3. „ შრომითი ურთიერთობა’’ [ მუხ.მე-2 ,1 -ლი და მე-2 ნაწ.] შრომითი ურთიერთობის სახეები[მუხ.მე-3 . მე-4 და მე-5 ნაწ]

 

„ შრომითი ურთიერთობა’’ ცნება[ საქართველოს შრომითი კოდექსის  მუხ.2 ნაწ.1]

 

·        ადამიანი  თავის გაცნობიერებულ სიცოცხლეს „შრომაში’’ ატარებს.

·        მაგრამ ადამიანის „ყოველი ფეხის გადადგმა’’ „შრომით ურთიერთობას’’ არ წარმოშობს[!]

·        „შრომით ურთიერთობა’’ რომ წარმოიშვას „შრომა’’ სხვა პირისატვის „სასარგებლო შედეგით’’ უნდა დასრულდეს.

·        ამასთან, არც „ნებისმიერი შედეგი’’ მოგვცემს „შრომით ურთიერთობას’’,რომელიც კანონით[ანუ „შრომის სამართლით’’] რეგულირდება

·        „შრომა’’ შეიძლება იყოს „ფიზიკური’’ ან „გონებრივი’’

·        „შრომამ ‘’ შეიძლება შედეგად მოიტანოს : ა) დამზადებული ნივთი,ბ) გაწეული მომსახურება გ) ხელოვნების ქმნილება და ა.შ.

·        თუ ამას ყოველივეს ადამიანი საკუთარ თავს ან ოჯახს უძღვნის“შრომითი ურთიერთობა’’ ვერ ჩამოყალიბდება.[!]

·        „შრომითი ურთიერთობა’’,რომ გაჩნდეს ისეთი სამარტლებრივი მნიშვნელობის მქონე შედეგის მომტანი ისეთი მოქმედებები უნდა განხორციელდეს,რომ სულ მცირე ორ „დაინტერესებულ პირს’’ შორის წარმოიშვას „უფლება-მოვალეობები“ [ანუ „ვალდებულებითი ურთიერთობები’’].

·        „შრომითი ურთიერთობა’’-„ვალდებულებითი ურთიერთობაა’’ და ამ ვალდებულებითი ურთიერთობის საგანია თავად „შრომა’’ და არა „შრომის შედეგი’’[მატერიალური ან არამატერიალური სიკეტე,ან მომსახურება ]

·        „შრომით ურთიერთობას’’ მხოლოდ  „სხვა პირის სასარგებლოდ გაწეული ორგანიზებული შრომა’’ წარმოშობს

ამრიგად:

·        „შრომითი ურთიერთობის’’ საგანია- „სხვა პირის სასარგებლოდ გაწეული ორგანიზებული შრომა’’[!]

·        „შრომითი ურთიერთობა’’ – „ვალდებულებითი ურთიერთობაა’’[!]

·        „შრომითი ურთიერთობა’’ [ანუ შემოკლებით  „შრომა’’ანუ „სხვა პირის სასარგებლოდ გაწეული ორგანიზებული შრომა’’]არის:

 

                 მუხლი 2. შრომითი ურთიერთობა

 

1. „შრომითი ურთიერთობა’’ არის ა)შრომის ორგანიზაციული მოწესრიგების პირობებში ბ)დასაქმებულის მიერ დამსაქმებლისათვის სამუშაოს შესრულება გ)ანაზღაურების სანაცვლოდ.

 

ასე,რომ საქართველოს შრომითი კოდექსის მე-2 მუხლის 1-ლი ნაწილით  „შრომითი ურთიერთობის’’ -ანუ „შრომის’’  ანუ ანუ „სხვა პირის სასარგებლოდ გაწეული ორგანიზებული შრომის’’ -ცნებაა განსაზღვრული [საზეპიროდ]

 

ხ

 

       „შრომის სამართლის’’  ცნება

 

·         სადაც არსებობს „„სხვა პირის სასარგებლოდ გაწეული ორგანიზებული შრომა’’, სწორედ იქ წარმოიშობა „შრომითი ურთიერთობა’’  [დასაქმებულსა და დამსაქმებელს შორის]

·        მათ შორის „შრომითი ურთიერთობა’’ საჭიროებს სამართლებრივ მოწესრიგებას.

