„საყოველთაოდ ცნობილი“ ფაქტები და "უდავო'' ფაქტები

 

„საყოველთაოდ ცნობილი“ ფაქტები

·        „საყოველთაოდ ცნობილი ფაქტი’’ ისეთი ფაქტია ,რომლის არსებობის შესახებ იცის ადამიანთა ფართო წრემ,მათ შორის დავის განმხილველმა მოსამართლემაც.

·        „საყოველთაოდ ცნობილი ფაქტი’’ არ საჭიროებს  სასამართლოში „მტკიცებას’’

·        სსსკ-ის 106-ე მუხლის „ა’’ პუნქტის თანახმად,თვით სასამართლო წყვეტს საკითხს,შეიძლება თუ არა  ესა თუ ის „იურიდიული ფაქტი’’ მიჩნეულ იქნეს „საყოველთაოდ ცნობილად“ და თუ აღიარებს მას ასეთად,მაშინ ეს ფაქტი აღარ მოითხოვს მხარისგან[რომელიც ეყრდნობა „საყოველტაოდ ცნობილ’’ ფაქტად ცნობილფაქტს]მისი დამადასტურებელი „მტკიცებულების’’ წარმოდგენას[!!!]

·        ჯერ კიდევ რომაელი იურისტები მიიჩნევდნენ სამართლებრივ აქსიომად ამგვარ წესს:“საყოველთაოდ ცნობილი არ საჭიროებს მტკიცებას’’

ხ

·        „საყოველტაოდ ცნობილი’’ შეიძლება იყოს სრულიად სხვადასხვაგვარი ფაქტი.

·        მაგ. ზოგიერტი ფაქტი ცნობილია მთელი მსოფლიოსთვის[ ასეთი შეიძლება იყოს: ა) გლობალური  ისტორიული მოვლენა,ან გლობალური ისტორიული ფაქტი-მე-2 მსოფლიო ომი[მოვლენა] ,მისი დაწყების და დამთავრების თარიღი[ფაქტი]

·        მაგრამ“საყოველთაოდ ცნობილი ფაქტი’’ შეიძლება იყოს ადგილობრივი[ლოკალური] მნიშვნელობისაც.[მაგ.  გვალვა,მიწისძვრა,წყალდიდობა და სხვა ფორსმაჟორი],“რის გამოც მხარემ ვერ შეასრულა თავისი ვალდებულება“

·        ყურადღება: როცა სასამართლო რაიმე „ფაქტს’’ მიიჩნევს „საყოველთაოდ ცნობილად’’ ანუ მხარეს გაათავისუფლებს მისი მტკიცების ვალდებულებისგან,მან უნდა დაასაბუთოს თუ რატომ მიიჩნია ეს ფაქტი „საყოველთაოდ ცნობილად’’

ხ

·        ყურადღება: როცა  რაიმე ფაქტზე იტყვიან ,რომ ის  „საყოველთაოდაა ცნობილი’’ ეს არაა განპირობებული მხოლოდ ამ ფაქტზე ინფორმირებული პირთა წრით

·        „ფაქტის საყოველთაოდ ცნობილობა’’  ა)მასზე ინფორმირებულ პირთა წრის გარდა დამოკიდებულია ბ)იმ დროზე ,რომელიც გასულია მას შემდეგ,რაც ეს ფაქტი მოხდა,ასევე დამოკიდებულია გ)კონკრეტულ ადგილას[კონკრეტულ ტერიტორიაზე] ამ ფაქტის შესახებ ინფორმაციის გავრცელების მასშტაბზე.

·        რაც მეტი დრო გადის ფაქტის ან მოვლენის მოხდენის მომენტიდან მით უფრო ნაკლები საფუძველი გვაქვს მივაკუთვნოთ ეს ფაქტი[ან მოვლენა] „საყოველთაოდ ცნობილი’’ მოვლენების[ფაქტების] რიცხვს,რადგან იმ რეგიონის მოსახლების შემადგენლობა,რომლის ფარგლებშიც ესა თუ ის  მოვლენა ან ფაქტი „საყოველთაოდ იყო ცნობილი ‘’ იცვლება[!] [ გაიხსენეთ :„სხვა ხალხის ისმის აქ ჟრიამული’’ -გალაკტიონი]

·        ესა თუ ის მოვლენა ,რომელიც ადრე  გავლენას ახდენდა ადამიანის ცხოვრებაზე ,დროთა განმავლობაში დავიწყებას ეძლევა და ის,რაც „საყოველთაოდ იყო ცნობილი’’,მაგ. 30 წლის წინათ,დღეს ახსოვს მხოლოდ ადამიანთა მცირე ჯგუფს.

