საერთაშორისო სამართლის "ძირითადი პრინციპების" ცნება და სახეები

 

  

·        საერთაშორისო სამართლის „ძირითადი პრინციპები’’  -„ზოგადი’’,“უმნიშვნელოვანესი’’ და „საყოველთაოდ აღიარებული“  „საერთაშორისო -სამართლებრივი ნორმებია’’[ ცნება- საზეპიროდ]

ხ

·        საერთაშორისო სანართლის „ძირითადი პრინციპები’’   „საერთაშორისო -სამართლის’’ სხვა ნორმების მიმართ ისეთივე იერარქიულ თანაფარდობაში არიან ,როგორშიც არიან  „კონსტიტუციური’’ და ჩვეულებრივი კანონები’’

·        „საერთაშორისო სამართლის  „ჩვეულებრივი’’ ნორმები“ უნდა შეესაბამებოდეს „საერთაშორისო სამართლის პრინციპებს’’

·        საერთაშორისო სამართლის ის ნორმები,რომლებიც არ შეესაბამება  „ძირითად პრინციპებს’’ მართლსაწინააღმდეგო აქტებია

ხ

·        გაეროს წესდება შეიცავს“თანამედროვე საერთაშორისო სამართლის ‘’ 7 „ძირითად პრინციპს

·        ეს პრინციპები ფორმულირებული იყო გაეროს 1970 წლის დეკლარაციაში „საერთაშორისო სამართლის პრინციპებისა და სახელმწიფოთა შორის მეგობრული ურთიერთობების და თანამშრომლობის შესახებ’’

·        ეს  პრინციპებია:

1.      „ძალისგამოყენებისა და ძალით დამუქრებაზე ურის თქმა’’

2.      „საერთაშორისო დავების მშვიდობიანი გადაწყვეტის აუცილებლობა’’

3.      „სხვა საელმწიფოს საშინაო საქმეებში ჩაურევლობა’’

4.      „სახელმწიფოთა თანამშრომლობა გაეროს წესდების თანახმაად’’

5.      „ხალხთა თანასწორობა და თვითგამორკვევა’’

6.      „სახელმწიფოთა სუვერენული ტანასწორობა’’

7.      „გაეროს წესდების შესაბამისად აღებულ ვალდებულებათა პირნათლად შესრულება’’

 

·        ყველა ეს „ძირითადი პრინციპი’’ შეიცავს  რიგ სხვა პმნიშვნელოვან პინციპებს და ნორმებს,

·        1975 წელს „ევროპაში უშიშროებისა და თანამშრომლობის ჰელსინკის თათირზე’’ ამ 7 ძირითადი პრინციპიდან გამოყვეს სამი „დამატებითი’’ პრონციპი ,კერძოდ:

 

8.      „ტერიტორიული მთლიანობა’

9.      „საზღვრების ურღვევობა’’

10.   „ადამიანის უფლებათა დაცვა’’

·        ამით,“საერთაშორისო სამართლის’’ „ძირიტად პრინციპთა რიცხმა 10-ს მიაღწია.

 

ხ

·        ყველა ეს „ძირითადი პრინციპი’’ „ამკრძალავი ნორმის ხასიათს ატარებს და კრძალავს „ერთი ‘’ ან „რამდენიმე ‘’ სახელმწიფოს მიერ ყველა იმ ქმედებას ან ქმედებისგან თავის შეკავებას,რომელიც სხვა სახელმწიფოების მიმართ გამოიყენება ამ უკანასკნელის სუვერენული უფლებების გათელვა-შევიწროების მიზნით.

·        სწორედ ამაშია“ძირითადი პრინციპების მარეგულირებელი ძალს

·        „ჰელსინკის თათბირის’’ დასკვნიტ აქტში შეტანილია“დეკლარაცია პრინციპებისა,რომლითაც მონაწილე სახელმწიფოები იხელმძღვანელებენ ერთმანეთთან ურთიერთობაში’’

 

ხ

როგორია  საერთაშორისო სამართლის  „ძირითადი პრინციპების’’ იურიდიული შინაარსი?

