9.1სააქციო საზოგადოება [სს] -[ცნება,მახასიათებელი ნიშნები,ტიპები].

 

   

სარჩევი:

„სააქციო ს საზოგადოების’’[სს-ს]-ის ცნება და  „მახასიათებელი’’ ნიშნები[მუხ.150-ე] 1

„სააქციო საზოგადოების’’ ტიპები[„ღია’’ და „დახურული’’ სააქციო საზოგადოებები] 2

სს-   „სააქციო კაპიტალი’’-ცნება ,   სს-ს „აქციონერი’’ -ცნება  .სს-ს “აქციონერის’’ .„ძირითადი უფლებები’’ 3

 

 

 

 „სააქციო ს საზოგადოების’’[სს-ს]-ის ცნება და  „მახასიათებელი’’ ნიშნები[მუხ.150-ე]

 

·       „სააქციო საზოგადოება’’,როგორც „იურიდიული ფორმა’’ ე.წ. „დიდი ბიზნესის ‘’ წარმოებისთვის არის დადგენილი

·       „სააქციო საზოგადოებები’’ ძირითადად ოპერირებენა: )საბანკო ბ)სადაზღვევო ,გ)საჰაერო დ)საზღვაო ე)სარკინიგზო მიმოსვლის ე)მანქანათმშენებლობის,ვ)მაღალტექნოლოგიური პროდუქციის წარმოების- სფეროებში

 

ხ

 

 

·       „სააქციო საზოგადოების’’[სს-ის] ცნების   „კანონისმიერი’’ დეფინიცია მოცემულია „მეწარმეთა შესახებ’’ საქართველოს კანონის 150-ე მუხლის 1-ელ ნაწილში  :

 

„სააქციო საზოგადოება’’[სს]  არის -„ სამეწარმეო საზოგადოება’’, რომლის „კაპიტალი’’ [იხ. ცალკე კონსპექტი ] დაყოფილია „აქციებად’’[იხ. ცალკე კონსპექტი[

 

[სს-ს ეს  ცნება-ზეპირად]

 

ხ

·       იქვე 150-ე მუხლი სს-ს რამდენიმე  „მახასიათებელ ნიშანს’’  გამოყოფს:

 

a.     სს ფლობს „კაპიტალს’’ რომელიც დაყოფილია  „აქციებად’’

b.     სს-ს „აქციონერი’’ -  სს-ს აქციების მფლობელი სუბიექტი  რომელიც   „სააქციო საზოგადოების   ვალდებულებებისთვის’’ -პასუხს არ აგებს

c.      კრედიტორის წინაშე „მთელი თავისი ქონებით’’ პასუხს აგებს- „სააქციო საზოგადოება’’[სს] 

d.   „სააქციო საზოგადოება’’[სს]   „აქციონერთა’’[აქციების მფლობელთა]   „ვალდებულებებისთვის’’ -პასუხს არ აგებს.

 

[„მახასიათებელი ნიშნები“ -ზეპირად]

 

მუხლი 150. სააქციო საზოგადოების ცნება

1. სააქციო საზოგადოება არის სამეწარმეო საზოგადოება, რომლის კაპიტალი დაყოფილია აქციებად.

2. აქციონერი სააქციო საზოგადოების ვალდებულებებისთვის პასუხს არ აგებს.

3. სააქციო საზოგადოება კრედიტორის წინაშე მთელი თავისი ქონებით აგებს პასუხს.

4. სააქციო საზოგადოება აქციონერთა ვალდებულებებისთვის პასუხს არ აგებს.

