საარჩევნო უფლებები. საარჩევნო პრინციპები [კონსტ.24-ე მუხლი]

 

ფინალურის საკითხები:

 

1.     აქტიური და პასიური საარჩევნო უფლება;

2.     საქართველოს პრეზიდენტად, პარლამენტის წევრად, მერად და საკრებულოს წევრად არჩევის პასიური საარჩევნო უფლება;

·       საქართველოში  gaziarebuli da aRiarebulia evropuli saarCevno principebi, kerZod:

 

1.   „arCevnebSi monawileobis sayovelTao უფლება’’[ „საყოველთაობის’’ პრიმციპი]

2.    „Tanaswori saarCevno ufleba“ [„თანასწორობის’’ პრინციპი]

3.   „pirdapiri saarCevno ufleba“ [„პირდაპირობის’’ პრინციპი]

4.   „კenWisyris faruloba“ [„ფარულობის’’ პრინციპი ]

5.    amomrCevlis „nebis Tavisufali gamovlena“. [„თავისუფლების’’ პრინციპი]

 

არჩევნების გარდა igive ფუძემდებლურ(ZiriTad) principebs efuZneba referendumi da plebisciti.

ამ  პრინციპების განმარტებები  ვრცლად იხილე ქვემოთ[აუცილებლად]

 

1.აქტიური და პასიური საარჩევნო უფლება;

 

·       qarTuli saarCevno kanonmdebloba ganasxvavebs „aqtiur’’ da „pasiur“ saarCevno uflebas.

·       aqtiur saarCevno uflebad miCneulia saqarTvelos moqalaqis ufleba, xmis micemis meSveobiT, monawileoba miiRos sajaro xelisuflebis warmomadgenlobiT organoSi xalxis warmomadgenelTa asarCevad da sajaro xelisuflebis Tanamdebobis dasakaveblad Catarebul sayovelTao arCevnebSi,  ასევე referendumsa da plebiscitSi.

ხ

 

·       pasiuri saarCevno ufleba ki warmoadgens saqarTvelos moqalaqis uflebas, kenWi iyaros sajaro xelisuflebis warmomadgenlobiT organoSi asarCevad da sajaro xelisuflebis Tanamdebobis dasakaveblad.

ხ

·       saarCevno ufleba ar aris absoluturi, Sesabamisi saerTaSoriso standartebi uSveben misi SezRudvis SesaZleblobas, gonivrul farglebSi.

·        

qarTuli kanonmdebloba gansazRvravs:

 erTi mxriv, xmis micemis uflebis SezRudvis gamomricxav kriteriumebs: rasa, kanis feri, sqesi, ena, religia, politikuri da sxva mrwamsi, erovnuli an socialuri kuTvnileba, sakuTreba. [ამ კრიტერიუმებით  შეზღუდვა დაუშვებელია]

 meore mxriv, xmis micemis uflebis SezRudvis dasaSveb kriteriumebs: moqalaqeoba, sacxovrebeli adgili, asaki.[ამ კრიტერიუმებით შეზრუდვა დასაშვებია]

 

ეს SezRudvebi dawesebulia saxelmwifos istoriuli fonis, kulturuli mravalferovnebis da politikuri realobis gaTvaliswinebiT

 

 

aqtiuri saarCevno ufleba

·     saqarTvelos konstituciis Tanaxmad (24-e muxlis 1-li punqti), aqtiuri saarCevno ufleba gaaCnia saqarTvelos yvela moqalaqes 18 wlis asakidan.

·     „saarCevno kodeqsi“ კი azustebs, rom arCevnebSi monawileobas miiRebs is piri, romelsac arCevnebis dRemde Seusrulda an im dRes usruldeba 18 weli.

ხ

·     saqarTveloSi arCevnebSi monawileobis ufleba ara aqvT im moqalaqeebs, romlebic sasamarTlos ganaCeniT gansakuTrebiT mZime danaSaulis CadenisTvis imyofebian sasjelis aRsrulebis dawesebulebaSi.

ხ

·     arCevnebSi monawileobis ufleba ara aqvT sasamarTlos gadawyvetilebiT mxardaWeris mimRebad cnobil pirebs  romlebic kanonmdeblobiT dadgenili wesiT, moTavsebuli arian stacionarul samedicino dawesebulebaSi.

