დანაშაულის მცდელობა სსკ-ის მუხ.19 - კაზუსის სქემა და დეფინიციები

 

მცდელობის წინაპირობები

-შედეგიანი დანაშაული არ არის დამთავრებული ,შედეგი არ დამდგარა [არ უნდა იყოს დამდგარი]

-მცდელობის დასჯადობა[ ასეთი  დანაშაულის მცდელობა დასჯადი უნდა იყოს]

I ქმედების შემადგენლობა

ა) ქმედების სუბიექტური შემადგენლობა

-საბოლოო და მყარი გადაწყვეტილების მიღება[სახეზე უნდა იყოს]

ბ) ქმედების ობიექტური შემადგენლობა

ქმედების უშუალოდ დაწყება [სახეზე უნდა იყოს]

II მართლწინააღმდეგობა

[დამთავრებული დანაშაულის ანალოგიურად]

III  ბრალი

[დამთავრებული დანაშაულის ანალოგიურად]

 

IV  პასუხისმგებლობისგან განთავისუფლება

დანაშაულზე ნებაყოფლობით ხელის აღება

-ხელშეშლილი მცდელობის არარსებობა

-დამთავრებული თუ დაუმთავრებელი მცდელობა

-ნებაყოფლობითი და საბოლოოდ ხელის აღება

-

 

მცდელობის წინაპირობები :

-        შედეგი არ დამგგარა[არ უნდა იყოს დამდგარი]

-        კონკრეტულად ამ დანაშაულის მცდელობა დასჯადი უნდა იყოს

 

ქმედების სუბიექტური შემადგენლობა (მცდელობისას)

მცდელობის სუბიექტური შემადგენლობა გამოიხატება პირის მიერ ქმედების შემადგენლობით გათვალისწინებული ქმედების ჩადენის თაობაზე საბოლოო და მყარი გადაწყვეტილების მიღებაში;

შედეგთან მიმარტებით საკმარისია თუნდაც არაპირდაპირი განზრახვა.

კაზუსის ამოხსნისას მოწმდება პირს მიღებული აქვს თუ არა  გადაწყვეტილება და გააჩნდა თუ არა განზრახვა [!]

 

ქმედების ობიექტური შემადგენლობა (ქმედების უშუალოდ დაწყება)

ამ ეტაპზე უნდა გაირკვეს განახორციელა თუ არა პირმა უშუალოდ დანაშაულის ჩასადენად მიმართული განზრახ ქმედება ,რომელიც ბოლომდე არ მიიყვანა მუხ.19(1)

    მუხლი 19. დანაშაულის მცდელობა

 

1. დანაშაულის მცდელობად ითვლება განზრახი ქმედება, რომელიც თუმცა უშუალოდ მიმართული იყო დანაშაულის ჩასადენად, მაგრამ დანაშაული ბოლომდე არ იქნა მიყვანილი.

 

„უშუალოდ დაწყება“  თავის თავში სუბიექტურ და ობიექტურ ელემენტებს აერთიანებს.

მცდელობის დროს პირს შინაგანად გადალახული უნდა ჰქონდეს „დაწყების მომენტი’’ და გადასული უნდა იყოს ქმედების შემადგენლობის შესაბამის თავდასხმაზე

 ხოლო

თავდასხმაში იგულისხმება მხოლოდ ისეთი ქმედება  რომელიც:

ა) თავდასხმელის წარმოდგენაში ხელის არ შეშლის შემთხვევაში შედეგას გამოიწვევს

ან

ბ) შედეგთან კავშირშია დროის ან სივრცის თვალსაზრისით

ხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხ

 

პასუხიმგებლობისგან განთავისუფლება(მცდელობისას)

დანაშაულზე ნებაყოფლობით ხელის აღება

 

   მუხლი 21. დანაშაულზე ნებაყოფლობით ხელის აღება

 1

1.           პირს არ დაეკისრება სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობა, თუ მან დანაშაულის დამთავრებაზე ნებაყოფლობით და საბოლოოდ აიღო ხელი.

