ბრალი
„ბრალის’’ ცნება
·
„brali“ qarTul sisxlis
samarTalSi ganimarteba rogorc „piris upasuxismgebloba normatiulad dadgenili valdebulebebisadmi“ (naWyebia)
·
anda rogorc „piris
gakicxva[სასამართლოს
მიერ] Cadenili umarTlobis(ქმედების შემადგენლობა+ მართლწინააღმდეგობა) gamo“ (turava).
ხ
ყურადღება:
·
qarTul sisxlis samarTalSi „bralis’’ gareSe sisxlissamarTlebrivi pasuxismgebloba ar arsebobs.(!)[ბრალის გარეშე პირი არ დასიჯება სისხლისამართლებრივად]
[ანუ მხოლოდ ქმედების შემადგენლობა[კოდექსში ქმედების
გათვალისწინებულობა] და მართლწინააღმდეგობა[სისხლის
სამართლის კანონის აკრძალვის დარღვევა] არ არის საკმარისი პირის სისხლისამართლებრივად
დასასჯელად]
ხ
·
დანაშაულის სისტემაში „brals“
ekisreba ara mxolod ა)sasjelis
damafuZnebeli, aramed agreTve ბ)misi[სასჯელის ოდენობის] განმსაზღვრელი funqciac.
ხ
·
„bralis principi“ - piris mier marTlwesrigis darRvevis Sesaxeb
gadawyvetilebis miRebis Tavisuflebas gulisxmobs.
A
·
ყურადღება: am
„Tavisuflebis’’ ararseboba „bralis’’
ararsebobaze migvaniSnebs.(!)
ხ
·
qmedebis
Semadgenlobisa (danaSaulis pirveli safexuri) da marTlwinaaRmdegobis (danaSaulis
meore safexuri) Semdeg brali danaSaulis mesame
safexuria.
ხ
·
„brali“ marTlwesrigis mier social-eTikuri RirebulebiTi Sefasebaa, igi „samarTlebrivi შეფასებაა მოსამართლის მიერ “ da ara „moraluri“ anda „eTikuri’’
შეფასება.[იხ. ფაილი „დანაშაული ,სამართალდარღვევა და ამორალური ქცევა’]’
ხ
·
„braleulad’’ moqmedebs
mxolod is piri, romelsac qmedebis Cadena pერსონალურად SeiZleba
vusayveduroT.
·
Tu pirs qmedeba
da Sedegi individualurad
ar Seeracxeba, gamoiricxeba misi bralic (ssk 33-e, 34-e, 36-e 37-e da 38-e
muxlebi) da igi ar
SeiZleba daisajos(!).
ხ
·
ამრიგად,sisxlissamarTlebrivi
pasuxismgeblobis winapirobaa qmedebis da Sedegis ა)obieqturi, ბ)subieqturi da გ)individualuri Seracxva.
ხ
·
obieqturi
Seracxvisas, rasac qmedebis
Semadgenlobis obietur mxareSi mizezobriobis Semdeg
ganvixilavT, unda gadawydes sakiTxi imis Sesaxeb, „aris Tu ara qmedebis Semadgenloba (ანუ damdgari Sedegi) Tavad am piris qmnileba.“
ხ
·
subieqturi
SeracxvisaTvis კი „qmedebis
Semadgenlobis“[დამდგარი
შედეგის] ganxorcielebis „codna“ da „survili (ganzraxva)’’
gaanalizdeba,
·
rac Seexeba individualur
Seracxvas, aq wydeba sakiTxi imis Sesaxeb, Tu „ramdenadaa pasuxismgebeli
piri individualurad am konkretuli qmedebis CadenisaTvis.“
ხ
·
qmedebis finalur moZRvrebaze
dafuZnebuli danaSaulis agebuleba obieqtur da subieqtur Seracxvas (ganzraxva) qmedebis SemadgenlobaSi moaqcevs, individualur Seracxvas ki – bralSi.
·
qmedebis
kauzalur moZRvrebaze dafuZnebuli neoklasikuri moZRvreba ki obieqtur Seracxvas (misi subieqturi xasiaTis gamo) ar aRiarebs da rogorc subieqtur,
aseve individualur Seracxvas bralSi moiazrebs.
ხ
„ანგარების მოტივი’’ ვის შეიძლება
შეერაცხოს ?
„angarebis motivi“ mkvlelobisas umarTlobis damfuZnebeli
niSani araa, amitomac igi amsruleblidan Tanamonawileze ver gadava, anu Tanamonawiles ver Seeracxeba.
angareba Seeracxeba mxolod mas da
mxolod im piris bralis xarisxze imoqmedebs (daamZimebs brals),
visac es niSani
axasiaTebs.
