებშია

ხ

d) kazusis fabulis qronologiuri warmodgena

 

·        zog SemTxvevaSi ufro martivia movlenebis asaxva qronologiuri wesrigis farglebSi (mag. „drois maCvenebeli wrfis’’ meSveobiT).

·        es umTavresad isეთი  კაზუსებია , sadac xazgasmulia movlenaTa ganviTareba droSi.

·        gaiTvaliswineT, rom kazusis fabulaSi konkretuli zusti TariRebis gamoyeneba xSirad aris miniSneba imaze, rom saqme gvaqvs vadebTan dakavSirebul რაღაც problemasTan.

 

magaliTi IV:

 

`a~ aris abonementTa gamyidveli gamomcemloba `b~-Si. samsaxurebrivi saqmianobis farglebSi `a~ pirvel maiss quCaSi gamoelaparaka `g~-s da iqve dado masTan xelSekruleba gamomcemlobis erT-erTi Jurnalis abonirebis Taobaze. momdevno dRes `g~-m daaskvna, rom mas ar sWirdeba am gazeTis abonementi. man dawera werili gamomcemloba `b~-s saxelze, sadac uari ganacxada xelSekulebaze. cota xnis Semdeg `g~ daeca da 2 dRiT saavadmyofoSi gamwesda. 5 maiss `g~-m werili gadasca Tavis megobar _ `d~-s da sTxova imave dRes mietana werili gamomcemlobaSi, vinaidan mas jer ar SeeZlo siaruli. `d~ daTanxmda. magram mas daaviwyda werilis waReba da gamomcemlobaSi werili miitana 10 maiss. daido Tu ara mocemul SemTxvevaSi `g~-sa da gamomcemloba `b~-s Soris samarTlebrivad namdvili xelSekruleba?

 

mocemul SemTxvevaSi samarTlebrivad mniSvnelovani faqtebis qronologiuri warmodgena SesaZlebelia Semdegnairad:

1. 01.05. _ xelSekrulebis dadeba

2. 05.05. _ `d~-sTvis werilobiTi uaris gadacema

 3. 10.05. _ werilis mitana gamomcemloba `b~-Si

 

იხ. naxazi 14[პდფ-ის გვ.122-ე]

 

xelSekrulebis namdvilobas SesaZloa xels uSlides `g~-s uari. xelSekrulebis dadebisas gamomcemloba `b~ warmodgenili iyo saTanadod uflebamosili `a~-s mier, sk-is 103-e da momdevno muxlebi. sk-is 336-e muxlis mixedviT `g~-s ufleba aqvs uari Tqvas xelSekrulebaze, vinaidan igi dadebulia quCaSi. normis Sinaarsis mixedviT gadamwyvetia kontrahentisaTvis (xelSekrulebis partniorisaTvis) xelSekrulebaze werilobiTi uaris Cabarebis vada, kerZod _ erTi kvira. winamdebare magaliTSi uari kontrahents Cabarda 10 maiss, rodesac `d~- m gamomcemloba `b~-Si miitana werili. sk-is 122-e muxlisa da 123-e muxlis me-2 nawilis mixedviT, mocemul SemTxvevaSi vadaamoiwura 8 maiss. aqedan gamomdinare, uari dagvianebiT iqna Cabarebuli xelSekrulebis partniorisaTvis da Sesabamisad, mas ara aqvs iuridiuli Zala. amgvarad, xelSekruleba `g~-sa da gamomcemloba `b~-s Soris namdvilia.

 

ხ

·        rTuli da kompleqsuri fabulis mqone kazusebis SemTxvevaSi, SesaZloa gamarTlebuli iyos orive meTodis[ანუ „ნახაზის’’ და „ქრონოლოგიის’’ ]gamoyeneba, raTa ufro TvalsaCino iyos mocemuli konstelaciebi (urTierTobebi).

pirTa urTierTobebi Tavmoyrilia naxazSi da warmodgenili da Sevsebulia movlenaTa qronologiiT.