·        სამართლის დარგი რომელიც აწესრიგებს „შრომით ურთიერთობებს’’ ’’  [დასაქმებულსა და დამსაქმებელს შორის]– „შრომის სამართლად ‘’ არის ცნობილი.[ესაა „შრომის სამართლის ცნება -საზეპირო]

·        ზოგიერთ ქვეყანაში არსებობს „სპეციალური კანონმდებლობა’’ – „შრომის კოდექსის“ სახით[ერთ-ერთი ასეთი ქვეყანაა საქართველო]

·        „საქართველოს შრომის კოდექსი’’  აწესრიგებს „შრომით ურტიერთობებს’’ დასაქმებულსა და დამსაქმებელს შორის საქართველოში[!]

ხ

 

 

 „შრომის სამართლის’’ ადგილი    სამარტლებრივ სისტემაში

 

·        „შრომის სამართალი’’ „კერძო სამართლის’’ სფეროს ეკუთვნის,[რადგან ურთიერთობის სუბიექტებს [მხარეებს] შორის „თანასწორუფლებიანობა’’ მხოლოდ კერძო სამარტლისთვისაა დამახასიათებელი ]

        

       მუხლი 2. შრომითი ურთიერთობა

2. შრომითი ურთიერთობა წარმოიშობა მხარეთა თანასწორუფლებიანობის საფუძველზე[!] ნების თავისუფალი გამოვლენის შედეგად მიღწეული შეთანხმებით.

·        თუმცა,„შრომის სამართალი’’ მნიშვნელოვნადაა დატვირთული „საჯარო სამართლის ‘’ ნორმებითაც

 

ამრიგად:

 

შრომის სამართლით მოწესრიგებული „ შრომითი ურთიერთობა’’  „კერძო სამართლებრივია’’ და ის წარმოიშობა პირთა შორის დამყარებული ურთიერთვალდებულებების საფუძველზე[!]

 

ხ

 

 

„შრომის ხელშეკრულების’’  შედარება  მომსახურების სხვადასხვა  ხელშეკრულებებთან:

 

ა) შედარება „ფრენშაიზინგის ხელშეკრულებასთან’’

 

·        ფრენშაიზინგის ხელშეკრულების საგანი  საქონლის წარმოება,გასაღება და მოსახლეობის მომსახურებაა[.სასტუმრო საქმიანობა[მაგ.რედისონი ან ჰილტონი],სწრაფი კვება[მაგ.მაკდონალდსი],ავტოტრანსპორტის ბენზინით გამართვა[მაგ. სოკარი].

·        ფრენშაიზინგის ხელშეკრულებით დამყარებული ურთიერთობის მსგავსება „შრომით ხელშეკრულებასთან  ის არის რომ,ერთ მხარეს აქვს სათანადო ცოდნა და გამოცდილება[და „დასაქმებულის’’ მსგავსად თავის „კვალიფიკაციას’’ ყიდის],ხოლო მეორე მხარე[„დამსაქმებლის’’ მსგავსად] აქვს კაპიტალი და სათანადო რესურსები შეთავაზებული ცოდნის და გამოცდილების თავის სასარგებლოდ გამოსაყენებლად[!]

·        განსხვავება ფრენშაიზინგის ხელშეკრულებისა  და „შრომით ხელშეკრულებისგან’’ მთავარშია „ხელშეკრულების საგანშია ’’

·        ფრენშაიზინგის ხელშეკრულების საგანია  „ცოდნისა და გამოცდილების გადაცემასთან დაკავშირებული ურთიერთობა’’,რც ცხადია არ არის  „შრომითი ურთიერთობა’’[ რომელიც „შრომითი ხელშეკრულების’’ საგანია’’]

 

·        ამრიგად, „შრომიტი ურთიერთობა’’ არი ს“შრომითი ხელშეკრულების’’ საგანი“[!] და არ არის „ფრენშაიზინგის ხელშეკრულების’’ საგანი

 

ხ

 

ბ) შედარება „ნარდობის ხელშეკრულებასთან’’

·        „ნარდობის ხელშეკრულება’’ შედეგზე ორიენტირებული შეტანხმებაა.