ხ
„bralis“
komponentebi ganzraxi
danaSaulisas neoklasikuri moZRvrebis mixedviT
1. პირის bralunarianoba (Seracxadoba) (33-e da 34-e
muxlebi)
2. ganzraxi brali (ssk
me-9 muxlis mixedviT Tavisi samive niSniT):
(1) qmedebis da Sedegis ganxorcielebis
codna
(2) Sedegis
dadgomis survili/Segnebulad daSveba/gulgrili damokidebuleba
(3) qmedebis
marTlwinaaRmdegobis Segneba
3. motivi - bralis damaxasiaTebeli personaluri
niSani(mag. „angarebis motivi’’
mkvlelobis dros, romelic amZimebs brals)
4. bralis gamomricxveli garemoebebis ararseboba.
ხ
·
ე.წ.
„bralis komponentebs“ qarTuli sisxlis samarTali sxvadasxva muxlebSi
iTvaliswinebs.
1.
ganzraxva Tavisi sami niSniT ssk me-9 muxlSia
gaTvaliswinebuli, gaufrTxilebloba ki - ssk me-10
muxlSi.
2.
bralis damaxasiaTebeli personaluri niSani - motivi (mag., „angarebis
motivi“ mkvlelobis dros) kerZo nawilis calkeul muxlebSia
mocemuli, rogorc makvalificirebeli garemoeba da SemTxvevis analizisas bralSi unda iqnas
ganxiluli da ara qmedebis subieqtur mxareSi.
ხ
umarTlobis xarisxi,
rogorc wesi, „bralis xarisxs“ gansazRvravs.
„bralis gamomricxveli garemoebebi“ am wesidan
gamonakliss warmoadgenen.
ხ
umarTloba
SeiZleba arsebobdes bralis gareSe. (!!!)
maSin, rodesac ssk IX TavSi
gaTvaliswinebuli bralis gamomricxveli garemoebebi arsebobs, gvaqvs umarTloba,
magram ara gvaqvs brali.
brali ki umarTlobis[ქმედების შემადგენლობა
+ მართლწინააღმდეგობა]
gareSe ar arsebobs
ხ
ssk IX TavSi bralis
gamomricxveli Semdegi garemoebebia gaTvaliswinebuli:
1. Seuracxaoba asakis gamo
2. Seuracxaoba fsiqikuri daavadebis gamo
3. Secdoma (akrZalvaSi)
4. brZanebis an gankargulebis Sesruleba
(sadavoa, aris Tu ara bralis gamomricxveli damoukidebeli garemoeba. ix.
qvemoT).
5. sisxlissamarTlebrivi
pasuxismgeblobisagan gaTavisufleba sxva arabraleuli qmedebis dros.
ხ
bralis gamomricxveli garemoebebi ssk IX TavSi amomwuravad araa
gaTvaliswinebuli, ამიტომ ssk 38-e muxli bralis
gamomricxvel „zekanonur
garemoebas’’ moicavs.
ხ
sisxlis samarTlis kodeqsi iTvaliswinebs ara mxolod bralis gamomricxvel, aramed agreTve bralis Semamsubuqebel
garemoebasac.
sisxlis samarTlis kodeqsis zogad nawilSi mocemulia aseve bralis Semamsubuqebeli garemoeba – „SezRuduli
Seracxadoba’’.
ხ
Seuracxaoba
·
ssk 33-e muxliT („Seuracxaoba
asakis gamo“), braluunaroa[ბრალი
არ შეერაცხება] bavSvi ToTxmeti wlis asakamde
·
da
·
ssk 34-e muxliT (Seuracxaoba fsiqikuri daavadebis
gamo), fsiqikurad daavadebuli, anu maT, kanonis
sityvebiT rom vTqvaT, qmedeba bralad ar Seeracxeba.
·
·
rac Seexeba SezRudul Seracxadobas (ssk 35-e muxli), romlis drosac pirs fsiqikuri daavadebis gamo Tavisi qmedebis faqtobrivi
xasiaTis an marTlwinaaRmdegobis sruli
gacnobierebis anda misi[ქმედების] xelmZRvanelobis unari ar aqvs, igi brals
(samarTlebriv sayvedurs) mxolod
amsubuqebs da sasjelis daniSvnis
dros (ssk 34-e muxlis me-2 nawili) gaiTvaliswineba.
·
SemTxvevis analizisas SezRudul Seracxadobas araviTari mniSvneloba
ar eniWeba, radgan brali, anu danaSaulis
mesame safexuri mainc saxezea
ხ
შერაცხადობის ცნება
·
Toduas mixedviT Seracxadoba piris unaria, gaacnobieros
Tavisi saqcielis socialur-samarTlebrivi mniSvneloba da marTos igi. esaa mdgomareoba (asaki, inteleqti,
neba), rodesac piris mier Cadnili
qmedebis bralad Seracxva SeiZleba.