 

ხ

 

magaliTi V:

 

fermeri `b~ iyidis movaWre `a~-sgan traqtors. isini SeTanxmdebian, rom `a~ rCeba traqtoris mesakuTre manam, sanam `b~ ar gadaixdis SeTanxmebuli fasis bolo Senatans (periodul gadasaxdels). `b~-s Seeqmneba finansuri problemebi da surs kreditis gamotana. amisaTvis igi `g~-s sesxis uzrunvelsayofad traqtors sTavazobs. `b~ da `g~ SeTanxmdebian, rom `b~ `g~- s uzrunvelyofis saxiT gadascems sakuTrebas traqtorze, xolo `b~-s SeeZleba misi gamoyeneba Tavis miwaze. `g~-m araferi icis `a~-s uflebebis Sesaxeb. erT Rames traqtors moiparavs `d~, romelic mihyidis mas `e~-s. `e~-m araferi icis amis Sesaxeb. vinaidan `b~ ar asrulebs Tavis valdebulebas da ar ixdis periodul gadasaxdels, `a~ uars ambobs masTan dadebul nasyidobis xelSekrulebaze da iTxovs `b~-sgan traqtoris dabrunebas. traqtori am droisaTvis imyofeba `f~-s saxelosnoSi, romelmac `e~-s davalebiT unda SeakeTos igi. SeuZlia Tu ara `a~-s mosTxovos `f~-s traqtoris dabruneba?

 

 იხ. სავარაუდო ნახაზი ამ კაზუსის naxazi 15 პდფ-ის გვ 123-ე

 

და

qronologia, magaliTad:

1. a —» b _ nasyidobis xelSekruleba, pirobadebuli sakuTreba, traqtoris gadacema `b~-sTvis

 2. b —» g _ sakuTrebis gadacema traqtorze, SeTanxmeba `g~-s mier arapirdapiri flobis Sesaxeb, `b~ _ pirdapiri mflobeli

3. qurdoba `d~-s mier

4. d —» e _ sakuTrebis gadacema `e~-ze

5. e —» f _ nardobis xelSekruleba, sk-is 629-e muxli

6. a —» b _ uari nasyidobis xelSekrulebaze

 

 

შეჯამება:

ანუ „ნახაზით’’ ან  „ქრონოლოგიით’’ [ან ორივეთი ერტად]  ირკვევა ვინ ვისთან რა სახის სამართლებრივ ურთიერთობაშია და მოინიშნება ამ ურთიერთობების შესაბამისი მუხლები[ე.წ.“დამხმარე მუხლები’’]

 

e) kazusebis fabulis analizi

 

·        kazusis fabulis „Seswavlis“ Semdeg iwyeba misi ufro siRrmiseuli damuSaveba, rac jer kidev ar gulisxmobs saqmis samarTlebriv Sefasebas, aramed  გულისხმობს  მხოლოდ „samarTlebrivi problemebis identifikacias’’ da მატი  Sesabamisi faqtebisa da შესაბამისი garemoebebis „dalagebas’’.

·        Tumca, zRvari samarTlebriv SefasebasTan aq gardamavalia.

·        „fabulis analizi’’ saWiroebs „samarTlis sakiTxebis codnas’’ da Sesabamis gamocdilebas. A

·        RniSnuli procesi gadaizrdeba „samarTlebriv gansjaSi’’.

·        zemoT aRniSnulis ilustrirebisaTvis davubrundeT isev mexuTe magaliTs (`traqtoris kazusi~).

·        fabulis naxazis (sqemis) meSveobiT ukve warmoCinda sxvadasxva ormxrivi urTierTobebi monawileebs Soris.

·        SemdegSi maT miekuTvneba Sesabamisi faqtobrivi garemoebebi, romlebic SesaZloa gamovlindes ama Tu im urTierTobis farglebSi

·        amrigad, aმ ეტაპზე  saubaria kazusis faqtobrivi garemoebebis dalagebaze da „calkeul urTierTobebsa’’ da „samarTlebrivi problemebisadmi’’ [იგულისხმება ის რაც დამკიცებას საჭიროებს]maT mikuTvnebaze. [!]