·        „შედეგი’’ შეიძლება იყოს ნივტის დამზადება,შენობის აგება,ნივთის აღდგენა და ა.შ.

·        „შედეგი’’ თუ არ გადაეცა შემკვეტს ნარდობის ხელშეკრულება “შესრულებულად’’ არ ითვლება.

·        ამრიგად, ნარდობა ჩამოთვლილ და მსგავს შედეგებთან დაკავშირებული ურთიერთობაა.

·        „შრომითი ურტიერთობების’’ მოწესრიგება ამ ხელშეკრულების საგანი არ არის[!]

 

გ)  შედარება „ერთობლივი საქმიანობის’’ ხელშეკრულებასთან

 

·        „ერთობლივი საქმიანობის’’  ხელშეკრულების დროს მხარეები თანხმდებიან ერთობლივად იმოქმედონ საერთო საქმის გასაკეტთებლად,მათ შორის, „ერთობლივად იშრომონ პირადად’’

·        ამ ხელშეკრულების მხარეები ამყარებენ ურთიერთობას,რომელიც აუცილებელია“შეთანხმებული ერთობლივი საქმიანობის’’ შედეგის[!] მისაღწევად.

·        მხარეთა ურთიერთობის ერთ-ერთი შენადგენელი ნაწილი შეიძლება „შრომითი ურთიერთობა’’ იყოს,მაგრამ ამ ხელშეკრულების „საგანი’’ შრომითი ურთიერტობა’’ არ არის.

·        ანუ „ერთობლივი საქმიანობის’’  ხელშეკრულების მიზანი „ოგანიზებული შრომის’’ განხორციელება კი არ არის,არამედ   „შედეგია’’.

·        განსხვავება ისიცაა,რომ „ერთობლივი საქმიანობის’’  ხელშეკრულების მხარეები“თანასწორუფლებიანები ‘’ რჩებიან ურთიერთობების განხორციელების დროს და „მიღებულ შემოსავალს’’ იყოფენ რაიმე წესით  და არა „ხელფასს’’

·        დაიმახსოვრე: რეგულარული „ხელფასის’’ მიღება მხოლოდ ორგანიზებული „შრომითი ურთიერთობის’’ ერთ-ერთი ყველაზე დამახასიათებელლი ნიშანია[!]

ხ

დაიმახსოვრე:

·        ნებისმიერი „მომსახურების ხელშეკრულები’’  საგანი „მომსახურების გაწევაა’’

·        ანუ ერთი მხარე მე-2 მხარის სასარგებლოდ ასრულებს სამუშაოს.

·        ამ ნიშნიტ მომსახურების ხელშეკრულების „საგანიც’’ ტიტქოსდა „შრომიტი ურთიერთობაა’’

·        მაგრამ მომსახურებისა და შრომითი ხელშეკრულებებით მოწესრიგებული ურთიერთობები იმდენად განსხვადება ერთმანეთისგან,რომ ეს ორი სახის ხელშეკრულება სხვადასხვა შეთანხმებებად არის მიჩნეული[!] მეცნიერებაშიც და სამარტლებრივ პრაქტიკაშიც[!]

·        მატ შორის განსხვავების საჩვენებლად შემდეგი თავისებურებაც კმარა:

„მომსახურების შემსრულებელი ტანამდებობრივად არ ემორჩილება მომსახურების დამკვეტს’’

·        ამიტომ, „მომსახურების’’ “დამკვეთი’’ და „შემსრულებელი’’ „შრომითი ურთიერტობების’’ „სუბიექტებად’’ ვერ გახდებიან [„შრომიტ ურტიერთობაში’’ „დასაქმებული’’ ექვემდებარება და ემორჩილება „დამსაქმებელს’’]

·        მაგ. პირი რომელიც სადალაქოში ღებულობს თმის შეჭრის მომსახურებას,დალაქს ვერ დაუწესებს „შრომის განრიგს’’ ან მისი „შრომის ორგანიზების’’ სხვა წესებს.