 

 

21-ე მუხლით გათვალისწინებული წინაპირობევის არსებობისას პირი თავისუფლდება სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობისგან   დანაშაულის მცდელობისთვის „დანაშაულზე ნებაყოფლობით ხელის აღების საფუძველზე’’:

ეს წინაპირობებია:

ა)ხელშეშლილი მცდელობის არარსებობა

დანაშაულზე ნებაყოფლობით ხელის აღებისას არ უნდა იყოს მცდელობა ხელშეშლილი[ანუ პირი არ უნდა ხედავდეს რომ შედეგი არ დადგა და მიზნის მიღწევა მოცემულ მომენტში შეუძლებელია]

ბ)დამთავრებული თუ დაუმთავრებელი მცდელობა[მცდელობის სახეობა და პირის ქცევა]

მცდელობის სახეობის დადგენას  კვალიფიკაციისთვის დიდი მნიშვნელობა აქვს :

თუ გვაქვს დაუმთავრებელი მცდელობა ,მაშინ „ნებაყოფლობით ხელის აღებისათვის’’ საკმარისია პირმა აღარ გააგრძელოს თავდასხმა,

ხოლო თუ თავდასხმა დამთავრებულია ,მაშინ პირმა უნდა მიიღოს ყველა ზომა მოსალოდნელი  შედეგის თავიდან ასაცილებლად

 

გ)ნებაყოფლობითი და საბოლოოდ ხელის აღება

ნებაყოფლობით ხელის აღება ნიშნავს პირის მიერ სუბიექტურად მიღებულ გადაწყვეტილებას,რომ არ გააგრძელოს თავდასხმა თუნდაც იმის ფონზე ,რომ მას დაწყებული საქმის ბოლომდე მიყვანა შეუძლია;

ამასთან, პირის ეს გადაწყვეტილება უნდა იყოს საბოლოო

 

თუ სახეზეა 3 -ვე წინაპირობა პირი გათავისუფლდება სისხლისამართლებრივი პასუხისმგებლობისგან მე-19 მუხლის მე- 2 ნაწილით და კერძო ნაწილის შესაბამისი მუხლით

 

ყურადღება:

ერთ დანაშაულზე ნებაყოფლობით და საბოლოოდ ხელის აღება არ ნიშნავს უკვე[მანამდე][ხელის აღებამდე] დამდგარი შედეგისთვის პასუხისმგებლობის გამორიცხვას; ამას ითვალისწინებს მუხ. 21(2)

 

   მუხლი 21. დანაშაულზე ნებაყოფლობით ხელის აღება

 1 1

1. პირს არ დაეკისრება სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობა, თუ მან დანაშაულის დამთავრებაზე ნებაყოფლობით და საბოლოოდ აიღო ხელი.

2. პირს, რომელმაც ნებაყოფლობით აიღო ხელი დანაშაულის დამთავრებაზე, სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობა დაეკისრება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ მის მიერ ფაქტობრივად ჩადენილი ქმედება სხვა დანაშაულს წარმოადგენს.

 

 

თეორია:

„დანაშაულის მცდელობა’’- ცნება[მუხ.მე-19]

·       ssk me-19 muxlis mixedviT, danaSaulis mcdeloba aris ganzraxi qmedeba, romelic uSualod mimarTulia danaSaulis Casadenad, magram danaSauli bolomde ar iqna miyvanili

 

„დანაშაულის მცდელობის’’ დაწყება

·       „mcdelobა’’  იწყება   როცა pirma danaSaulis „momzadeba’’ daasrula da uSualod danaSaulis ganxorcielebaze gadadis.(!)

·       danaSaulis mcdeloba iwyeba maSin, rodesac pirma Tavisi qmedeba uSualod mimarTa danaSaulis gansaxorcieleblad da amgvarad Sedegis dadgomis, anu samarTlebrivi sikeTis xelyofis konkretuli safrTxe Seqmna

 

 

ხ

„განზრახი დანაშაულის მცდელობა“

 

„განზრახი დანაშაულის mcdeloba’’  სახეზეა  მაშინ როდესაც:

 

·        qmedeba, romelsac Sedegi unda mohyves ganxorcielda, magram Sedegi obieqturi pirobebis gamo ar dadgeba.[შედეგის დადგომას ხელი შეეეშალა]

·       danaSaulis damTavreba SeuZlebelia ა)“danaSaulis iaraRis’’ an ბ)“danaSaulis obieqtis’’ Tvisebebis gamo (uvargisi mcdeloba).