 

ხ

 

v) SesaZlo „problemebi’’ fabulis damuSavebisas

 

·        arsebobs sxvadasxva aspeqti, romlebic xSirad problemebs uqmnis students saqmis Sinaarsze muSaobisas.

·        ramdenime maTgani qvemoT aris ganxiluli.

ხ

(1)  xarveziani fabula

 

·        Tu gagiCndebaT SegrZneba, rom fabula xarveziania da igi Riad tovebs kazusis gadawyvetisaTvis arsebiT informacias, maSin xelmeored waikiTxeT igi. iqneb marTlac ver gaigeT igi sworad da apirebT sxva, mimsgavsebuli Sinaarsis kazusis gadawyvetas.

·        xolo Tu fabulas aklia faqtobrivi monacemebi[!], maSin Tqven unda ganmartoT igi[ფაბულა], rac SeiZleba axlos realur cxovrebasTan.

·        Tu es yovelive veraferSi dagexmaraT, maSin mimarTeT fabulis Semdgenels.

 

magaliTi:

ar arsebobs informacia imis Taobaze, aris Tu ara daculi forma iseTi garigebis dadebisas, romlisTvisac savaldebuloa werilobiTi forma. aseT SemTxvevebSi SegviZlia gamovideT iqidan, rom forma daculia (anu aRniSnuli sakiTxi ar aris problematuri). amocanis Semdgenelis survili da ganzraxva rom yofiliyo aRniSnuli sakiTxis erT-erT ZiriTad problemad warmoCena, maSin aRwerilobiT nawilSi iqneboda Sesabamisi miTiTebebi,

 

 magaliTad,

erT-erTi monawilis gancxadeba formis daucvelobis Sesaxeb an pirdapiri miTiTeba imasTan dakavSirebiT, rom ar aris daculi xelSekrulebis savaldebulo forma.

 

(2) samarTlebrivi cnebebis gamoyeneba

 

·        Tu fabulaSi naxsenebia „samarTlebrivi cnebebi’’, maSin SegiZliaT yvelanairi Semowmebis gareSe „mocemulad’’[ანუ სახეზე არსებულად]  miiCnioT ამ ცნების  Sesabamisi „faqtobrivi garemoebebis’’ arseboba.

·        saqme sxvagvarad aris iseT SemTxvevebSi, rodesac Sesabamisi cneba ganzrax araiuridiuli eniT aris naxsenebi, Tundac mxareebis mier. Tumca, aq unda gaiTvaliswinoT, ramdenad (ra masStabiT) gamoricxavs samarTlebrivi cnebis gamoyeneba faqtobriv Semowmebas.

 

magaliTi: Tu SinaarsSi aRniSnulia, rom `g~-m da `i~-m dades nasyidobis xelSekruleba da saqmis Sinaarsidan gamomdinare ar arsebobs varaudi imisa, rom iyo garkveuli problemebi xelSekrulebis dadebisas, maSin SegiZliaT ნასყიდობის xelSekruleba miiCnioT namdvilad.

 

sxvagvarad aris saqme, rodesac, magaliTad, saqmis Sinaarsidan gamomdinareobs, rom `g~ iyo SezRudulad qmedunariani. maSin informacia `nasyidobis xelSekrulebis dadebasTan~ dakavSirebiT imavdroulad ar niSnavs xelSekrulebis namdvilobasac. am SemTxvevaSi mocemulad SegiZliaT miiCnioT is, rom `g~-sa da `i~-s Soris arsebobs SeTanxmeba da rom am SeTanxmebis Sinaarsi Seesabameba nasyidobis xelSekrulebis Sinaarss. Tumca, unda SeamowmoT, ramdenad namdvilia aRniSnuli SeTanxmeba.