     

ხ  მუხლი 24. საარჩევნო უფლება

1. საქართველოს ყოველ მოქალაქეს 18 წლის ასაკიდან აქვს რეფერენდუმში, სახელმწიფო, ავტონომიური რესპუბლიკისა და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნებში მონაწილეობის უფლება. უზრუნველყოფილია ამომრჩევლის ნების თავისუფალი გამოვლენა.

2. არჩევნებსა და რეფერენდუმში მონაწილეობის უფლება არა აქვს მოქალაქეს, რომელიც სასამართლოს განაჩენით განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისთვის იმყოფება სასჯელის აღსრულების დაწესებულებაში ან სასამართლოს გადაწყვეტილებით ცნობილია მხარდაჭერის მიმღებად და მოთავსებულია შესაბამის სტაციონარულ სამედიცინო დაწესებულებაში.

·     adgilobrivi TviTmmarTvelobis warmomadgenlobiTi organos - sakrebulos, TviTmmarTveli qalaqis da TviTmmarTveli Temis meris arCevnebSi aqtiuri saarCevno uflebis mopovebis da arCevnebSi monawileobis safuZveli: ამომრჩევლის Sesabamisi saarCevno olqisa da adgilobrivi maJoritaruli saarCevno olqis teritoriaze registraciis(!) aucileblobaa.

ხ

·     gansxvavebiT sxva arCevnebisgan, adgilobrivi TviTmmarTvelobis warmomadgenlobiTi organos - sakrebulos, TviTmmarTveli qalaqis da TviTmmarTveli Temis meris arCevnebSi ar monawileoben ა)arCevnebis daniSvnis dRisTvis saqarTvelos sazRvrebis gareT mudmivad mcxovrebi amomrCevlebi, agreTve, ბ)arCevnebis dRes saqarTvelos sazRvrebis gareT droebiT myofi amomrCevlebi.

 

 

2.საქართველოს პრეზიდენტად, პარლამენტის წევრად, მერად და საკრებულოს წევრად არჩევის პასიური საარჩევნო უფლება;

 

·       msoflio saarCevno praqtikis analogiurad, qarTul realobaSic, pasiuri saarCevno ufleba ufro `ZviradRirebulia~ da misi mopoveba met moTxovnebs ukavSirdeba.

·       cenzebi gansxvavebulia asarCevi Tanamdebobebis mixedviT.

·       sxvadasxva moTxovnebi[ცენზები] moqmedebs prezidentobis, parlamentis wevrobis, regionuli da adgilobrivi TviTmmarTvelobis warmomadgenlobiTi organos wevrobis da merobis kandidatebisTvis.

·       ufro konkretulad: saqarTvelos prezidentad arCevis SesaZlebloba aqvs saarCevno uflebis mqone saqarTvelos moqalaqes 40 wlis asakidan, romelsac saqarTveloSi ucxovria 15 weli mainc.

·       saqarTvelos parlamentis wevrad SeiZleba airCes saarCevno uflebis mqone saqarTvelos moqalaqe 25 wlis asakidan, romelsac saqarTveloSi ucxovria aTi weli mainc.

moqmedi konstituciiT, parlamentis wevrad ar SeiZleba airCes iseTi piri, romelsac Tavisuflebis aRkveTa aqvs Sefardebuli sasamarTlos gadawyvetilebiT.

garda aRniSnulisa, mniSvnelovania, rom saqarTvelos parlamentis wevrobis kandidatad registraciis winapirobaa narkologiuri Semowmebis gavla, winaaRmdeg SemTxvevaSi, deputatis uflebamosilebis cnoba ar moxdeba.

·       adgilobrivi TviTmmarTvelobis warmomadgenlobiTi organos - sakre bulos wevrad airCeva saqarTvelos moqalaqe, romelsac kenWisyris dRisTvis Seusrulda 21 weli da saqarTveloSi mudmivad ucxovria sul cota 5 wlis ganmavlobaSi.

·       TviTmmarTveli qalaqis/TviTmmarTveli Temis merobis kandidatis binadrobis moTxovna igivea, xolo asakobrivi cenzi 25 weli.