ხ

       „ მხარეთა თანასწორუფლებიანობა’’ და „თავისუფლი ნების გამოვლენა’’ 

        [საქართველოს შრომითი კოდექსის მუხ.2 .ნაწ.2]

 

·        ზემოტ განხილლული ყველა მომსახურების ხელშეკრულება იწვევს გარკვეული,მხოლოდ მათთვის დამახასიათებელი „ვალდებულებითი ურთიერთობის ‘’ წარმოშობას და ეს ხდება მხარეთა მიერ „თავისუფალი ნების’’ გამოვლენის საფუძველზე[!] [ანუ საკუტარი ნებით]

·        „მომსახურების’’ და „ერთობლივი საქმიანობის’’[ანუ „ამხანაგობის’’ ] ხელშეკრულების დროს მხარეებს შორის „შრომითი ურტიერთობებიც’’ შეიძლება წარმოიშვას,მაგრამ მიუხედავად ამისა,ასეთი „შრომითი ურთიერთობა’’ არ არის „შრომის სამართლიტ’’ მოწესრიგების საგანი[!],რადგან ის [ასეტი „შრომითი ურთიერტობები’’] საკმარისად კარგად წესრიგდება ჩვეულებრივი ვალდებულებითი სამართლის ნორმებით[!]

·        და ეს იმიტომ,რომ დამყარებული  ურთიერთობის შესრულების პროცესში მხარეები „თანასწორუფლებიანები’’ რჩებიან[!]

და კიდევ იმიტომ,რომ „მომსახურების’’ და „ერთობლივი საქმიანობის’’[ანუ „ამხანაგობის’’ ] ხელშეკრულების დროს მხარეებს შორის წარმოშობილი „შრომითი ურთიერთობის’’ დროს მხარეებს ყველაზე მეტად „შედეგი’’ აინტერესებთ და არა თავად „შრომა’’ და მისი „ორგანიზება’’

 

ხ

·        განსხვავებული ვითარებაა,როდესაც ურთიერთობის ერთი მხარე „მეწარმეა’’ და საწარმოს საქმიანობისთვის მას ესაჭიროება მუშაკი,რომელიც პირნათლად შეასრულებს მასზე დაკისრებულ მოვალეობებს,ამ მეწარმის მიერ დადგენილი წესებით.

·        სავა შედეგს მეწარმე[დამსაქმებელი]  მუშაკისგან[ დასაქმებულისგან] არ ელის და არც [შრომით]ხელშეკრულებას დებს [მუშაკტთან]სხვა მიზნით.

·        დამსაქმებელი დაინტერესებულია  „არ შეფერხდეს’’ მის მიერ დადგენილი „საწარმოს საქმიანობის პროცესი’’

·        მისი ამ ამოცანიდან გამომდინარე გაუგებარი იქნებოდა,რომ დასაქმებული[მუშაკი] „შრომითი ურთიერთობის’’ განხორციელების პროცესში „არ ემორჩილებოდეს’’  „დამსაქმებელს’’.

·        „შრომითი ურთიერთობის ’’ ეს მახასიატებელი ნიშანი[ანუ დასაქმებულის დაქვემდებარება დამსაქმებლისადმი]ამ  ხელშეკრულება განასხვავებს „მომსახურების’’ ურთიერთობებისაგან.

 

 

·        ამრიგად, „შრომითი ურთიერთობის’’ უმნიშვნელოვანესი თავისებურება შეიძლება გამოიხატოს ასე:

 

მართალია „შრომითი ურთიერთობაა’’ წარმოიშობა ნების თავისუფალი გამოვლენის საფუძველზე,მაგრამ  ურთიერთობის მონაწილე ერთი მხარე [დასაქმებული] ვალდებულია დაემორჩილოს მეორე მხარეს [დამსაქმებელს] .[!!!!]