ხ
·
შეურაცხადობის ცნება
Seuracxaoba
piris iseTi mdgomareobaa, rodesac mas asakis an sulieri avadmyofobis gamo ar
SeuZlia Seicnos Tavisi saqcielis socialursamarTlebrivi mniSvenloba da marTos
igi.
Seuracxads mis mier Cadenili marTlsawinaaRmdego qmedeba (da ara danaSauli), anu umarTloba 33-e (Seuracxaoba asakis gamo) da 34-e (Seuracxaoba fsiqikuri daavadebis gamo)
muxlebis Tanaxmad, bralad ar Seeracxeba.
Seuracxaobis
zemoTmoyvanili ganmarteba swored Seuracxaobis Toduaseuli viwro ganmartebaa. Aam
Sexedulebas eTanxmeba turavac.
gamyreliZis mixedviT
Seuracxadia yvela is, visac
ama Tu im garemoebs gamo mis mier Cadenili umarTloba bralad ar Seeracxeba. e.i.
Seuracxadia: ა)is, visac ar
Sesrulebia 14 weli, ბ)Seuracxadia suliT avadmyofi, გ)brZanebis
Semsrulebeli da დ)misatevebeli Secdomis Camdeni.
·
Todua Seuracxaobis amgvarfarTo gagebas Semdegi
argumentiT akritikebs: kanonmdebeli Seuracxaobaze mxolod asakTan da fsiqikur
avadmyofobasTan mimarTebaSi (33-e da 34-e muxlebSi) saubrobs. rac Seexeba
Secdomas (36-e muxli) da brZanebis Sesrulebas (37-e muxli), kanonmdebeli aq
mxolod dausjelobaze da sisxlis samarTlis pasuxismgeblobis
gamoricxvaze amaxvilebs yuradRebas da ara Seracxaobaze.
·
Todua bralis gamomricxvel garemoebebs or jgufad
yofs. esenia:
1. Seuracxaoba
(asakis da fsiqikuri avadmyofobis gamo)
2. bralis
gamomricxveli sxva garemoebebi: 36-e (Secdoma), 37-e (brZanebis Sesruleba) da
38-e muxlebi (bralis gamomricxveli zekanonuri garemoebebi).
ხ
·
Seuracxaoba asakis gamo gaTvaliswinebulia ssk
33-e muxlSi.
·
14 wlamde bavSvs mcirewlovans(!) uwodeben da mas mis mier Cadenili umarTloba personalurad (bralad)
ar Seeracxeba.
·
ssk 33-e muxlis mixedviT, sisxlis samarTlis pasuxismgeblobis dasadgomad minimaluri asaki 14 welia. e.i. saqarTveloSi 14 wlamde piri Seuracxadia(!)
·
asakis gamo da mas mis mier Cadenili marTlsawinaaRmdego qmedeba (umarTloba) bralad mxolod 14 wlis Sesrulebis Semdeg Seeracxeba.
·
ხ
·
14-dan
18 wlamde piri ki arasrulwlovania(!) da zogierTi danaSaulisaTvis man SesaZloa pasuxi agos.
·
1960 wlis
qarTuli sisxlis samarTlis kodeqsi sisxlis samarTlis pasuxismgeblobis
minimalur asakad gamonaklisis
saxiT 14 wels aRiarebda, danaSaulTa umravlesobisaTvis sisxlis
samarTlis pasuxismgebloba ki 16
wlidan dgeboda.
·
damoukidebeli saqarTvelos 1999 wlis sisxlis
samarTlis kodeqsmac sisxlis samarTlis pasuxismgeblobis minimalur asakad 14 weli miiCnia.
·
2008 wlis 23 maisidan 2010 wlis 23
Tebervlamde sisxlis samarTlis
pasuxismgeblobis asaki zogierTi danaSaulisaTvis 12 welze iyo dayvanili, ramac qarTveli
swavluli iuristebis da saerTaSoriso organizaciebis mwvave kritika gamoiwvia.
·
piris sisxlissamarTlebrvi
pasuxismgebloba 14 wlidan imitom iwyeba, rom am
dros igi gonebrivad da socialurad ukve sakmarisadaa momwifebuli da mas
nebelobiTi qcevis, sakuTari qmedebis marTvis unari gaaCnia.
·
sisxlis samarTlis pasuxismgeblobis minimaluri asakis dawevas 12 wlamde Semdegi nakli hqonda:
·
1. 12 wlamde mozardis inteleqtuluri da nebelobiTi
SesaZleblobebi jer araa imdenad ganviTarebuli, rom man sakuTari saqcielis faqtobrivi da iuridiuli
Sinaarsis gageba da misi marTva SeZlos.