 [საგამოცდოდ აქამდე]

 

[წასაკითხად]

არჩევნების პრინციპების  განმარტება:

 

1.„sayovelTaobის“ ფუძემდებლური პრინციპი

 

· qarTuli saarCevno kanonmdebloba ganasxvavebs aqtiur da pasiur saarCevno uflebas.

· aqtiur saarCevno uflebad miCneulia saqarTvelos moqalaqis ufleba, xmis micemis meSveobiT, monawileoba miiRos sajaro xelisuflebis warmomadgenlobiT organoSi xalxis warmomadgenelTa arCevasa da sajaro xelisuflebis Tanamdebobis dasakaveblad Catarebul sayovelTao arCevnebSi, referendumsa da plebiscitSi.

· pasiuri saarCevno ufleba ki warmoadgens saqarTvelos moqalaqis uflebas, kenWi iyaros sajaro xelisuflebis warmomadgenlobiT organoSi asarCevad da sajaro xelisuflebis Tanamdebobis dasakaveblad.

· saarCevno ufleba ar aris absoluturi, Sesabamisi saerTaSoriso standartebi uSveben misi SezRudvis SesaZleblobas, gonivrul farglebSi.

·  qarTuli kanonmdebloba gansazRvravs“

 

erTi mxriv, xmis micemis uflebis SezRudvis gamomricxav kriteriumebs: rasa, kanis feri, sqesi, ena, religia, politikuri da sxva mrwamsi, erovnuli an socialuri kuTvnileba, sakuTreba.

 

meore mxriv, xmis micemis uflebis SezRudvis dasaSveb kriteriumebs: moqalaqeoba, sacxovrebeli adgili, asaki.

 

SezRudvebi dawesebulia saxelmwifos istoriuli fonis, kulturuli mravalferovnebis da politikuri realobis gaTvaliswinebiT

 

 

aqtiuri saarCevno ufleba

· saqarTvelos konstituciis Tanaxmad (24-e muxlis 1-li punqti), aqtiuri saarCevno ufleba gaaCnia saqarTvelos yvela moqalaqes 18 wlis asakidan.

· saarCevno kodeqsi azustebs, rom arCevnebSi monawileobas miiRebs is piri, romelsac arCevnebis dRemde Seusrulda an im dRes usruldeba 18 weli.

· saqarTveloSi arCevnebSi monawileobis ufleba ara aqvT im moqalaqeebs, romlebic sasamarTlos ganaCeniT gansakuTrebiT mZime danaSaulis CadenisTvis imyofebian sasjelis aRsrulebis dawesebulebaSi.

· arCevnebSi monawileobis ufleba ara aqvT sasamarTlos gadawyvetilebiT mxardaWeris mimRebad cnobil pirebs  romlebic kanonmdeblobiT dadgenili wesiT, moTavsebuli arian stacionarul samedicino dawesebulebaSi.

ხ

· adgilobrivi TviTmmarTvelobis warmomadgenlobiTi organos - sakrebulos, TviTmmarTveli qalaqis da TviTmmarTveli Temis meris arCevnebSi aqtiuri saarCevno uflebis mopovebis da arCevnebSi monawileobis safuZveli Sesabamisi saarCevno olqisa da adgilobrivi maJoritaruli saarCevno olqis teritoriaze registraciis aucileblobaa.

· gansxvavebiT sxva arCevnebisgan, miTiTebul arCevnebSi ar monawileoben arCevnebis daniSvnis dRisTvis saqarTvelos sazRvrebis gareT mudmivad mcxovrebi amomrCevlebi, agreTve, arCevnebis dRes saqarTvelos sazRvrebis gareT droebiT myofi amomrCevlebi.

 

 

pasiuri saarCevno ufleba

· msoflio saarCevno praqtikis analogiurad, qarTul realobaSic, pasiuri saarCevno ufleba ufro `ZviradRirebulia~ da misi mopoveba met moTxovnebs ukavSirdeba.

· cenzebi gansxvavebulia asarCevi Tanamdebobebis mixedviT. sxvadasxva moTxovnebi moqmedebs prezidentobis, parlamentis wevrobis, regionuli da adgilobrivi TviTmmarTvelobis warmomadgenlobiTi organos wevrobis da merobis kandidatebisTvis.