 

(3) mxareTa samarTlebrivi mosazrebebi

 

·        zemoT aRniSnulisagan gansxvavebiT, „კაზუსში mxareTa mier gamoTqmuli samarTlebrivi mosazrebebi’’ ar aris savaldebulo.

·        Tqven ubralod unda SeamowmoT, aris Tu ara saxeze aseTi faqtebi da rogor unda Sefasdes isini.

·        Cveulebriv, rodesac fabulaSi moyvanilia erTi an ramdenime mxarის სამარტლებრივი მოსაზრება ,ეს ნიშნავს მითითებას რაიმე პრობლემაზე[!]

 

magaliTi:

naklis mqone nivTis miwodebis safuZvelze kreditoris mier Sesabamisi sagarantio uflebebis ganxorcielebis farglebSi movale acxadebs, rom misTvis kreditors ar miucia vada naklis aRmofxvrisaTvis, rac, misi azriT, SeuZlebels xdis mis mimarT sagarantio uflebebis ganxorcielebas.

 

movalis mosazrebidan TqvenTvis mxolod is aris mniSvnelovani, rom ar momxdara vadis gaTvaliswineba naklis aRmofxvrisaTvis. xolo ramdenad iyo aucilebeli aseTi vadis gansazRvra da ras iwvevs misi ganusazRvreloba, es Tqveni Semowmebisa da gansjis sagani unda gaxdes.

 

(4) „nebis gamovlenis’’ ganmartebebi

 

·        კაზუსში მოყვანილი „citatebi xelSekrulebidan ‘’an „mxaris nebis sityvasityviTi gadmocema“ miuTiTebs imaze, rom saWiroa ნების ganmarteba. [!]

·        nebis gamovlenis ganmartebis mizania mxareTa samarTlebrivi mniSvnelobis mqone nebis dadgena.

·        aq arsebobs ori koncefcia.

·        erTi mxriv, ganmarteba aris mxaris namdvili nebis dadgenis mcdeloba. [es umTavresad is SemTxvevebia, rodesac nebis gamovlena ar saWiroebs miRebas meore mxaris mier, magaliTad, rogoricaa anderZi. aseT SemTxvevebSi ganmsazRvrelia individis namdvili neba, vinaidan aq ar arsebobs sxva pirTa dacvis Rirsi kanonieri interesebi. ]

·        xolo, meore mxriv, ganmartebis meSveobiT unda dadgindes, Tu rogor SeiZleba iqnas gagebuli nebis gamovlena nebismieri obieqturi mimRebis (adresatis) mier. [nebis gamomvlenis namdvil (subieqtur) nebas am konstelaciebis farglebSi ar eqceva yuradReba. nebis gamovlenis adresatis obieqturi aRqma, rogorc Sefasebis masStabi, ZiriTadad, gamoiyeneba iseTi nebis gamovlenisas, romelic moiTxovs meore mxaris mier mis miRebas. am SemTxvevebSi samarTlebrivi brunvis interesebis dacvas upiratesoba eniWeba calkeuli piris namdvili (subieqturi) nebis dadgenis interesTan SedarebiT.

 

am midgomas Seesabameba aseve „normebi Secilebis Sesaxeb“, romelTa mixedviTac, iseTi nebis gamovlenisas, romelic moiTxovs meore mxaris mier mis miRebas, erTi mxriv, ar aris arsebiTi piris „namdvili neba’’[!]. [winaaRmdeg SemTxvevaSi zedmeti iqneboda „Secilebis wesebi’’.] xolo, meore mxriv, samarTlebrivi sistema iTvaliswinebs nebis gamomvlenis interesebs imdenad, ramdenadac mas garkveuli winapirobebis arsebobisas SeuZlia Secilebis gziT gaTavisufldes Tavisiვე  nebis gamovlenis Sedegebisgan.

