„ადმინისტრაციული წარმოება“ ცნება და არსი ,სახეები,"ინკვიზიციურობის პრინციპი''

 

·  „ადმინისტრაციული წარმოება’’- „ფართო გაგებით“ არის ადმინისტრაციული ორგანოს ნებისმიერი საქმიანობა,რომელიც ხორციელდება მისი საჯარო-სამართლებრივი უფლებამოსილებების განხორციელების მიზნით

ხ

·  სზაკ-ის მიზნებისთვის კი კანონმდებელი იყენებს“ადმინისტრაციული წარმოების’’ ცნების „ვიწრო გაგებას“

    მუხლი 2. ტერმინთა განმარტება

კ) ადმინისტრაციული წარმოება – [არის]ადმინისტრაციული ორგანოს საქმიანობა

1)“ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის“ მომზადების, გამოცემისა და აღსრულების, 

2)“ადმინისტრაციული საჩივრის“ გადაწყვეტის, აგრეთვე

„3)ადმინისტრაციული ხელშეკრულების“ მომზადების, დადების ან გაუქმების მიზნით;

როგორც ამ  განმარტებიდან ჩანს ,რომ  ტერმინი „ადმინისტრაციული წარმოება’’ არ გამოიყენება:

ა) როდესაც ადმინისტრაციული ორგანო შიდაორგანიზაციულ ღონისძიებებს ახორციელებს[!]

ან

ბ)როდესაც ადმინისტრაციული ორგანო ისეთ გარე საქმიანობებს ახორციელებს როგორიცაა: ა) „ადმინისტრაციული რეალაქტი’’ ბ) „კერძოსამართლებრივი ხელშეკრულება’’ და გ)„არაფორმალური მმართველობა’’

ხ

·        კონსტიტუციის მე-18 მუხლის  1-ლი პუნქტის თანახმად:

„ ყველას’’ აქვს ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ მასთან დაკავშირებული საქმის გონივრულ ვადაში და  სამართლიანად განხილვის უფლება[!]’’

·        ანუ ადამიანის “მასთან დაკავშირებული საქმის სამართლიანი ადმინისტრაციული წარმოების უფლება’’ კონსტიტუცირ რანგშია აყვანილი.

ხ

·        „ადმინისტრაციული წარმოება’’ არის  ადმინისტრაციული ორგანოს ისეთი საქმიანობა,რომელიც მიმართულია „გადაყვეტილების’’ მიღებისკენ[!]

·        ადმინისტრაციული ორგანოს ამ საქმიანობის[ე.ი. „ადმინისტრაციული წარმოების’’] სამართლებრივი მოწესრიგება ემსახურება მმართველობის გამარტივებას[!]

·        რადგან სტანდარტული,წინასწარ გაწერილი საფეხურების გავლა მინიმუმამდე ამცირებს „გადაწყვეტილების მიმღების’’[ადმინისტრაციული ორგანოს ან მისი მოხელის] შეცდომას[!][თუმცა მაინც არ გამორიცხავს შეცდომებს 100%-ით]

·        ამრიგად, ადმინისტრაციული ორგანო ,ყოველთვის დგას „მყარ სამართლებრივ საფუძველზე“.

·        ადმინისტრაციული ორგანოს ქმედება  არის წინასწარ განჭვრეტადი,ხოლო შედეგი-პროგნოზირებადი.

ხ

·        „ადმინისტრაციული წარმოება’’ არის ორგანოს მიერ „გადაწყვეტილების მიღების’’ სამართლებრივი ინსტრუმენტი;

·        „ადმინისტრაციული წარმოება’’  ასევე არის „გადაწყვეტილების’’ მიღების პროცესში „დაინტერესებული პირების’’ მონაწილეობის და მათი უფლებების რეალიზაციის სამართლებრივი საშუალება;

 

·        მაგ. როდესაც ადმინისტრაციული ორგანოს გადაწყვეტილება მიღებულია ინდივიდუალური სამართლებრივი აქტის [„ინდაქტის’’]ფორმით[რაც არის ადმინისტრაციული ორგანოს ნების ცალმხრივი გამოვლენა] მისი[ინდაქტის] „კანონიერების’’ მნიშვნელოვანი ელემენტია „დაინტერესებულ პირთა’’[ადრესატთა]“წარმოებასამართლებრივი უფლებების’’ დაცვა[!][ანუ ინდაქტის ადრესატთა უფლებები „ადმინისტრაციულ წარმოებაში’’ რაც აქვთ  დაცული უნდა იყოს]

ხ

·        „ადმინისტრაციული წარმოება’’ ასევე მნიშვნელოვანია,როდესაც ადმ. ორგანო  „ადმინისტრაციულ ხელშეკრულებას’’ დებს.

·        „ადმინისტრაციული ხელშეკრულება’’ არის საჯარო სამართლებრივი უფლებამოსილების განხორციელების ერთ-ერთი  სამართლებრივი ფორმა;

·        კანონმდებელი ითხოვს „ადმინისტრაციული ხელშეკრულების’’ დადების და მოშლა „ადმინისტრაციული წარმოების’’ სამართლებრივ საფუძველზე ხდებოდეს

·        ეს მოთხოვნა ემსახურება 3 მიზანს:

1.      ადმინისტრაციულმა ორგანომ „გადაწყვეტილება’’ [„ადმინისტრაციული ხელშეკრულების’’ დადების და მოშლის თაობაზე] უნდა დაასაბუთოს

2.      ადმინისტრაციული ორგანოს“გადაყვეტილება’’ [„ადმინისტრაციული ხელშეკრულების’’ დადების და მოშლის თაობაზე] უნდა იყოს გამჭვირვალე ,რომ საზოგადოების მხრიდან არ გაჩნდეს რაიმე ეჭვი ამ გადაწყვეტილების მიმართ

3.      დაცული  უნდა იყოს ადმინისტრაციული ორგანოს კონტრაჰენტი მხარის უფლებები

ხ

ადმინისტრაციული წარმოების სახეები

 

ადმინისტრაციული წარმოების სახეებია:

 

1.      „მარტივი ადმინისტრაციული წარმოება’’

2.      „ფორმალური ადმინისტრაციული წარმოება’’

3.      „საჯარო ადმინისტრაციული წარმოება ‘’

 

·        ასევე,ცალკე უნდა გამოვყოთ“ადმინისტრაციული წარმოება’’  

       4.„ადმინისტრაციული საჩივრის’’ განხილვის მიზნით’’[!]