· ufro konkretulad: saqarTvelos prezidentad arCevis SesaZlebloba aqvs saarCevno uflebis mqone saqarTvelos moqalaqes 40 wlis asakidan, romelsac saqarTveloSi ucxovria 15 weli mainc.

· saqarTvelos parlamentis wevrad SeiZleba airCes saarCevno uflebis mqone saqarTvelos moqalaqe 25 wlis asakidan, romelsac saqarTveloSi ucxovria aTi weli mainc.

moqmedi konstituciiT, parlamentis wevrad ar SeiZleba airCes iseTi piri, romelsac Tavisuflebis aRkveTa aqvs Sefardebuli sasamarTlos gadawyvetilebiT.

garda aRniSnulisa, mniSvnelovania, rom saqarTvelos parlamentis wevrobis kandidatad registraciis winapirobaa narkologiuri Semowmebis gavla, winaaRmdeg SemTxvevaSi, deputatis uflebamosilebis cnoba ar moxdeba.

· adgilobrivi TviTmmarTvelobis warmomadgenlobiTi organos - sakre bulos wevrad airCeva saqarTvelos moqalaqe, romelsac kenWisyris dRisTvis Seusrulda 21 weli da saqarTveloSi mudmivad ucxovria sul cota 5 wlis ganmavlobaSi.

· TviTmmarTveli qalaqis/TviTmmarTveli Temis merobis kandidatis binadrobis moTxovna igivea, xolo asakobrivi cenzi 25 weli.

 

ხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხ

`specialuri statusis~ mqone pirebis arCevnebSi monawileobis Taviseburebebi

(წასაკითხად)

· gansakuTrebuli regulirebis sagania im amomrCevelTa arCevnebSi monawileobis uzrunvelyofa, romelTa saqmianoba moiTxovs samsaxurebrivi funqciebis gansxvavebul reJimSi ganxorcielebas.

· es is SemTxvevaa, rodesac, saxelmwifo da sazogadoebrivi interesebidan gamomdinare, maT ar SeuZliaT Tavisuflad gadaadgildnen mudmiv sacxovrebeli adgilze Seqmnil saarCevno ubnebSi xmis misacemad.

· amomrCe velTa miTiTebul kategorias ganekuTvnebian Tavdacvis, Sinagan saqmeTa, saxelmwifo usafr Txo ebis samsaxuris, dazvervis samsaxuris, iusticiis saministros sistemaSi Semavali saxelmwifo saqveuwyebo dawesebulebis - specialuri penitenciuri samsaxuris, saxelmwifo dacvis spe ci aluri samsaxuris da finansTa saministros sagamoZiebo samsaxuris mosamsaxureebi, saxelmwifo inspeqtoris samsaxuris sagamoZiebo danayofis TanamSromlebi. rasakvirvelia, specialuri samsaxurebrivi reJimi ar SeiZleba iyos amomrCevlisTvis xmis SezRudvis safuZveli.

· mniSvnelovania, maTTvis saarCevno uflebis realizaciis iseTi pirobebis Seqmna, romelic safrTxes ar Seuqmnis sajaro interess.

ხ

· saarCevno kodeqsi განასხვავებს  sxvadasxva tipis arCevnebSi maTi monawileobis wess. kerZod:

1.       upirobod monawileoben parlamentis proporciuli saarCevno sistemiT Catarebul da prezidentis arCevnebSi. maT Soris maSinac, Tu kenWisyris dRes sazRvargareT imyofebian.

2.        parlamentis maJoritaruli saarCevno sistemiT Catarebul ar CevnebSi xmas aZleven im SemTxvevaSi, Tu arCevnebis dRisaTvis Sesaba mi si dislokaciis adgilze ganTavsebuli arian mudmivi wesiT. anu, Tu maTi samsaxuris periodi iTvlis arCevnebis dRemde aranakleb eqvs da arCevnebis dRidan aranakleb eqvs Tves. aseve, rodesac adgilsam yo fels icvlian erTi da imave saarCevno olqis teritoriaze.