 

samoqalaqo kodeqsi Seicavs sxvadasxva normas, romlebic gvaZlevs miTiTebebs nebis gamovlenis ganmartebisTvis. magaliTi:

sk-is 52-e muxli _ nebis gamovlenis ganmarteba;

sk-is 337-e muxli _ xelSekrulebis calkeuli gamonaTqvamebis ganmarteba;

sk-is 340-e muxli _ Sereuli xelSekrulebebis ganmarteba;

sk-is 345-e muxli _ bundovani teqstis ganmarteba meore mxaris sasargeblod;

sk-is 350-e muxli _ mesame pirTa sasargeblod dadebuli xelSekrulebis ganmarteba.

ხ

dabolos, kidev erTxel aRvniSnav: dauTmeT saTanado dro amocanis fabulis damuSavebas, imuSaveT guldasmiT da arasodes daiviwyoT kavSiri kazusis fabulasa da sakvanZo kiTxvas Soris.

ხ

შეჯამება:

1.   kazusis faqtobrivi garemoebebis (fabulis) damuSaveba

 

I ეტაპი - „პირველი წაკითხვა’’

„ შავ ‘’ფურცელზე ვინიშნავთ:

ა) ყველანაირ აზრებს,რომელიც კითხვისას მოგვდის

ბ)   ყველაფერს ,რა უჩვეულოდ[საყურადღებოდ] გვეჩვენება კითხვისას

გ)  ყველა იმ სამართლის ნორმას,რომელიც კითხვისას გვახსენდება

 

II ეტაპი -„მე-2,მე-3,მე-4 წაკითხვები’’

ისევ ვინიშნავთ რაც აზრად მოგვივა[ვართ უფრო კრიტიკულები და დაკვირვებულები ვიდრე პირველი წაკიტხვისას]

 

III ეტაპი -„ფაბულის ვიზუალიზაცია’’

 

ა) „ნახაზის/სქემის’’ შედგენა

ნახაზიდან/სქემიდან უნდა ჩანდეს:

ა) ვინ ვისთან იმყოფება „სამართკებრივ ურთიერთობაში’’

ბ) რა „სამართლებრივი ურთიერთობააა ეს’’

გ)  რომელი ნორმა შეესაბამება ამ კონკრეტულ „სამართლებრივ ურთიერთობას’’ [ეს იქნება ე.წ. „დამხმარე ნორმა’’]

 

შენიშვნა: ვიყენებთ ნებისმიერ სიმბოლოებს, ტუ ისრებს გამოვიყენებთ ,ისრის ბოლო უნდა გვიჩვენებდეს „მოთხოვნის’’ მიმარტულებას  მაგ.  „ა’’      „ბ’’ [ნიშნავს : „ა’’ ითხოვს „ბ’’-სგან]

 

ბ) „ქრონოლოგიურად ‘’ წამოდგენა

·        ასეთი  ვიზუალიზაცია რეკომენდირებულია როცა კაზუსში მოვლენები ვითარდება „დროში’’

·        ხდება“სამარტლებრივად მნიშვნელოვანი ფაქტების’’ ქრონოლოგიური თანმიმდევრობით ჩამოწერა

·        თითოეულ „სამართლებრივად მნიშვნელოვანი ფაქტისთვის’’  უნდა ჩანდეს :

 

ა) ვინ ვისთან იმყოფება „სამართკებრივ ურთიერთობაში’’

ბ) რა „სამართლებრივი ურთიერთობააა ეს’’

გ)  რომელი ნორმა შეესაბამება ამ კონკრეტულ „სამართლებრივ ურთიერთობას’’ [ეს იქნება ე.წ. „დამხმარე ნორმა’’]

 

შენიშვნა:

 როცა მოცემულია რთული და კომპლექსური კაზუსი ვიყენებთ ვიზუალიზაციის ორივე მეთოდს : „ნახაზს/სქემას’’ და „ქრონოლოდიას’’

 

IV ეტაპი -„ფაბულის ანალიზი’’

 

ეს ნიშნავს  „ფაქტობრივი გარემოებების’’ დალაგებას ,ანუ „სამარტლებრივად მნიშვნელოვანი ფაქტების’’  ცალკეული „სამართლებრივი ურთიერტობებისთვის’’ ან „პრობლემებისადმი’’ მიკუტვნებას[!]