 

 

 

 

„სააქციო საზოგადოების’’ ტიპები[„ღია’’ და „დახურული’’ სააქციო საზოგადოებები]

 

 

·       სს წამოადგენს „სამეწარმეო საზოგადოებას’’,რომელიც „სრულად’’ აკმაყოფილებს სამოქალაქო კოდექსის 24-ე მუხლით დადგენილ „იურიდიული პირის’’-ელემენტებს.[ე.ი. „იურიდიული პირია’’]

ხ

·        სს[როგორც იურიდიული პირი]   „საკუთარი სახელით’’და  „საკუთარი’’ „მართვის’’ და „წარმომადგენლობითი ‘’ ორგანების მეშვეობით ურთიერთობებს ამყარებს მე-3 პირებთან

ხ

·       სს „სამეწარმეო საქმიანობის’’ განმახორციელებელი სუბიექტი[ე.ი. „საწარმოა’’]

ხ

·       სს „მეწარმის’’ სტატუსს იძენს მხოლოდ  “კომერციული და არაკომერციული იურიდიული პირების რეესტრში’’ რეგისტრაციის შემდეგ[ანუ  სს-ს რეგისტრაცია სავალდებულოა]

ხ

·       სს „ხანგრძლივი ინვესტიციის ‘’ მოზიდვაზე ორიენტირებული „იურიდიული პირია’’

·       როგორც წესი, „სს’’  ე.წ. „დიდი ბიზნესის’’[მსხვილი საწარმოს] „ორგანიზაციულ ფორმას’’ წარმოადგენს

ხ

·       სს-ის ორი „ძირითადი ტიპი’’ არსებობს

·       მათი ერთმანეთისგან განსხვავება ხდება იმის მიხედვით ,აქვს თუ არა მას გატანილი „აქციები’’ საჯარო გაყიდვისთვის[ანუ არის თუ არა „სამეწარმეო საზოგადოება’’  გახსნილი „კაპიტალის ბაზრისთვის’’ და „ნებისმიერი[გარე] კაპიტალდამბანდებლისთვის’’]

·       შესაბამისად ,განასხვავებენ  „საჯარო [ანუ „ღია’’] სააქციო საზოგადოებას’’ და „არასაჯარო [ანუ „დახურულ’’]  სააქციო საზოგადოებას’’

·       ხ

·       „ღია სააქციო საზოგადოება’’ ეწოდება ისეთ სს-ს ,რომლის „აციები’’ საჯარო ვაჭრობისათვის „დაშვებულია’’ „კაპიტალის ბაზარზე’’[ანუ საერთაშორისო „ფასიანი ქაღალდების ბირჟებზე’’] და შეთავაზებულია გასაყიდად „ნებისმიერი  ინვესტორისთვის’’

·       „დახურული სააქციო საზოგადოებისთვის’’ კი დამახასიათებელია   “აქციონერთა’’ „ჩაკეტილი’’  სტრუქტურა -“დახურული სააქციო საზოგადოების’’   „აქციები’’ არ არის დარეგისტრირებული [საერთაშორისო „ფასიანი ქაღალდების ბირჟებზე’’] და არ არის ხელმისაწვდომი „ნებისმიერი  ინვესტორისთვის’’

 

ხ

·       „კაპიტალის ბაზარზე’’[ანუ საერთაშორისო „ფასიანი ქაღალდების ბირჟებზე’’] სს-ს „აქციების’’ „ბრუნვა’’ შესაძლებლობას აძლევს სს-ს“დამატებითი სახსრები’’ მოიზიდოს,ამასთან „ძლიან სწრაფად’’ და „ეფექტურად’’

·       თანამედროვე „ფასიანი ქაღალდების ბირჟებზე’’, „აქციათა’’ „ტრანზაქციების სისწრაფე’’ გამაოგნებელია:“რომელიმე წარმატებული და ინვესტორისათვის მიმზიდველი  სს-ის’’ „აქციები’’  „ფასიანი ქაღალდების ბირჟებზე’’ შეიძლება „ერთ წუთში’’ რამდენჯერმე გაიყიდოს,რაც ასეთი სს-ს აქციებზე „მოთხოვნას’’ ზრდის ,ეს კი ,თავის მხრივ, ამ სს-ს „აქციების’’    “საბაზრო-საკურსო ღირებულების’’ ზრდის საფუძველია,რაც საბოლოოდ,ამ აქციების გამომშვებ   სს-ს „ქონებრივ მდგომარეობაზე’’ ახდენს დიდ [და დადებით] გავლენას.