·        ანუ დროის გასვლასთან ერტად „ცნობილი მოვლენები’’ კარგავენ „საყოველთაოდ ცნობილი მოვლენის ან ფაქტის’’ სტატუსს.

·        ყველა მოვლენა როდი რჩება ხალხის მეხსიერებაში.

·        მაგ. გარკვეულ პერიოდში განხორციელებული „ფულის რეფორმა’’,რომელიც ტავის დროზე საყოველთაოდ იყო ცნობილი,ტანამედროვე პერიოდში ყველასთვის არაა ცნობილი

·         ამიტომ , აუცილებლობის შემთხვევაში ადრე „საყოველთაოდ ცნობილი ფაქტები’’ დღეს[ანუ საკმაო დროის გასვლის შემდეგ] „მტკიცებულბათა მეშვეობით’’ უნდა დადგინდეს [!]

ხ

·        იმ შემთხვევაში ,როცა „საყოველთთაოდ ცნობილი’’ ფაქტი არა გლობალური,არამედ ლოკალური ხასიათისაა,არ არის სწორი სასამართლომ მხარისაგან მოითხოვოს ასეთი ფაქტის დამადასტურებელი მტკიცებულების წარდგენა იმ მოტივით ,რომ „ფაქტი ლოკალურია და რა გლობალური.’’

·        „ლოკალური მნიშვნელობის ფაქტები’’ ზოგჯერ  საკმაოდ ცნობილია სწორედ მოცემულ ადგილას და სასამართლოს უფლება აქვს აღიაროს ასეთი[ანუ საკმაოდ ცნობილი ლოკალური] მნიშვნელობის ფაქტები „საყოველთაოდ’’,რის გამოც მათი დამტკიცება მხარეებს აღარ მოუწევთ

·        „ლოკალური მნიშვნელობის ფაქტების’’ „საყოველტაოდ ცნობილ ფაქტებად’’ აღიარების შესახებ სასამართლომ უნდა მიუთოთს თავის აქტში „გადაწყვეტილებაში’’.

ხ

·        მაგ. „საყოველთაოდ ცნობილ ფაქტებად’’  სასამართლოში მიიჩნევა ნივთების და საგნების სხვადასხვა ფიზიკური,ქიმიური,მექანიკური,ტექნოლოგიური თვისებებები  [მაგ. „საყოველთაოდ ცნობილი ფაქტია’’,რომ ტანსაცმლის ქსოვილი ადვილად იხევა]

·        ამასთან,არ შეიძლება სასამართლოში „საყოველთაოდ ცნობილად“ იქნეს მიჩნეული კონკრეტული ადამიანის პირადი თვისებები,მისი ხასიათი,რამეთუ ეს არ არის „ფაქტი’’,არამედ ეს არის ვიღაცის ან ვიღაცების სუბიექტური მოსაზრება[ანუ შეხედულება] ვიღაცაზე .[ანუ მსგავსი ფაქტი[პირის უარყოფიტი პირადი  ტვისებები  და ცუდი ხასიატი] დამტკიცებას  ითხოვს მტკიცებულებებით]

ხ

·        სსსკ-ის 106 მუხლი ითვალისწინებს იმას ,რომ ფაქტების აღიარება „საყოველთაოდ ცნობილ ფაქტებად’’ პირობითი[ფარდობითი] ხასიათისაა;

·        რაც ნიშნავს იმას,რომ სასამართლოს უფლება აქვს დამოუკიდებლად გადაწყვიტოს ყოველ ცალკეულ შემთხვევაში შეიძლება თუ არა,რომ მოცემული ფაქტი მივიჩნიოთ „საყოველთაოდ ცნობილად“.