 

 

შესაძლო „პრობლემები’’[კაზუსის ფაბულაში]

 

1.      ფაბულას აკლია „ფაქტობრივი მონაცემი’’  [ასეთ დროს კაზუსის ფაბულას განვმარტავთ რაც შეიძლება „რეალურ ცხოვრებასთან’’ ახლოს,ანუ ისე როგორც „ჩვეულებრივ ‘’ ესმით  ესა თუ ის საკითხი ადამიანებს]

2.      ფაბულაში ნახსენებია ესა თუ ის „სამართლებრივი ცნება’’[ასეთ დროს ვთვლით,რომ სახეზეა ამ ცნების შესაბამისი „ფაქტობრივი გარემოებები’’ და ამ „სამართლებრივ ურტიერთობას ‘’ აღარ ვამოწმებთ ნამდვილობაზე ]

3.      თუ“სამართლებრივი ცნება’’ განზრახ არასამართლებრივი ენიტაა მოხსენიებული თუნდაც ერთ-ერტი მხარის მიერ,ან ნახსენებია რაღაც  „საეჭვო’’ ფაქტობრივი გარემოება რომელიმე სამართლებრივ ურტიერთობასთან მიმარტებით   მაშინ მოგეტხოვება ამ „სამარტლებრივი ცნების ‘’  და „სამარტლებრივი ურტიერთობის’’ ნამდვილობის  შემოწმება

4.      შესაძლოა კაზუსში ესა თუ ის მხარე გამოთქვამდეს საკუთარ „სამართლებრივ მოსაზრებებს’’  [ეს „მოსაზრებები’’ შენტვის როგორც ამომხსნელისთვის „სავალდებულო არ არის’’, ასეტ დროს შენ უნდა შეამოწმო მართლაც არის თუ არა მართლაც ამ „მოსაზრების’’ შესაბამისი „ფაქტობრივი გარემოებები სახეზე]

5.      თუ კაზუსშიმოყვანილია „ციტატები ხელშეკრულებიდან’’ ან „მხარის ნება სიტყვა სიტყვიტ არის გადმოცემული’’ ,მაშინ ეს „ციტატები ხელშეკრულებიდან ’’ და „მხარის ნება’’ უნდა „განიმარტოს’’

 

„განმარტების’’ შედეგად:

ა) ან უნდა დადგინდეს „გამოვლენილი ნების‘’ „ნამდვილობა’’[ეს იმ შემთხვევაში თუ „ნება’’ არ საჭიროებს მე-2 მხარისგან  „მიღებას’’]

ან

ბ)ან უნდა გაირკვეს,“როგორ გაიგებდა ნების გამოვლენას ამ ნების ობიექტური მიმღები’’[ეს მაშინ როცა ნება საჭიროებს მე-2 მხარისაგა მიღებას]

გ) ან უნდა დადგინდეს ,ხომ არ განთავისუფლდა „ნების გამომვლენი’’ ნების გამოვლენის შედეგებისგან[გარკვეული წინაპირობებისას  ტავისუფლდება იხ. ნორმები „შეცილების შესახებ’’ და მათი განმარტებები]

 

ხოლო  “ნების გამოვლენის განმარტებისთვის დაგვჭირდება[ 52-ე ,337-ე,340-ე ,345-ე 350-ე  მუხლები და მათი განმარტებები ]

 

ხხხხხხხხხხხხხხ

 “ფაქტობრივი გარემოებების’’ გამოკვლევა

·        წაიკითხეთ დავალება ( ანუ კითხვა)! ფაბულის გაცნობამდე, [დავალების კითხვა (წერითი გამოცდისას, ხოლო მხარის მოთხოვნის გაცნობა – სასამართლო საქმის დამუშავების დროს) დაგეხმარებათ,

·        ფაბულის გაცნობისას, ყურადღება გაამახვილოთ არსებითზე (გაგიუმჯობესებთ და გამოგიწრთობთ არსებითის ხედვის უნარს!).