·
2. amasTan, saqarTveloSi ar iyo saTanadod
ganviTarebuli arasrulwlovanTa marTlmsajulebis (iuvenaluri iusticiis) sistema.
·
amitom qarTvelma kanonmdebelma
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis asaki isev 14 wlamde gazardა
·
Tu piris dabadebasTan dakavSirebiT saTanado
dokumentebi (dabadebis mowmoba, saxelmwifo organoebSi specialuri Canaweri) ar
arsebobs, an am dokumentebs gayalbebis niSnebi emCneva, piris asakis dasadgenad eqspertiza iniSneba.
·
eqspertiza mxolod piris savaraudo asaks adgens. zusti dabadebis
dRis dadgena amgvari wesiT SeuZlebelia.
·
dabadebis dRed iTvleba eqspertis mier dadgenli dabadebis wlis
bolo dRe, anu 31 dekemberi.
·
rodesac eqsperti mozardis dabadebis savaraudo da ara dabadebis zust wels adgens, sasamarTlom saqmis gadawyvetisas mozardis savaraudo asakis minimumi unda miiRos mxedvelobaSi. e.i., Tu eqspertis
daskvnis mixedviT, mozardi 13-15 wlis SeiZleba iyos, mosamarTlem yvela eWvi mis
sasargeblod unda gadawyvitos da igi 13 wlisad CaTvalos.
·
mozardis asakis dasadgenad piris mier micemul Cvenebas mtkicebulebis Zala ara aqvs.
·
მოზარდი Seracxadad CaiTvleba
ara Tavis dabadebis dReze, aramed meore dRes,
radganssk 33-e muxlSi aRniSnulia, rom pirs 14 weli
danaSaulis „Cadenamde“ unda Seusruldes da ara danaSaulis „Cadenisas“.(!)
·
ხ
·
fsiqikuri daavadebis gamo Seuracxaobas
(ix. 34-e muxli) ori kriteriumi aqvs: 1. samedicino-biologiuri da 2. iuridiul-fsiqologiuri.
·
·
34-e muxlis mixedviT samedicino-biologiuri kriteriumi Semdeg
saxeebs moicavs:
·
1. qronikuli sulieri
daavadeba
·
2.
fsiqikis droebiTi aSliloba
·
3.
Wkuasustoba
·
4.
sxva fsiqikuri daavadeba.
·
ხ
·
piris
fsiqikuri daavadebis dasadgenad
(anu Seuracxaobis samedicinobiologiuri
kriteriumis
დასადგენად ) aucilebelia eqspertizis daniSvna.
·
Seuracxaobis samedicino-biologiur kriteriumTan
erTad eqspertma unda daadginos iuridiul-fsiqologiur kriteriumic [anu is, ა)pirs
fsiqikis moSlis gamo warTmeuli hqonda Tu ara cnobiereba (inteleqtualuri sfero),
anda ბ) fsiqikis moSlis gamo warTmeuli hqonda
Tu ara sxvagvarad qcevis unari (nebeloba). ]
·
fsiqikis sfero Tavis mxriv or nawils moicavs: 1.
cnobierebas (inteleqtualuri sfero) da 2. nebelobas (sxvagvarad qcevis
SesaZleblobis unari).
·
piri
Seuracxadad iqneba cnobili, Tu mas 34-e
muxlSi mocemuli fsiqikuri kriteriumis თანახმად
darRveuli aqvs an ა)cnobiereba, anda ბ)nebeloba.
·
piris inteleqtualuri
sferos moSla 34-e muxlis mixedviT gamoixateba imaSi, rom mas ar SeuZlia gaacnobieros „Tavisi qmedebis
faqtobrivi xasiaTi an marTlwinaaRmdegoba“.
·
pirs sulieri avadmyofobis gamo inteleqtualuri sfero moSlili aqvs maSin,
rodesac igi Tavisi qmedebis faqtobriv xasiaTs ver
Seicnobs.
·
magaliTi: piri Tavisi qmedebis faqtobriv xasiaTs ver
Seicnobs, Tu igi sacxovrebel saxls cecxls waukidebs
da hgonia, rom amiTi saxlSi myofebi gaTbebian.
·
sulieri avadmyofobis gamo piri SeiZleba Secdes
ara mxolod Tavisi qmedebis faqtobriv
xasiaTSi, aramed agreTve qmedebis
samarTlebriv SefasebaSic. magaliTi: pirs xmebi
Caagoneben, rom samyaros gadasarCenad konkretuli piris msxverplad Sewirvaa
saWiro da igi am „davalebas pirnaTlad“ asrulebs. mas hgonia, rom man am
mkvlelobiT marTlwesrigi ki ar xelyo, aramed kaciobrioba daRupvas gadaarCina.
pirs qmedebis inteleqtualuri Sefasebis unari ar aqvs. igi Seuracxadia ssk 34-e
muxliT.