3.       Tu Sesabamisi dislokaciis adgilze arCevnebis dRisaTvis msaxuroben mudmivi wesiT, arCevnebis dRemde aranakleb eqvsi da arCevnebis dRidan aranakleb eqvsi TviT, monawileoben sakrebulos rogorc maJoritaruli, ise proporciuli saarCevno sistemiT Catarebul arCevnebsa da meris arCevnebSi.

4.       Tu imyofebian mudmivi dislokaciis adgilze, magram arCevnebis dRisaTvis eqvs Tveze naklebi vadiT, monawileoben sakrebulos proporciuli sistemiT Catarebul arCevnebSi, xolo merisa da sakrebulos maJoritarul arCevnebSi mxolod im SemTxvevaSi, Tu misi dislokaciis adgili sacxovrebeli adgilis Sesabamisi saarCevno olqis sazRvrebSia.

 

ხ

saarCevno kodeqsi gansazRvravs, rom saqarTvelos parlamentis 2020 wlis arCevnebis Sedegad arCeuli parlamentis uflebamosilebis cnobis Semdeg, amomrCevelTa specialur siaSi Seyvanili amomrCeveli saqarTvelos parlamentis arCevnebSi, municipalitetis organoTa arCevnebSi da referendumSi monawileobis mizniT, xmas miscems Sesabamisi samxedro danayofis dislokaciis adgilis mixedviT, Sesabamisi saolqo saarCevno komisiis mier gansazRvrul saarCevno ubanze

 

aurCevlobis principi

(წასაკითხად)

 

· arCevnebis Sedegis samarTlianobisTvis, umniSvnelovanesia, rom saarCevno procesSi monawile yvela kandidati Tanabar pirobebSi ibrZodes gamarjvebisTvis.

· aravis unda hqondes SesaZlebloba, raime privilegiis gamoyenebiT, gavlena moipovos amomrCevelze.

· amitom, ganviTa rebuli qveynebis saarCevno praqtikis msgavsad, qarTuli kanonmdeb lobac zRudavs konkretuli statusis mqone pirebis saarCevno kandidatad registracias.

· Tanamdebobis pirebi da sajaro mosamsaxureebi, romlebsac arCevnebSi monawileobamde Tanamdebobis datoveba evalebaT(!), rogorc wesi,

saxelmwifo - politikuri da politikuri Tanamdebobis pirebi an samarTaldamcavi organoebis warmomadgenlebi arian.

 

ხ

· saxelmwifo - politikuri da politikuri Tanamdebobis pirebiს შემთხვევაში  SeuTavseblobis dawesebis mizani yvela kandidatisTvis saarCevno agitaciis Tanaswor pirobebSi warmoebis SesaZleblobis miniWebaa.

· სამართალდამცავი ორგანოების წარმომადგენლების  SemTxvevaSi, aRniSnul mizanTan erTad, SeuTavseblobis daweseba samarTaldamcavi organoebis politikur neitralitets uzrunvelyofs, rac samarTlebrivi saxelmwifos erT - erTi qvakuTxedia.

ხ

·  saarCevno bataliebSi CarTvis msurvelma pirebma, kandidatis statusis mopovebamde, uari unda Tqvan kanonmdeblobiT gansazRvrul SemzRudav Tanamdebobebze.

· aseT saqmianobaTa CamonaT vali sakmaod mravalferovania da, rogorc wesi, gansxvavdeba asarCevi Tanamdebobis mixedviT.

· nebismier asarCev Tanamdebobaze kandidatis statusTan SeuTavsebelia Semdegi saqmianobebi:

 

a.       _ generaluri auditori da misi moadgile;

b.       _ saxelmwifo rwmunebuli da misi moadgile;

c.       _ Sinagan saqmeTa da Tavdacvis saministroebis, saxelmwifo usafrTxoebisa da dazvervis samsaxurebis da saxelmwifo dacvis specia luri samsaxuris oficeri;

d.      _ mosamarTle;

e.       _ saxalxo damcveli da misi moadgile;

f.      _ erovnuli bankis sabWos wevri;

g.      _ sajaro samsaxuris biuros ufrosi da misi moadgile;

h.        _ prokurori, misi moadgile, TanaSemwe da gamomZiebeli;

i.       _ prezidentis mrCeveli;

j.      _ erovnuli usafrTxoebis sabWos aparatis ufrosi da moadgile;

k.       _ energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisiisa da sxva maregulirebeli erovnuli komisiis wevri.