·        წაიკითხეთ კაზუსი სულ მცირე ორჯერ

·         შეადგინეთ თარიღების ქრონოლოგიური დაფა. [ვიზუალიზაცია]

·        შეადგინეთ მონაწილე პირთა სქემა.[ვიზუალიზაცია]

·        გახაზეთ კაზუსში იურიდიულად მნიშვნელოვანი ფაქტობრივი გარემოებები,[ეს იმისათვის, რომ კაზუსის განხილვის დროს, დრო არ დაკარგოთ შედეგისათვის სამართლებრივად უმნიშვნელო ფაქტების გამოკვლევაზე . ეს ყველაფერი მნიშვნელოვანია, რათა კონცენტრირება მოახდინოთ იმ ფაქტობრივი გარემოებების შეფასებაზე, რაც მნიშვნელოვნად განაპირობებს კაზუსის ამოხსნის სწორ მიმართულებას და შესაბამის შედეგს.]

·        კაზუსში მითითებულია ყველა ის გარემოება, რომელიც კაზუსის ამოხსნისათვისაა საჭირო. მითითებულ ფაქტებს მიღმა სხვა გარემოებების არსებობა არ ივარაუდება.

·        შესაძლოა, კაზუსში მოყვანილ იქნას ისეთი ფაქტები, რომლებიც კაზუსის ამოხსნისათვის არ არის არსებითი და შეცდომაში შემყვანია. ის, ერთი მხრივ, დამაბნეველ ფუნქციას ასრულებს, თუმცა ასეთი მითითებების დანიშნულებაა, დამწყებ იურისტს გამოუმუშავდეს უნარი, გამიჯნოს არსებითი არარსებითისაგან და მოახდინოს ლოგიკური კავშირების დამყარება.[აღნიშნული უნარი, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი და გამოსადეგია, ადვოკატსა და კლიენტს შორის, ურთიერთობის სწორად წარმართვისათვის. იურისტს, რომელსაც სწავლის პერიოდში განხილული აქვს არაერთი კაზუსი და გამომუშავებული აქვს კაზუსის ამოხსნის მეთოდიკა, ბევრად უფრო გაუადვილდება კლიენტთან ურთიერთობა. მან უნდა მოახერხოს და მიიღოს კლიენტისაგან ყველა საჭირო ინფორმაცია და ფაქტობრივი გარემოება, რომელიც ამ კონკრეტული შემთხვევის სწორი სამართლებრივი შეფასებისა და შესაბამისად სამართლებრივი პრობლემის სწორი კვალიფიკაციისათვისაა მნიშვნელოვანი. ეს უნარი, მნიშვნელოვანია ნებისმიერ სფეროში მომუშავე პრაქტიკოსი იურისტისათვის, რომელმაც, რეალური შემთხვევის განხილვისას, უნდა მოახდინოს ფაქტობრივი გარემოებების სწორი და სრულყოფილი გამოკვლევა, დაადგინოს საქმესთან დაკავშირებით საჭირო და მნიშვნელოვანი გარემოება. ]

·        სანამ კაზუსის ამოხსნას შეუდგებით, დარწმუნდით, რომ კაზუსში მითითებული ფაბულა – ფაქტობრივი გარემოებები სწორად გაიგეთ.

ხ

·        შესაძლოა, საჭირო გახდეს ნების გამოვლენის განმარტების მეთოდების გამოყენება.

·         ზოგადი რეკომენდაციაა, ბუნდოვანი, უცნაური და ორაზროვანი ფაქტობრივი გარემოებები განიმარტოს რეალური სიტუაციების მსგავსად, ობიექტური დამკვირვებლის თვალით.