·        საკასაციო სასამართლოს პრაქტიკა[ერთგვაროვანი] ერთმანეთისგან მიჯნავს“განცხადებასთან’’ დაკავშირებულ ადმინისტრაციულ წარმოებას და „ადმინისტრაციულ საჩივართან’’ დაკავშირებულ ადმინისტრაციულ წარმოებაას[!]

 

 

თ) განცხადება –[არის] უფლების მოპოვებაზე ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემით დაინტერესებული მხარის მიერ ამ კოდექსით დადგენილი წესით[ადმინისტრაციულ ორგანოში]  შეტანილი წერილობითი მოთხოვნა;

ი) ადმინისტრაციული საჩივარი –[არის] დაინტერესებული მხარის მიერ უფლებამოსილ ადმინისტრაციულ ორგანოში ამ კოდექსით დადგენილი წესით წარდგენილი წერილობითი მოთხოვნა დარღვეული უფლების აღდგენის მიზნით იმავე ან ქვემდგომი ორგანოს მიერ ა)გამოცემული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ბათილად გამოცხადების, ბ)შეცვლის ან გ)ახალი ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემის ან დ)ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ ისეთი მოქმედების განხორციელების ან ისეთი მოქმედების განხორციელებისაგან თავის შეკავების შესახებ, რომელიც არ გულისხმობს ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემას;

 

 

ხ

·        „მარტივი ადმინისტრაციული წარმოების’’ პროცესში დასაძვებია ადმინისტრაციულო ორგანოს მხრიდან გადაწყვეტილების მიღება განმცხადებლის დაუსწრებლად,[!]  ადმინისტრაციული წარმოების მასალებზე დაყრდნობით.

·        „ადმინისტრაციულ საჩივართან’’ დაკავშირებით კი კანონმდებლის მიერ შემოღებულია [მომჩივანი მხარის]დაცვის უფრო მაღალი ხარისხი; კერძოდ, სზაკ-ის 194-ე მუხლის 1 ნაწილის მიხედვით:

„. ადმინისტრაციული ორგანო ვალდებულია მისცეს ადმინისტრაციულ წარმოებაში მონაწილე დაინტერესებულ მხარეს საკუთარი აზრის წარდგენის შესაძლებლობა.“[მუხ.194-ე ნაწ.1]

·        ხოლო მე-2 ნაწილის მიხედვით:

 

„ადმინისტრაციული ორგანო ვალდებულია „ადმინისტრაციულ საჩივართან’’ დაკავშირებით ადმინისტრაციული წარმოების დაწყების შესახებ წერილობით აცნობოს ყველა იმ პირს, რომელიც მონაწილეობდა გასაჩივრებული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტის გამოცემასთან დაკავშირებულ ადმინისტრაციულ წარმოებაში და უზრუნველყოს მათი მონაწილეობა ადმინისტრაციულ წარმოებაში.’’ [მუხ.194-ე ნაწ.2]

 

ხ

·        სზაკ-ის 194-ე მუხლით დადგენილი ზოგადი სტანდარტისგან განსხვავებული მოწესრიგება გვხვდება ადმინისტრაციული სამართლის ცალკეულ დარგებში.

·        მაგ.საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 302-ე მუხლის მე-6 ნაწილის თანახმად: „შემოსავლების სამსახურს’’[ადმ. ორგანოს] უფლება აქვს,მომჩივანის[„ადმინისტრაციული საჩივრის’’ ავტორის] დაუსწრებლად განიხილოს საჩივარი, თუ საქმეში არსებული მასალებიდან სრულად დგინდება დავის საგანთან დაკავშირებული ფაქტობრივი გარემოებები.’’[!]

·        „დაინტერესებული მხარის’’ მონაწილეობის გარეშე ადმინისტრაციული წარმოების’’ ჩატარების უფლებამოსილება გამომდინარეობს იქიდან,რომ „ადმინისტრაციული წარმოება“ ემყარება არა მხარეთა „შეჯიბრებითობის’’ ,არამედ“ინკვიზიცურობის’’ პრინციპს;

·        ‘’ინკვიზიციურობის პრინციპი’’ იმას ნიშნავს,რომ დავის განმხილველი ადმინისტრაციული ორგანო,საკუთარი უფლებამოსილების ფარგლებში ახდენს „გადაწყვეტილების’’ „მიზანშეწონილობის’’[!] და „კანონიერების ‘’ [!] შემოწმებას.ის[ორგანო] თავად იღებს გადაწყვეტილებას,თუ რამდენად არის აუცილებელი „დაინტერესებული მხარის’’ მონაწილეობა საკითხის „ფაქტობრივი გარემოებების’’ შესასწავლად.

·        თუკი მას[ორგანოს] მიაჩნია,რომ წარმოდგენილი მასალები იძლევა გადაწყვეტილების მიღების შესაძლებლობას,მას შეუძლია მიიღოს გადაწყვეყილება დაინტერესებული მხარის ჩართულობის გარეშე.