·        ამასთან ,სასამართლომ გადაწყვეტილებაში  აუცილებლად უნდა მიუთითოს,რომ მან „ფაქტი“ „საყოველთაოდ ცნობილად’’  აღიარა,წინააღმდეგ შემთხვევაში „ზემდგომ სასამართლოს’’ შეუძლია გააუქმოს გადაწყვეტილ;ება,როგორც „არასაკმარისად დასაბუთებული’’

ხ

·        „ფაქტი’’ „საყოველთაოდ ცნობილად’’ შეიძლება აღიაროს არა მხოლოდ პირველი ინსტანციის სასამართლომ ,არამედ ზემდგომმა სასამართლომაც.

ხ

ყურადღება:

·        „საყოველთაოდ ცნობილი ფაქტები“ მტკიცებას არ საჭიროებს[!]

ანუ მოდავე მხარე არ არის ვალდებული წარმოადგინოს მტკიცებულება ამ ფაქტის დასადგენად.

მხარე განთავისუფლებულია „მტკიცების მოვალეობისგან’’[მტკიცების ტვირთისგან] ,რადგან ამ ფაქტის „ნამდვილობა’’ ნათელია,ცხადია და მისი „მტკიცება’’ ზედმეტია.

 

ხხხ

„უდავო ფაქტები’’

·        სსსკ-ის 106-ე მუხლში  ე.წ. „უდავო ფაქტები’’ არ არის მოხსენიებული

·        მაგრამ მე-3 ,106-ე 131-ე ,211-ე  და საპროცესო კოდექსის სხვა მუხლების ანალიზი ცხადყოფს,რომ „უდავო ფაქტები’’ ასევე  არ შედიან „მტკიცების საგანში’’ -ანუ „არ საჭიროებენ ‘’ მტკიცებას[!]

·        „უდავო ფაქტები’’ ისეთი ფაქტებია,რომლების „აღიარა’’ მხარემ ან კიდევ „არ გახადა სადავო’’ თავისი შესაგებლის წარდგენისას[ცნრბა-საზეპირო]

ხ

·        სამოქალაქო პროცესის მიზანია კერძო უფლებათა დაცვა,ხოლო ამ უფლებათა თავისუფლად განკარგვა უფლების მქონე პირის დისპოზიციურ[არასავალდებულო] უფლებამოსილებას განეკუთვნება

·        „ფაქტის აღიარება“,რომელზეც დამოკიდებულია „უფლების“ არსებობა, შეიძლება ითქვას ამ უფლების „იურიდიული ბედის გადაწყვეტის საშუალებაა’’[ანუ მხარის მიერ თავისი „უფლების განკარგვაა’’ მეორე მხარის სასარგებლოდ ]

·        ამასთან ,“ფაქტის აღიარება’’ მართლზომიერი უნდა იყოს,ე.ი  არ უნდა ეწინააღმდეგებოდეს კანონს და არ უნდა არღვევდეს  „სხვა პირის’’[ამღიარებლის ან მე-3 პირის] უფლებებს

·        რადგან საკუთარი უფლების განკარგვა სრულიად კანონიერია,აქედან გამომდინარეობს,რომ „სასამართლომ არ უნდა შეამოწმოს ‘’ მხარის მიერ „აღიარებული ფაქტი’’

·        სასამარტლომ „აღიარებული ფაქტი’’ უნდა მიიღოს ზუსტად იმ სახით,რა სახითაც ის აღიარა მხარემ

ხ

·        ამრიგად , შევა თუ არა „მტკიცების საგანში’’  ესა თუ ის ფაქტი ,დამოკიდებულია ა) შესაგებელზე[იმაზე გახადა თუ არ  სადავო ეს ფაქტი მოპასუხემ,თუ მოპასუხემ სადავო არ გახადა  ფაქტი ,მაშინ ის არ შევა მტკიცების საგანში] და ბ)მხარის  მიერ დისპოზიციური უფლების გამოყენებაზე [ანუ იმაზე „აღიარა“ თუ „არ აღიარა“ მხარემ   ფაქტი ,თუ  მხარემ  ფაქტი „აღიარა’’,ნაშინ ეს ფაქტი  არ შევა „მტკიცების საგანში“ ]