 

calkeuli TanamdebobebisTvis SeuTavsebelia sxva saqmianobebic.

 

· parlamentis wevrobis kandidatis statusTan, damatebiT, SeuTavseblad iTvleba Semdegi Tanamdebobebi:

 

a.       _ prezidenti;

b.      _ ministrebi, garda premier-ministrisa,

c.      agreTve, avtonomiuri res pub likebis ministri,

d.      samTavrobo da saxelmwifo saqveuwyebo dawesebulebaTa xelmZRvaneli da misi moadgile;

e.       _ municipalitetis sakrebulos Tavmjdomare, meri;

f.      _ saqarTvelos iusticiis umaRlesi sabWos wevri.

 

ხ

· adgilobrivi TviTmmarTvelobis warmomadgenlobiTi organos - sakrebulos wevrobis, TviTmmarTveli qalaqis/TviTmmarTveli Temis merobis kandidatis statusTan SeuTavsebeli Tanamde bo bebis CamonaTvali, agreTve, Semdegia:

a.       _ prezidenti;

b.       _ saqarTvelos, agreTve, afxazeTisa da aWaris avtonomiuri respub likebis ministrebi, samTavrobo da saxelmwifo saqveuwyebo dawe sebulebaTa xelmZRvaneli da misi moadgile;

c.      _ parlamentis aparatis ufrosi;

d.      _ prezidentis saTaTbiro organos wevri, romelic ar aris par lamentis wevri.

 

niSandoblivia, rom moqmedi kanonmdebloba ar zRudavs warmomadgen lobiTi organos arCevnebSi sxva warmomadgenlobiTi organos wevris monawileobas, Tumca krZalavs piris mier, imavdroulad, sxva warmomadgenlobiTi organos wevrobas, aseve, meris Tanamdebobis dakavebas.

 

ხ

(წასაკითხად)

 

sakanonmdeblo da sasamarTlo praqtika saqarTveloSi zogierTi saarCevno cenzis damkvidreba - ganmartebasTan dakavSirebiT გვ.137

 

ხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხ

  2.“Tanasworobის’’  ფუძემდებლური პრინციპი

 

ეს პრინციპი თავის თავში მოიცავს რამდენიმე პრინციპს (!!!)

იხ .ა,ბ,გ,დ,ე,ვ ,ზ

 

. ა)ხმათა თანასწორობის პრინციპი

· saqarTvelos konstitucia, arCevnebTan dakavSirebul sxvadasxva uflebriv komponentebTan erTad, icavs xmaTa Tanasworobas da maT Tanaswor გავლენას  arCevnebis Sedegebze.

· ხმათა თანასწორობის  princips efuZneba saarCevno sistemis arsebiTi komponentebis - saarCevno barieris, partiuli siebis, saarCevno kvotebis da sxvaTa Sinaarsi.

· saqarTveloSi yovel amomrCevels xmaTa erTi da igive raodenoba aqvs.

 

· kanonmdeb loba icnobs normebs, romlebSic pirdapir realizdeba miTiTebuli principi.

· magaliTad, `TviTmmarTveli qalaqis da TviTmmarTveli Te mis sakrebulos arCevnebisas amomrCevels aqvs erTi xmis ufleba proporciuli sistemis safuZvelze da erTi xmis ufleba maJoritaruli sistemis safuZvelze

ხ

ბ) არჩევნებში amomrCevelTa Tanaswor safuZvelze monawileobის პრინციპი

 

·  amomrCevelTa Tanaswor safuZvelze monawileoba uaRresad mniSvnelovania arCevnebis samarTlianobis uzrunvelsayofad.

· `yvelas aqvs ufleba monawileoba miiRos arCevnebSi Tanaswori pirobebiT, diskriminaciis gareSe~.

ხ

 

გ) saarCevno olqებში  amomrCevlთა რაოდენობის თანასწორობის პრინციპი

 

· saarCevno olqis yvela amomrCevlis xmaTa Tanabari raodenobis moTxovna uzrunvelyofs xmebis Tanabarwonadobis dacvas.