·
ხ
·
rodesac dadgindeba, rom sulieri avadmyofobis gamo
piris inteleqtualuri sfero moSlilia,
misi nebelobis
gadamowmeba aRaraa saWiro.
·
ხ
·
zogjer sulieri avadmyofoba gamoixateba ara piris
inteleqtualuri sferos (qmedebis faqtobrivi xasiaTis da marTlwinaaRmdegobis
Secnobis unari) moSlaSi, aramed mxolod nebelobiTi qcevis SeuZleblobaSi.
·
amgvar avadmyofur gadaxrebs miekuTvneba piromania da kleptomania.
·
piromania avadmyofur
midrekilebaa cexlis wakidebisaken,Kkleptomania ki –
qurdobisaken. amgvarad daavadebul pirs sxvagvarad qcevis unari, Tavisi qmedebis
marTvis SesaZlebloba ara aqvs.
·
miuxedavad imisa, rom kleptomani
nebis Tavisuflebas
moklebulia da amitomac kleptomania
daavadebadaa aRiarebuli, sisxlis samarTlis praqtika
kleptomanis sisxlissamarTlebrivi pasuxisgebisagan gaTavisuflebas bralis ararsebobis gamo ar eTanxmeba.
·
aseve isjeba
piromanic.
·
umarTlobis Camdeni Seuracxadad
cnobili piris mimarT dainiSneba
ara sasjeli, aramed samedicino
xasiaTis iZulebiTi RonisZiebebi.
·
ხ
·
qarTuli sisxlis samarTlis kodeqsi 2007 wlis 3 ivlisis kanonis
miRebamde sanqciaTa orkvalian sistemas
iTvaliswinebda.
·
umarTlobis Camdeni fsiqikurad daavadebuli Seuracxadis mimarT iniSneboda samedicino xasiaTis iZulebiTi RonisZieba, danaSaulis Camdeni Seracxadi piris mimarT
ki – sasjeli.
·
2007
wlis 3 ivlisis kanonis miRebis Semdeg sanqciis orkvaliani sistema gauqmda.
·
umarTlobis Camdeni fsiqikuraddaavadebuli
Seuracxadis mimarT iseve iniSneba samedicino xasiaTis iZulebiTi RonisZiebebi.
(sssk 191-e muxli, „sisxlissamarTlebrivi
devnis Sewyveta saqmis arsebiTi ganxilvis dros. Seuracxaobis sakiTxis ganxilva“).
·
ხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხ
·
SezRuduli
Seracxadoba
·
შეზღუდული შერაცხადობა 35-e muxlis
mixedviT iseT mdgomareobas niSnavs, rodesac pirs
danaSaulis Cadenisas fsiqikuri daavadebis gamo Tavisi qmedebis faqtobrivi xasiaTis an marTlwinaaRmdegobis
gacnobiereba da misi marTva mxolod nawilobriv SeuZlia.
·
ანუ შეზღუდული შერაცხადობის მდგომარეობაში მყოფ პირს
არ შეუძლია 1. srulad gaacnobieros Tavisi qmedebis
faqtobrivi xasiaTi an marTlwinaaRmdegoba da 2. uxelmZRvanelos mas[თავის ქმედებას].
·
ხ
·
SezRuduli
Seracxadobis winapirobebi ssk 35-e muxlis 1-li nawilis mixedviT Semdegia: 1. fsiqikuri
daavadeba 2. fsiqikuri daavadebis gamo qmedebis faqtobrivi xasiaTis an
marTlwinaaRmdegobis sruli Secnobis SeuZlebloba 3. qmedebis marTvis unaris
Sesusteba.
·
35-e muxli SezRuduli Seracxadobis erT-erTi winapirobis – „fsiqikuri
daavadebis“ კონკრეტულ saxeebs ar CamoTvlis.
·
igulisxmeba, rom fsiqikuri daavadebis Sinaarsi
35-e muxlSi igivea, rac 34-emuxlSi, anu: ა)qronikuli
fsiqikuri avadmyofoba, ბ)fsiqikis droebiTi aSliloba, გ)Wkuasustoba da დ)sxva fsiqikuri daavadeba.
·
ხ
·
sakiTxs imis Sesaxeb, imyofeboda Tu ara piri qmedebis Cadenisas SezRuduli Seracxadobis
mdgomareobaSi, wyvets sasamarTlo eqspertizis daskvnis safuZvelze.