·       პiris mier gamiznuli danaSaulebrivi Sedegi dadga, magram pirs es Sedegi obieqturad ar Seeracxeba.[!]

 

ხ

„uvargisi mcdeloba ‘’

 

·       სisxlis samarTlis dogmatika კი „uvargis mcdelobas’’ hyofs ა)absolutur da ბ)relatiurad uvargis mcdelobებაd.

   

·       „absoluturad uvargisi“ mcdeloba ssk me-20 muxlSia [„pasuxismgeblobisagan gaTavisufleba daumTavrebeli danaSaulisaTvis“] mocemuli.

·       am dros piri umecrebis an pirovnuli naklis gamo ver erkveva movlenaTa kanonzomieri kavSiris ganviTarebaSi da qmedebas iseTi saSualebiT axorcielebs, romelsac marTlsawinaaRmdego Sedegis gamowveva ara mxolod mocemul konkretul situaciaSi, aramed zogadadac ar ZaluZs.

·       „absoluturad uvargisi mcdelobis“ magaliTia Savi RviniT an pitnis CaiT adamianis mokvlis mcdeloba, safantiani TofiT reaqtiuli TviTmfrinavis Camogdebis mcdeloba. ararealuri anu crumorwmuneobiT ganpirobebuli mcdelobac (jados Sekvra, xatze gadacema) aseve absoluturad uvargisi (dausjel) mcdelobaa.

·        „absoluturad uvargisi“ mcdeloba   არ არის დასჯადი

 

მუხლი 20. პასუხისმგებლობისაგან გათავისუფლება დაუმთავრებელი დანაშაულისათვის

 +

პირს არ დაეკისრება სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობა დანაშაულის მომზადებისათვის ან მცდელობისათვის, თუ მისი უმეცრების ან სხვა პიროვნული ნაკლის გამო დანაშაულის ჩასადენად გამოყენებული საშუალებით არ შეიძლებოდა მიღწეულიყო შესაბამისი მართლსაწინააღმდეგო შედეგი.

 

„relatiurad[ფარდობითად] uvargisი mcdelobა’’

 

·       „realtiurad uvargisi mcdelobisas“ კი piris mier gamoyenebul iaraRs zogadad danaSaulebrivi Sedegis gamowveva SeuZlia, magram ara - ამ konkretul SemTxvevaSi, anda, obieqti, romlis xelyofasac cdilobs amsrulebeli, zogadad SeiZleba xelyofil iqnas, magram ara am konkretul SemTxvevaSi.

 

·        qarTul sisxlis samarTalSi „relatiurad uvargisi mcdeloba“ dasjadi mcdelobaa(!!) ssk me-20 muxlis (pasuxismgeblobisagan gaTavisufleba daumTavrebeli danaSaulisaTvis) ukudaskvnidan gamomdinare.

 

·        „relatiurad uvargis mcdelobis“MmagaliTebi: dautenavi TofiT, vadagasuli SxamiT an momakvdinebeli Sxamis mcire doziT adamianis mokvlis cda, gvamis «mokvlis» mcdeloba, romelic pirs cocxali adamiani hgonia

 

·       „realtiurad uvargisi mcdelobaa’’ aseve adgilze armyofi adamianis mokvlis mcdeloba, rodesac pirs hgonia, rom msxverpls sawolze wamowolils sZinavs da mokvlis mizniT mas Tofs esvris. sinamdvileSi sawolze msxverplis qurqia migdebuli da msxverpli Tavad saxlSi saerTod araa.