· igi saarCevno geografiis gansazRvris umTavresi principia. qarTul realobaSi, saarCevno olqebad dayofa, didi xnis manZilze, problemas warmoadgenda. sxvadasxva saarCevno olqSi amomrCevelTa raodenoba mkveTrad, zogierT SemTxvevaSi, 22-jerac gansxvavdeboda.

· mogvianebiT, prioritetuli aRmoCnda xmaTa Tanabarwonadobis uzrunvelyofa da amomrCevlebisaTvis Tanabari SesaZleblobebis miniWeba. aucilebeli gaxda, rom saarCevno olqebSi amomrCevlebis raodenobis SeZlebisdagvarad Tanasworobas, maqsimalurad uzrunveleyo xmaTa Tanabari `wona~.

·  sakonstitucio sasamarTlos gadawyvetilebis3  safuZvelze, saarCevno kodeqsSi ganxorcielebuli cvlilebis Sedegad, olqebSi amomrCevelTa raodenoba dabalansda, saerTaSoriso standartis dacviT.

· Sesabamisad, dResdReobiT, amomrCevelTa xmebis Tanabarwonadoba ukeTaa uzrunvelyofili.

ხ

 

დ)საარჩევნო სუბიექტთა(ასარჩევ პირთა) თანასწორობის პრინციპი

 

· saarCevno Tanasworoba ar gulisxmobs mxolod amomrCevelTa Tanasworobas. mniSvnelovania, arCevnebSi garantirebuli iyos saarCevno procesSi CarTuli subieqtebis SesaZleblobaTa Tanasworobac.

.

· saarCevno procesSi CarTuli subieqtebis SesaZleblobaTa Tanasworobის principis realizebac araerTi konkretuli normis safuZvelze xdeba..

ხ

ე)ეროვნულ უმცირესობათა მწარმომადგენლებისთვის თანასწორი პირობების შექმნის პრინციპი

· arCevnebis procesSi, mniSvnelovania, erovnuli umciresobebis warmomadgenlebis Tanaswor pirobebSi monawileoba.

· qarTuli kanonmdebloba ar moiTxovs saarCevno kandidatebis dokumentebsa da amomrCevelTa siebSi warmomavlobis miTiTebas.

რითაც uzrunvelyofilia nebismieri saqarTvelos moqalaqis Tanabar safuZvelze monawileoba arCevnebSi.

ხ

ვ)  საარჩევნო პროცესში სქესთა თანასწორობის პრინციპი

 

· sqesobrivi Tanasworoba, aseve, saarCevno Tanasworobis komponentia. misi dacva mniSvnelovania ara mxolod aqtiuri saarCevno uflebis ganxorcielebisas. warmomadgenlobiT organoSi arCevis uflebis realizaciis dros uzrunvelyofil unda iqnes orive sqesis pirTa Tanaswori monawileobis SesaZlebloba. qalebi da mamakacebi SeiZleba arCeul iqnen Tanaswori pirobebiT, diskriminaciis gareSe.

·  rogorc ukve aRiniSna, qarTul kanonmdeblobaSi, mniSvnelovani cvlilebebi ganxorcielda genderuli Tanasworobis dasacavad. amasTan, ukeTesi Sedegis misaRwevad kvlav ganixileba axali meqanizmebic.

 

ხ

3.P“პirdapirobის’’ ფუნდამენტური პრინციპი

 

· qarTuli saarCevno kanonmdebloba pirdapiri saarCevno uflebis SinaarsSi moiazrebs saqarTvelos parlamentis wevris, sakrebulos wevris, meris amomrCevlebis mier uSualod(პირდაპირ) arCevas.

·  iTvleba, rom pirdapiri arCevnebi ukeT uzrunvelyofs eleqtoratis nebas, radgan moqalaqeebs aZlevs SesaZleblobas Tavad gadawyviton asarCevi kandidatis bedi.

· saqarTveloSi adgilobrivi TviTmmarTvelobis kanonmdeblobis reformirebisas (2013- 2014) damkvidrda pirdapiri arCevnebi TviTmmarTveli Temis gamgeblis da TviTmmarTveli qalaqis meris asarCevad.

· rogorc wesi, gadawyvetileba progresulad Sefasda, radgan pirdapiri arCevnebis SemTxvevaSi xalxi uSualod monawileobs TviTmmarTvelobis aRmasrulebeli organoebis formirebis procesSi, rac xels uwyobs adgilobriv doneze saxalxo suverenitetis ganxorcielebas.