·
srulwlovanis SezRuduli Seracxadoba
sasjelis daniSvnas ar gamoricxavs, magram igi sasjelis
daniSvnis dros gaiTvaliswineba, rogorc bralis da Sesabamisad, sasjelis Semamsubuqebeli garemoeba.
·
SezRuduli Seracxadoba ara mxolod 35-e muxlSia
mocemuli, aramed agreTve sisxlis samarTlis kodeqsis kerZo nawilis konkretul muxlebSic.
·
mag., 111-e muxli (ganzraxi mkvleloba uecari
sulieri aRelvebis mdgomareobaSi), 112-e muxli (dedis mier axalSobilis ganzrax
mkvleloba mSobiarobisas an umalve mSobiarobis Semdeg) da sxv.
·
SezRuduli
Seracxadobisas pirs sasamarTlo umarTlobas
bralad SezRudulad Seracxavs, e.i. mas naklebad kicxavs.
·
sruli Seracxvisas ki piri srulad gaikicxeba
·
. Tu SezRuduli Seracxadoba sisxlis samarTlis kodeqsis kerZo nawilis
dispoziciaSia gaTvaliswinebuli, (mag. 112-e muxli, dedis mier axalSobilis
ganzrax mkvleloba mSobiarobisas an umalve mSobiarobis Semdeg) da mas
Sesabamisad kanonmdebeli mcire sasjels ukavSirebs, 35-e muxlSi gaTvaliswinebuli
SezRuduli Seracxadoba (qalis mdgomareoba mSobiarobisas) xelmeored aRar iqneba miRebuli mxedvelobaSi, rogorc sasjelis
Semamsubuqebeli garemoeba.
·
ხ
·
SeiZleba arasrulwlovani
35-e muxlis 1-l nawilSi gaTvaliswinebuli SezRuduli Seracxadobisas danaSaulis CadenisaTvis 35-e muxlis me-3 nawilis Tanaxmad, sisxlissamarTlebrivi
pasuxismgeblobisagan saerTod gaTavisufldes.G
·
gamyreliZe kanonmdeblis am gadawyvetilebas
Semdegnairad xsnis: Tavad „arasrulwlovneba“, yovelgvari fsiqikuri gadaxris gareSeც, „SezRuduli
Seracxadobis“ sferoa.
·
roca SezRuduli Seracxadobis ori sfero – „arasrulwlovneba“ da 35-e muxlis 1-l nawilSi
gaTvaliswinebuli fsiqikuri daavadeba erTmaneTs emTxveva, pasuxismgeblobis SesaZlo (da ara savaldebulo) gamomricxvel
garemoebas viRebT.
·
ხ
·
Seuracxaobis da SezRuduli Seracxadobis problemis ganxilvisas yuradReba unda
mieqces agreTve fiziologiur da paTologiur
afeqts.
·
fiziologiuri
afeqti uecrad warmoSobili da swrafwarmavali Zlieri sulieri aRelvebaa,
romelic Tavis tvinis makontrolirebeli funqciis Sesustebas iwvevs.
·
paTologiuri
afeqti ki amgvar kontrols saerTod gamoricxavs.
·
fiziologiuri
afeqti SezRuduli Seracxadobis
sferos miekuTvneba, anu pirs sasamarTlo umarTlobas
bralad SezRudulad Seracxavs, e.i.
mas naklebad kicxavs.
·
paTologiuri აფექტი
ki brals saerTod gamoricxavs da piri Cadenili umarTlobisaTvis ar daisjeba.
მუხლი 33. შეურაცხაობა ასაკის გამო
+
ამ კოდექსით გათვალისწინებული მართლსაწინააღმდეგო ქმედება არ შეერაცხება ბრალად იმას, ვისაც ამ ქმედების ჩადენამდე არ შესრულებია თოთხმეტი წელი.
მუხლი 34. შეურაცხაობა ფსიქიკური დაავადების გამო
+
1. ამ კოდექსით გათვალისწინებული მართლსაწინააღმდეგო ქმედება არ შეერაცხება ბრალად იმას, ვისაც ამ ქმედების ჩადენის დროს ქრონიკული ფსიქიკური ავადმყოფობის, ფსიქიკის დროებითი აშლილობის, ჭკუასუსტობის ან სხვა ფსიქიკური დაავადების გამო არ შეეძლო გაეცნობიერებინა თავისი ქმედების ფაქტობრივი ხასიათი ან მართლწინააღმდეგობა ანდა ეხელმძღვანელა მისთვის.
2. (ამოღებულია).