 

a.      „ძირითადი პრინციპები’’ საერთაშორისო სამართლის უმნიშვნელოვანესი „საწყისებია’’,ამ სამართლის საფუძველია.ისინი გამოხატავენ ამ სამართლის „არსს’’ და „შინაარსს’’

b.      „ძირითადი პრინციპები’’  საერთაშორისო სამართლის ნორმებია.ისინი გამოხატულებას პოულობენ „საერტაშორისო ხელსეკრულებებში’’,“კონვენციებსი’’[შეტანხმებებსი] და საერთაშორისო სამართლის სხვა „წყაროებში’’

c.      „ძირითადი პრინციპები’’- „ყველაზე ზოგადი’’,“საყოველთაოდ აღიარებული’’ „უნივერსალური’’  საერთაშორისო ნორმებია.[მათი ადრესატები „პრაქტიკულად’’ განუსაზღვრელია -ანუ ყველასთვის სავალდებულოა]

d.     „ძირითადი პრინციპებუ’’ „საერთაშორისო სამართლის  ნორმების’’ შეფასების კრიტერიუმებია

e.      „ძიტითად პრიმციპებს აქ“საპროგრამო ხასიათი’’- ისინი მიუთითებენთუ საით უნდა ვითარდებოდეს „საერთაშორისო-სამართლებრივი რეგულირების სისტემა’’

 

„სახელმწიფოთა ძირითადი უფლება- მოვალეობები’’

1)     ყოველი ხალხი რომელიც ებრძვის „კოლონიურ ჩაგვრას’’ და „იბრძვის დამოუკიდებლობისათვის’’ უფლებამოსილია მოიპოვოს ეს „დამოუკიდებლობა’’,ძალის გამოყენებითაც კი და მოიტხოვოს სხვა სახელმწიფოებისგან არ ჩაერიონ ამ ბრძოლაში მეტროპოლიის დასახმარებლად.

2)     „დამოუკიდებლობის მოპოვებისთანავე’’ ყოველი ხალხი იძენს უფლებას მოითხოვოს სხვა სახელმწიფოებისგან თავისი „პოლიტიკური დამოუკიდებლობისა“ და სხვა „სუვერენული უფლებების’’ პატივისცემა,თავისი „ტერიტორიული მთლიანობის ხელშეუხებლობა“ და „საშინაო საქმეებში“  ჩაურევლობა, „არ გამოიყენონ მის მიმართ ძალა ან ძალით დამუქრება ქვეყნის საშინაო საქმეებში ჩარევისა და დამონების მიზნით’’ მოითხოვოს ყველა სახელმწიფოსგან „მასთან წამოჭრილი დავების მშვიდობიანი გადაჭრა’’

·        ეს ის უფლებები ,რომელიც ეკუთვნის ყველა სახელმწიფოს, „არსებობის ფაქტიდან’’ გამომდინარე და არავის აქვს უფლება „ძალით წაართვას’’ მას ეს უფლებები[!]

·        ამავე დროს აღნიშნული უფლებები აკისრებს სახელმწიფოებს[ხალხებს]  მთელ რიგ მოვალეობებს სხვა ანალოფგიური უფლებების მქონე სახელმწიფოების მიმართ,კერძოდ ეს მოვალეობებია:

a.      სხვა ხალხების ‘“თვითგამორკვევის უფლების’’ აღიარება

b.      სხვა სახელმწიფოების „პოლიტიკური დამოუკიდებლობის და სუვერენიტეტის’’ პატივისცემა

c.      სხვა სახელმწიფოების „ტერიტორიული მთლიანობის’’ ხელშეუხებლობა

d.     „ძალის გამოყენებაზე და ძალით დამუქრებაზე’’ უარის ტქმას

e.      „დავების მხოლოდ მშვიდობიანი საშუალებებით’’ მოწესრიგებას

ხ

·        „სახელმწიფოთა უფლება- მოვალეობები’’ დღეს იურიდიულად განმტკიცებულია  და  „ქცეულია’’ -    „საერთაშორისო სამართლის ძირითად პრინციპებად’’