 

მუხლი 2. შრომითი ურთიერთობა

 

2. შრომითი ურთიერთობა წარმოიშობა მხარეთა თანასწორუფლებიანობის საფუძველზე ნების თავისუფალი გამოვლენის შედეგად მიღწეული შეთანხმებით.

 

·       არადა, შრომის კოდექსი მე-2 მუხლის მე-2 ნაწილი ამბობს  „შრომითი  ურთიერთობა’’  დამსაქმებელს და დასაქმებულს შორის წარმოშობა „თანასწორუფლებიანობის’’ საფუძველზეო

 

·       profesori oto kaan-froindi, Sromis samarTlis wamyvani akademikosi, „SromiT xelSekrulebas’’ უწოდებს  qvemdebareobis realobis dafarvaს iseTi xelSekrulebis konceptualur niRbis qveS, romlis monawilenic თითქოსდა “ Tanabari mxareebi’’ arian.

·       igi askvnis, realoba aris is, rom „შრომითი  xelSekrulebebi’’ arsebobs institutebsa da individebs Soris.

და ე.წ. „შრომის saxelSekrulebo Tavisuflebad’’ miCneulia individis nebayofilobiTi aqti daqvemdebarebaze.[!]

ხ

·        mogvianebiT, britaneli wamyvani akademikosi, lord uederberni, amtkicebda, rom „iuristTa“ modeli  ე.წ. „Tavisuflad molaparakebebis warmmarTveli individisa’’  SecdomaSi Semyvania.

·       რealur ცხოვრებაში , koleqtiuri ან  kanonismieri Carevis gareSe, შრომითი „SeTanxmebis“ [„შრომითი ხელშეკრულების’’] bevri debuleba დასაქმებულისთვის Tavs moxveulia „ufro Zlieri mxaris’’[დამსაქმებლის]  mier „Zlierebis uxeSi faqtis meSveobiT“, rogorc amas foqsi uwodebs.

·        Sromis samarTali aregulirebs urTierTobas damsaqmebelsa da muSaks Soris, an sxva sityvebiT rom vTqvaT, urTierTobebs Sromis gamomyenebelsa da mis mimwodebels Soris.

·       es mowesrigeba xorcieldeba „individualur’’ da „koleqtiur’’ doneebze.

·       „individualur doneze“ samarTlis poziciaa is, rom SromiTi xelSekrulebis iseve, rogorc sxva tipis xelSekrulebebisas, mxareebi deben samarTlebrivad mboWav SeTanxmebas Tanabari subieqtebis rangSi.

·       „koleqtiur doneze’’ muSakebsa da damsaqmeblebs Soris urTierToba, romlebic profesiul kavSirebsa da damsaqmebelTa kavSirebSia gaerTianebuli, warmoiSoba im mizniT, rom isargeblon meti ZalauflebiT molaparakebebisas.

ხ

·       „SromiTi urTierTobebisadmi’’ wminda „saxelSekrulebo’’ midgoma ar aris damakmayofilebeli, radgan ეს უკანასკნელი  gulisxmobs „ori Tanabari subieqtis’’ arsebobas, romlebic Tanxmdebian saxelSekrulebo pirobebze.

·       Pპraqtikაში ki, როგორც წესი, „შრომითი  urTierToba’’ ინდივიდუალურ დონეზე  uTanasworoa[!!].

·       erTi [ძლიერი]mxare iyenebs meoris[სუსტი მხარის] Sromas an SesaZleblobas anazRaurebis[ხელფასის] sanacvlod.

·       AაnazRaureba[ხელფასი], garda gansakuTebuli SemTxvevebisa, qmnis samuSao Zalas, romelic damokidebulia damsaqmeblis keTil nebasa da survilze, gaagrZelos aseTi urTierToba.

ხ

·       თუმცა, damsaqmeblis Tavisufleba dasaqmebulTa winaaRmdeg RonisZiebebis gatarebisa SesaZloa, nakleb calmxrivi gaxdes kanonismieri SezRudvebis meSveobiT an poziciebi gaTanabrdes koleqtiuri SeTanxmebebiT damsaqmeblebsa da profesiul kavSirebs Soris.