3. თუ დანაშაული შერაცხადმა პირმა ჩაიდინა, მაგრამ იგი ფსიქიკურად დაავადდა განაჩენის გამოტანამდე, რის გამოც არ შეუძლია ანგარიში გაუწიოს თავს ან უხელმძღვანელოს მას, პირი სასამართლოს მიერ შეფარდებულ სასჯელს გამოჯანმრთელებამდე მოიხდის შესაბამის სამედიცინო (სამკურნალო) დაწესებულებაში.
მუხლი 35. შეზღუდული შერაცხადობა
+
1. სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობისაგან არ თავისუფლდება სრულწლოვანი, რომელიც დანაშაულის ჩადენის დროს იმყოფებოდა შეზღუდული შერაცხადობის მდგომარეობაში, ესე იგი ფსიქიკური დაავადების გამო არ შეეძლო სრულად გაეცნობიერებინა თავისი ქმედების ფაქტობრივი ხასიათი ან მართლწინააღმდეგობა ანდა ეხელმძღვანელა მისთვის.
2. შეზღუდულ შერაცხადობას სასამართლო ითვალისწინებს სასჯელის დანიშვნის დროს.
Secdoma
·
სისხლის
სამართალში „Secdoma“[მოქმედი] piris araswori warmodgenaa qmedebis Semadgenlobis ა)„faqtobriv“
ნიშნებზე an ბ)„iuridiul niSnebze“, anu
sxvagvarad rom vqvaT, esaa SemTxveva, rodesac [მოქმედი]piris „codna“ realobas ar emTxveva.
ხ
· sisxlis
samarTalSi erTmaneTisagan ganasxvaveben faqtobriv
da iuridiul Secdomas.
ხ
· „iuridiul Secdomas“ sxvagvarad „akrZalvaSi“ Secdomasac (ssk 36-e muxli)
uwodeben.
ხ
·
„faqtobrivi Secdoma“ პირის
araswori warmodgenaa qmedebis „faqtobrivi
garemoebebis“ arseboba-ararsebobis
Sesaxeb.
[პირმა]amsrulebelma ar icis, სინამდვილეში ras akeTebs, anu შეცდომისას
gamorcxulia
„ganzraxvis“ erTi niSani – „codna“.
ხ
·
miuxedavad imisa, rom „codna“
ganzraxvis erT-erTi niSania, „codnis ararseboba“
qmedebis „ganzraxviT“
kvalifikacias yovelTvis ar gamoricxavs (mag., ix,. qvemoT, „faqtobrivi
Secdoma piris sazianod“).
ხ
·
[ამსრულებელმა ანუ მოქმედმა ]pirma „Secdoma“
SeiZleba dauSvas „danaSaulis“
agebulebis nebismier safexurze, rogorc ა)„qmedebis Semadgenlobis faqtobriv mxareze“, aseve ბ)„marTlwinaaRmdegobis gamomricxveli
garemoebebis faqtobrivi winapirobebis arsebobasa“ (მაგ.
„moCvenebiTi mogerieba“) da გ)„bralis gamomricxvel garemoebebTan“
(mag., brZanebis an gankargulebis Sesruleba, ssk 37-e muxli) dakavSirebiT.
ხ
·
ამიტომ
mniSvnelovania dadgena imisa, Tu raSi uSvebs piri Secdomas, „qmedebis
faqtobriv garemoebebSi’’ (mag.,[მასზე] „Tavdasxmis
realurobaSi“) Tu am „faqtobriv
garemoebaTa samarTlebriv SefasebaSi’’ (ანუ
„sakuTari xelmyofi qmedebis faqtobriv garemoebaTa sruli aRqmiT am qmedebis marTlzomierad CaTvla marTlwinaaRmdegobis
gamomricxveli ararsebuli garemoebis safuZvelze“).
·
es diferenciacia saWiroa „Secdomis“
ა) faqtobriv შეცდომად
ბ)iuridiul Secdomad,
გ)moCvenebiT mogeriebad
დ)dasaSvebobaSi Secdomad dasakvalificireblad.
ხ
ფაქტობრივი შეცდომა
· „faqtobrivi
Secdoma“ ori saxisaa:
1.
Secdoma piris[ამსრულებლის] sazianod
2.
Secdoma piris[ამსრულებლის] sasargeblod.
·
P თავის sazianod faqtobrivi Secdomisas piri
ქმედების განხორციელებისას misTvis
araxelsayreli faqtobrivi pirobebis arsebobas warmoidgens, anu mas hgonia, rom igi qmedebis Semadgenlobas axorcielebs,
sinamdvileSi ki es ase araa. magaliTi: piri kacis mosaklavad
msxverplis sawolisaken isvris. sinamdvileSi igi azianebs qurqs, romelic potenciur
msxverpls sawolze miugdia da Tavad saxlidan gasula.