 

·       „relatiurad uargisi mcdelobisas“ marTalia, sisxlis samarTliT dacul sikeTes realurad safrTxe ar eqmneba, magram dasjadobis dasasabuTeblad yuradReba gadatanilia imaze, rom zogadad TofiT da SxamiT adamianis mokvla SesaZlebelia da qurqSi kaci rom yofiliyo gamoxveuli, is am sroliT mokvdeboda, anda adamiani cocxali rom yofiliyo, am srolas ver gadaurCeboda

 

·        ამრიგად,რელლატიურად uvargisi mcdeloba iyofa:

ა)     „mcdelobad uvargis obieqtze’’

da

ბ)     „mcdelobad uvargisi sagniT’’

·       uvargis obieqtze mcdelobisas obieqti, romlis dazianebiskenac piris qmedebaa mimarTuli, mocemul konkretul SemTxvevaSi danaSaulis obieqtisadmi wayenebul moTxovnebs ar akmayofilebs: kaci mkvdaria, anda sulac araa adgilze.

 

·       uvargisi sagniT mcdelobisas danaSaulis Casadenad piri iseT sagans iyenebs, romelsac zogadad samarTlebrivi sikeTis xelyofis unari ki gaaCnia, magram ara am konkretul SemTxvevaSi.

   მაგ. mwerebis Sxamis SemTxveva:

braldebulma Tavisi qmris buterbrods qmris mosaklavad orjer, orjerve erTi wamis ganmavlobaSi mwerebis mosaspobi sprei daafrqvia. qmarma buterbrodi CakbiCa, magram pirvelive lukma emwara da piridan gadmoagdo. sasamrTlo samedicino eqspertis gamokvlevis Tanaxmad, mwerebis mosaspobi wamlis mTeli boTli 0, 85 miligram Sxams Seicavda. 70 kiloiani kacis mosaklavad ki 40 miligrami Sxamis SeWmaa saWiro. 

„miwis sasamarTlom“ qmedeba absoluturad uvargis mcdelobad, (gssk § 23 III) daakvalificira da qalis mimarT gamamarTlebeli ganaCeni gamoitana. 

germaniis federalurma sasamarTlom ki qmedeba dasjad relatiurad uvargis mcdelobad CaTvala da qali dasaja

 

ყურადღება: რელატიურად უვარგისი მცდელობა დასჯადია

 

 

·       ssk me-20 muxlSi („pasuxismgeblobisagan gaTavisufleba daumTavrebeli danaSaulisaTvis“) gaTvaliswinebuli „Secdoma“ nebismier saSualo statistikuri adamianisaTvis aSkara unda iyos.

·       Tu adamianis mosaklavad saWiro dozis dasadgenad eqspertis daskvnaa saWiro, amgvari codna saSualo statistikuri adamianis codnis faglebs scildeba da ამიტომ amsruleblis mier Cadenili Secdoma sayovelTaod cnobil mizezobriobaze araswor warmodgenas ar efuZneba.

·       radgan Sxams zogadad adamianis mokvla SeuZlia, Sxamis dozirebaSi Secdoma „relatiurad uvargisi’’

 da Sesabamisad, „dasjadi Secdomaa’’

 

ხ

 

putatiuri danaSauli და „უვარგისი მცდელობა’’

 

·        putatiuri danaSaulis magaliTi: petre vasos Seuracxhyofs da hgonia(!), rom Seuracxyofa qarTul sisxlis samarTalSi dResac dasjadia.

·       rogorc uvargisi mcdelobis, aseve putatiuri danaSaulis Cadenisas adamiani cdeba.

·       „uvargisi mcdeloba’’ faqtobrivi Secdomaa. am dros piri iseTi garemoebis arsebobaSi cdeba(ჰგონია რომ ფაქტიურად არსებობს ასეთი გარემოება), romelic realurad arsebobis SemTxvevaSi მართლაც  qmedebis Semadgenlobas daafuZnebda.

·       putatiuri danaSauli ki amsruleblis Secdomaa  საკუთარი qmedebis samarTlebriv SefasebaSi da qmedeba mxolod piris warmodgenaSia dasjadi, anu putatiuri danaSauli dasjadi qmedeba araa.