ხ

·        Znelad Tu SeiZleba im realobis uaryofa, rom realuri situaciebisas iSviaTia, rodesac SromiTi xelSekrulebis mxareebi Tanasworni arian, Tuki dasaqmebulebi ar moqmedeben koleqtiurad[!], rogorc wesi, profesiuli kavSirebis meSveobiT.

·        ამრიგად, Tuki gvsurs, rom მე-2 muxlSi mocemul sityvebs „თანასწორუფლებიანობის საუძველზე ‘’  რალური mniSvneloba SevZinoT, xeli unda SevuwyoT „muSakTa koleqtiur warmomadgenlobiT uflebamosilebas’’ SeTanxmebebis miRwevis procesSi.

 

ხ

„შრომითი ურთიერთობების ‘’ სახეები[„ინდივიდუალური’’ და „კოლექტიური’’]  [მუხ.3 ნაწ.4 და ნაწ.5]

 

·        განასხვავებენ  ა) „ინდივიდუალურ შრომიტ ურთიერთობებს’’ და ბ) „კოლექტიურ შრომით ურთიერტობებს’’

·        საქართველოს შრომის კოდექსის  მე-3 მუხლის მე-4 და მე-5 ნაწილების თანახმად:

 

 

4. ინდივიდუალური შრომითი ურთიერთობის სუბიექტები არიან დამსაქმებელი და დასაქმებული.

5. კოლექტიური შრომითი ურთიერთობის სუბიექტები არიან ერთი ან მეტი დამსაქმებელი ან ერთი ან მეტი დამსაქმებელთა გაერთიანება და ერთი ან მეტი დასაქმებულთა გაერთიანება.

 

ამ ნორმებს სიტყვა-სიტყვით თუ განვმარტავთ:

·       „ინდივიდუალური შრომითი ურთიერთობა’’ წარმოიქმნება როდესაც ერტი დამსაქმებელი პირი ასაქმებს ერთ დასაქმებულს დადა დებს მასტან „ინდივიდუალურ შრომის ხელშეკრულებას’’

·       „კოლექტიური  შრომითი ურთიერთობა’’ წარმოიქმნება როდესაც ერთ ან მეტ დამსაქმებელთან[ანუ „დამსაქმებელთა გაერთიანებასთან’’] ხელშეკრულება იდება მრავალი დასაქმებულის მიერ,რომლებიც  შრომით ურთიერთობაში შედიან მატი „გაერთიანების’’ მეშვეობით,რაც მე-3 მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად შეიძლება იყოს „პროფესიული კავშირი’’[ შემოკლებით მუშაკთა „პროფკავშირი’’] ;

ხ

·       განვმარტოთ“ინდივიდუალური’’ და კოლექტიური’’ შრომითი ურთიერთობების არსობრივი  განსხვავება

·       „ინდივიდუალური შრომითი ურთიერთობა’’  -პირდაპირი გაგებით არის „შრომითი ურთიერთობა’’,რადგან მისი საგანი არის საკუთრივ „შრომა’’

·       „კოლლექტიური შრომითი ურთიერთობის’’ საგანი არ არის „შრომა’’,მისი საგანი  „ინდივიდუალური შრომითი ურთიერთობების’’  კოლექტიური მოწესრიგებაა[!], ისეთი „კოლექტიური ხელშეკრულების’’ საფუძველზე,რომლის პირობებიც[!] შრომით კანმდებლობის ხარვეზის გამოსწორებელი  ან შრომით კანონმდებლობაში არსებული „სიცარიელის’’ შემვსებია და ატარებს ნორმატიულ ხასიათს[ ანუ სავალდებულოა შესასრულებლად]

·       „კოლლექტიური შრომითი ურთიერთობები’’ შეიძლება დამყარდეს ეკონომიკის მთელი დარგის მასშტაბითაც კი .ასეთ შემტხვევაში  დადგენილი ნორმები სავალდებულო იქნება დარგში შემავალი ყველა საწარმოსათვის.