· ყურადღება:  2017 – 2018 wlebSi ganxorcielebuli sakonstitucio reformis Sedegad saqarTvelos prezidenti pirdapiri arCevnebiT aRar airCeva. mas saarCevno kolegia irCevs.

 

 

4.F“ფarulobის’’  ფუნდამენტური პრინციპი

 

.

·  arCevnebis momwesrigebel საარჩევნო კოდექსში  araerTi norma uzrunvelyofs farulobis principis dacvas.

· magaliTad, `kenWisyris farulobis uzrunvelsayofad kenWisyris kabinaSi foto da video gadaReba akrZalulia~

· farulobis uzrunvelmyofi normebad iTvleba im biuletenis baTilad cnoba, romlis Sinaarsic gamJRavnebulia,

arCevnebze misuli amomrCevelTa siis gamoqveynebis akrZalva da sxva.

· aRsaniSnavia, rom 2017-2018 wlebis reformisas, konstituciaSi ganxorcielebuli cvlilebis safuZvelze, saqarTvelos prezidenti airCeva saarCevno kolegiis mier, debatebis gareSe, ara faruli, aramed Ria kenWisyriT

 

 

5.“Tavisuflebის“ ფუნდამენტური პრინციპი

 

 

.

· konstituciis moTxovnaa, rom arsebulma saarCevno სისტემამ uzrunvelyos xalxis nebis Tavisufali da Tanaswori asaxva xelisuflebis formirebis procesSi.

· Tavad ZiriTadi kanonis teqsti mianiSnebs, rom `uzrunvelyofilia amomrCevlis nebis Tavisufali gamovlena~ (muxli 24 – 1).

· Tavisufali arCevnebis principi ZiriTadad or aspeqts moicavs: ა)amomrCevlis mier azris formirebis Tavisuflebas da ბ)am azris Tavisufal gamoxatvas, anu, kenWisyris procesSi Tavisuflebas da არჩევნების Sedegebis sworad Sefasebas.

· saqarTvelos saarCevno kodeqsSi, araerTi normis arsebobis mizani swored Tavisufali arCevnebis `mxardaWeraa~.

magaliTad, `TiToeuli amomrCeveli xmas aZlevs piradad. dauSvebelia xmis micema sxva piris nacvlad~.

 

· Tavisufali xmis micemis maqsimalurad uzrunvelyofa, mTel rig faqtorebzea damokidebuli.

· saqarTvelos xelisuflebis mizans kvlavac warmoadgens iseTi damatebiTi meqanizmebis damkvidreba, romlebic met amomrCevels gauCens arCevnebSi monawileobis motivacias da SesaZleblobas. M

· saerTaSoriso da adgilobrivi arasamTavrobo organizaciebi mouwodeben kanonmdebels xmis micemis alternatiuli saSualebebis damkvidrebisken, romlebic daexmareboda sazRvargareT myof moqalaqeebs saarCevno uflebis realizaciaSi (xmis micema fostiT, mindobilobiT).

· aseve, mniSvnelovania saarCevno ubnebis maqsimalurad adaptireba rac Sesabamisi saWiroebis mqone pirebs(შშმ პირებს) gaumartivebs kenWisyris procesSi monawileobas

 

 

 6.arCevnebis „sajaroobის’’  პრინციპი  

 

· demokratiuli arCevnebis mniSvnelovani garantiaa amomrCevlisTvis saarCevno procedurebis gamWvirvaleobis da gasagebobis uzrunvelyofa.

· rogorc wesi, sajaroa saarCevno procesis yvela etapi.

· saarCevno administracia, saarCevno subieqtebi, saxelmwifo xelisuflebisa da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebi saarCevno procesSi saqmianobas axorcieleben Riad da da sajarod.

·  saarCevno komisia, rogorc wesi, valdebulia saarCevno dokumentacia da arCevnebis Sesaxeb informacia gaacnos yvela dainteresebul pirs.

· sajaroobis uzrunvelsayofad, gamonaklisis garda, saarCevno procesis monawileebisTvis saarCevno komisiis sxdomebi Riaa