·        სასურველია, თავი შეიკავოთ განსაკუთრებით უცნაური, არალოგიკური და უჩვეულო ინტერპრეტაციისაგან (ანუ ფაბულის განმარტებისას, იხელმძღვანელეთ ცხოვრებისეული გამოცდილებით, განმარტეთ და გააანალიზეთ იგი რეალურ ცხოვრებასთან მიმართებით), ვინაიდან კაზუსის არასწორი ინტერპრეტაციის შედეგად მიღებული სწორი შედეგი მართებულ ამოხსნად არ მიიჩნევა!

·        ნუ შეცვლით კაზუსს! კაზუსის შინაარსის შეცვლა დაუშვებელია. ასეთი მიდრეკილება სახიფათოა, ვინაიდან კაზუსში ცვლილებების და დამატებების შეტანა შეცდომად იქნება მიჩნეული შემსწორებლის მიერ!

·        კაზუსის დამუშავების დროს, სასურველია ნათელი და მხოლოდ აუცილებელი, ლოგიკური დასაბუთებით მიხვიდეთ კაზუსის ამოხსნამდე. [ეს ამარტივებს როგორც კაზუსის ამოხსნის დამუშავებას, ასევე მესამე პირებისათვის ამ ამოხსნის გაზიარებასა და გაგებას]

·        სასურველია, კაზუსის ამოხსნა იყოს კარგად სტრუქტურირებული და ყოველი ეტაპის ბოლოს მიეთითოს შუალედური შედეგი, რომელიც თავის მხრივ, გამოყოფილი უნდა იყოს შუალედური დასკვნის სახით.[ ეს ამარტივებს სამუშაოს როგორც შემსრულებლის, ასევე შემფასებლისათვის.]

 

 

X

“ფაქტობრივი გარემოებების’’ გამოკვლევა

 

·        სასარგებლო რჩევა: კაზუსის დამუშავებამდე რამდენჯერმე დაკვირვებით წაიკითხეთ კაზუსის ფაბულა.

·        კითხვისას სასურველია, გააკეთოთ ჩანაწერები და სქემები, სადაც ყველა იმ [იურიდიულად] მნიშვნელოვან გარემოებას დაიტანთ, რაც ფაბულაშია წარმოდგენილი.

 

მაგ.: ა)მოდავე მხარეები და მათ შესახებ ინფორმაცია,  ბ)მათ შორის სამართლებრივი ურთიერთობა და ა.შ.

·        მაშინ, როდესაც კაზუსში ბევრი გ)თარიღია, სქემის გვერდით შეგიძლიათ ასევე მოვლენათა ქრონოლოგიური ცხრილი ან ქრონოლოგიური წრფე ჩასვათ.

[ეს დაგეხმარებათ ვადების გამოთვლისას, ხანდაზმულობის ვადების შემოწმებისას და ა.შ.

 

·        თუ კაზუსის თქვენეული მონახაზი სრულყოფილი და ზუსტი იქნება, ანუ, თუ მასში მისი ამოხსნისათვის საჭირო ყველა ინფორმაცია სწორი ფორმით იქნება განთავსებული, აღარ დაგჭირდებათ ფაბულაში ხშირად ჩახედვა, რაც განსაკუთრებით დამღლელია დიდი კაზუსების შემთხვევაში და ბევრ დროს მოითხოვს.

·        ამ ეტაპზე თქვენ ჯერ კიდევ არ გადადიხართ კაზუსის უშუალო ამოხსნაზე, არამედ, ასე ვთქვათ, თქვენებურად ალაგებთ კაზუსში მოცემულ [იურიდიულად ]მნიშვნელოვან გარემოებებს.

·        ეს ტექნიკა მომავალშიც გამოგადგებათ პროფესიული საქმიანიობის განხორციელებისას. მაგალითად, წარმოიდგინეთ, ადვოკატს, რომელმაც მცირე დროში უნდა შეისწავლოს საქმე, როგორ გაუჭირდება ამ ტექნიკის გამოყენების გარეშე ფაქტობრივი გარემოებების გაცნობა და გააზრება მაშინ, როდესაც კლიენტი საქმესთან დაკავშირებით უამრავ საბუთსა და საქაღალდეს გადასცემს?