·       აღნიშნულიდან გამომდინარე,“კოლექტიური  შრომითი ურთიერთობების’’ საგანი თავად „შრომა’’ კი არ არის,არამედ „შრომასტან’’ დაკავშირებული საკითხების და პრობლემების მოწესრიგებაა

·       აქედან გამომდინარე ,ნაცვლად ტერმინისა „კოლექტიური  შრომითი ურთიერთობების’’,’ რომელიც გამოყენებულია მე-3 მუხლში,უფრო  ზუსტი იქნება გამოვიყენოთ ტერმინი

“ შრომასთან დაკავშირებული [!]კოლექტიური ურთიერთობა’’

ხ

„შრომითი ურთიერთობა’’ [ინდ.] და „შრომასთან დაკავშირებული კოლექტიური ურტიერთობა’’[კოლექტ.]

 

·        როგორც „ინდივიდუალური’’ ,ისე  „კოლექტიური’’  შრომითი ურთიერთობები მყარდება ა) „მხარეტა ნების ტავისუფლად გამოვლენის’’ და ბ)“თანასწორუფლებიანობის’’   საფუძველზე.

·        ეს[შრომითი ურტიერთობის დამყარება ]  ხანგრძლივი პროცესია და მოითხოვს ორგანიზებას[!]

·        „შრომითი ურთიერთობა’’ – „ვალდებულებითი ურთიერთობაა’’ და გრძელდება „განსაზღვრული’’ ან „განუსაზღვრელი’’ ვადით[!][მუხ. მე-12 ნაწ.1]

·        „განსაზღვრული ვადით’’ შრომითი ურთიერთობა მყარდება მაშინ,როდესაც: ა) „დამსაქმებრლი’’ ერთჯერადად’’ გასაკეთებელი სამუშაოს შესასრულებლად „იწვევს’’ პირს,ან ბ)როდესაც საჭიროა  მასთან დასაქმებული მუშაკის  „დროებით’’ შეცვლა და ა.შ.[იხ. მე-12-ე მუხ. მე-3 ნაწ.]

·        „სახვა შემთხვევებში’’ „შრომითი ურთიერთობა’’  „განუსაზღვრელი ვადით’’ მყარდება[!]

·        დამსაქმებელს ეკისრება ვალდებულებები იზრუნოს მუშაკისთვის სათანადო შრომის და სოციალური პირობების შექმნაზე,კვალიფიკაციის ამაღლებაზე,შრომის უსაფრტხოების დაცვაზე და ა.შ.

·        ეს გარემოება გამოკვეთს“შრომითი ურთიერთობების თანმდევი ურთიერთობების’’ ასევე  „შრომის სამართლით’’ მოწესრიგების მიზანშეწონილობას[!]

·        ამიტომა,რომ „შრომასთან დაკავშირებულ მრავალ ურთიერთობას’’   შრომის სამართალს  აკუთვნებენ

 

ხ

·        „შრომითი ურთიერთობა’’ შეიძლება ცალკე ,მაგალითად,“საჯარო სამსახურის შესახებ’’ კანონით წესრიგდებოდეს ,როგრც ეს საქართველოშია,

·        ასეთი ურთიერთობა წარმოიშობა,როდესაც „დამსაქმებელი’’ „საჯარო სამართლის იურიდიული პირია’’ [!]

·        ეს მოწესრიგება კარგად უნდა დაამუშავო  თუ „საჯარო სამსახურში’’ აპირებ დასაქმებას[!]

ხ

 

„შრომის სამართალი’’ მოიცავს შემდეგ ინსტიტუტებს:

 

a.      „შრომის ხელშეკრულება’’

b.      „ხეფასი’’

c.      „სამუშაო და დასვენების დრო’’

d.     „შრომის და შრომის უსაფრთხოების დაცვა’’

e.      „კოლექტიური ხელშეკრულება’’

f.       „პროფესიული კავშირებისა და საწარმოთა პერსონალის წამომადგენელ ორგანოთა სამართლებრივი მდგომარეობა’’

g.      „შრომითი დავების მოწესრიგება’’

h.     „გაფიცვების მოწესრიგება’’

[მათ სემესტრის განმავლობაში შეისწავლი]