ხ

·       ქვეყანაში „კაპიტალის ბაზრის’’[„ფასიანი ქაღალდების ბირჟის’’] და წარმატებული „სააქციო საზოგადოებების’’ არსებობა საციცოცხლოდ მნიშვნელოვანია“კორპორაციული ეკონომიკის’’ განვითარებისთვის.

·       ორგანიზებული „კაპიტალის ბაზრის’’  [„ფასიანი ქაღალდების ბირჟეის’’] მეშვეობით „სააქციო  საზოგადოებას’’[სს-ს] აქვს შესაძლებლობა „დამატებითი’’  ინვესტიცია და კაპიტალდაბანდებები მოიზიდოს

·       მსგავს „ხელსაყრელ’’ ვითარებაში  სს დაფინანსების მხოლოდ „შიდა’’[მხოლოდ „აქციონერთა’’ „შენატანებით’’[იხ. ცალკე კონსპექტი] და „გარე“ [იგულისხმება „საბანკო სესხები’’]  „წყაროებით’’ არ შემოიფარგლება,რადგან მისთვის  „დამატებით’’ ასევე არსებობს „კაპიტალის ბაზარი’’,რაც „საბანკო სესხის’’  -ალტერნატივაა.

·       „დაფინანსების სეგმენტში’’  ასეთი კონკურენცია „საბანკო სესხზე’’ საპროცენტო განაკვეთის დაკლების საწინდარია .

·       “იაფი’’  „საბანკო კრედიტი’’ მეტი და დივერსიფიცირებული ბიზნესის კეთების და ,საბოლოო ჯამში, ქვეყნის ეკონომიკის  განვითარების საფუძველია.

 

 

სს-   „სააქციო კაპიტალი’’-ცნება ,   სს-ს „აქციონერი’’ -ცნება  .სს-ს “აქციონერის’’ .„ძირითადი უფლებები’’

 

·       სს-ს უნდა ჰქონდეს  “სააქციო კაპიტალი’’  ანუ “წესდებით’’/ ან “საზოგადოების ხელშეკრულებით’’   „აქციებად’’ დაყოფილი „კაპიტალი’’ [!][„სააქციო კაპიტალის’’ ცნება- ზეპირად]

ხ

·       სს-ს „აქციის’’ მფლობელი  [ანუ   „აქციონერი’’]   სს-ის „მეწილეს’’/“პარტნიორს’’ წარმოადგენს [ცნება-ზეპირად]

ხ

·       სს-ს„აქციონერი’’ არის  მის საკუთრებაში არსებული „აქციიდან ‘’ გამომდინარე „უფლება-მოვალეობათა’’ მატარებელი

 

·       „აქციიდან’’,როგორც სს-ს „წევრობის’’ დამადასტურებელი დოკუმენტიდან,გარკვეული „უფლებები’’ და „მოვალეობები“ გამომდინარეობს

·       სს-ს „აქციონერის’’  „უფლებებიდან’’  ძირითადია ა)“ქონებრივი უფლებები’’ და ბ)“თანამმართველობითი უფლებები’’

ხ

·       სს-ს „აქციონერის’’   „ქონებრივი უფლება’’  უზრუნველყოფენ  „აქციონერისთვის ’’: ა)სს-ში მოგების განაწილებისას „დივიდენდის მიღების’’ უფლებას    და ბ)“სალიკვიდაციო[ქონებრივ] ნარჩენში მონაწილეობის’’ უფლებას

·       სს-ს„აქციონერის’’  “თანამმართველობითი უფლება’’ კი მას ’ შესაძლებლობას ანიჭებს მონაწილეობა მიიღოს „გადაწყვეტილების მიღების პროცესში’’ და „თანამოზიარე ‘’ გახდეს სს-ს პოლიტიკის  ჩამოყალიბებისა

 

·       სს-ს „აქციონერის’’  ა)“ქონებრივი უფლება’’ და ბ)“თანამმართველობითი უფლება „ქვეკატეგორიებად ‘’ იყოფა,მათზე აქ არ შევჩერდებით