·
„piris
sazianod faqtobrivi Secdomis dros“ მისი
qmedeba
„relatiurad uvargis
dasjad mcdelobad kvalificirdeba“ (ssk me-19 muxlis 1- li nawili da 108-e muxlebi).
ხ
· „piri Tavis sasargeblod faqtobriv Secdomas“
maSin uSvebs, rodesac igi qmedebis ganxorcielebisas misTvis xelsayreli faqtobrivi garemoebebis arsebobas warmoidgens.
magaliTi
1: monadire SuaRamisas buCqebidan xmaurs gaigebs, daTvi egoneba da mis
mosaklavad buCqebis mimarTulebiT isvris. sinamdvileSi igi daTvs ki ar moklavs,
aramed buCqebSi CaZinebul da mxvrinav sxva monadires.
magaliTi
2: piri restornis garderobSi paltos aiRebs da saxlSi wava. mas hgonia, rom es
palto misia, sinamdvileSi palto sxvas ekuTvnis.
piris sasargeblod
faqtobrivi Secdomis dros qmedeba rogorc wesi, „gaufrTxileblobad“
kvalificirdeba, Tu dadasturdeba, rom
pirma „windaxedulobis
norma“ daarRvia.
Tu pirs „windaxedulobis norma“ ar daurRvevia, misi
es Secdoma sapatiebeli
iqneba da gaufrTxileblobisaTvis
pasuxismgeblobac gamoiricxeba.
zemoTmoyvanil
pirvel magaliTSi monadire daisjeba sicocxlis gaufrTxilebeli mospobisaTvis,
radgan man monadireTaTvis arsebuli წინდახედულობის
wesebi daarRvia – dauSvebelia
buCqebSi xmauris wyarosaTvis srola, xmauris wyaros vizualuri aRqmis gareSe.
zemoTmoyvanil
meore magaliTSi ki pirs qudoba ar Caudenia, radgan mas palto Tavisi egona, anu mas ar hqonda qurdobis qmedebis obieqturi
Semadgenlobis (sxvisi moZravi nivTis faruli daufleba) ganxorcielebis codna da survili (da Sesabamisad arc sxvisi moZravi
nivTis marTlsawinaaRmdego dauflebis mizani).
Secdoma
qmedebis obieqturi mxaris normatiul
niSanSi („sxvisi nivTi“) „gaufrTxileblobisaTvis’’ pasuxismgeblobasTan ar migviyvans, radgan „gaufrTxilebeli
qurdoba „dogmatikurad ar arsebobs.
ხხხხხხხხხხხხ
faqtobrivi Secdomis specialuri SemTxvevebi
· „faqtobrivi
Secdomis“ erT-erTi saxea error in persona vel objecto, piris[ამსრულებლის]
Secdoma pirovnebaSi,
ანუ dazaralebulis identifikaciaSi.
· am
dros qmedebis aqtiors[ამსრულებელს] potenciuri msxverpli sxva adamianSi eSleba, qmedebas
am konkretuli piris winaaRmdeg mimarTavs da klavs mas, magram ara im pirs, romlis mokvlac mas hqonda gadawyvetili.
magaliTi:
petres yofil sidedris petres mokvla surda. igi petres binaSi Seipara da taxtze
miwolil pirs, romelic mas petre hgonia, TavSi aguri Caartya. amgvarad man
petres Zma mokla, romelic petresTan iyo mosuli stumrad.
sisxlis
samarTalSi gabatonebuli „TanabarRirebulebianobis’’
Teoriis mixedviT, error in persona vel objecto „damTavrebul
mkvlelobad’’ (ssk 108-e
muxli) kvalificirdeba, radgan „xelyofili“ da „gamiznuli“
obieqti Tanabari Rirebulebisaa (adamianis sicocxle), radgan pirs
adamianis mokvla undoda da adamiani mokla kidec.
ხხხ
· error in objecto Secdomaa
qmedebis obieqtSi.
· error in objecto kvalifikaciaze
mxolod maSin axdens zegavlenas, rodesac „xelyofili“ da „xelsayofad
gamiznuli’’ obieqti sxvadasxva ierarqiul safexurze
dgas, anu Tanabari Rirebulebis araa.
magaliTi:
petre vitrinaSi mdgari manekenis dazianebis mizniT vitrinas qvas esvris da
hgonia, rom igi manekens azianebs. sinamdvileSi es manekeni ki ar yofila,
aramed maRaziis gamyidveli, romelic vitrinis dalagebas apirebda. maRaziis
gamyidvels janmrTeloba naklebad dauziandeba. petres Secdomas uSvebda qmedebis obieqtSi, man „ar
icoda“, rom igi qvas
maRaziis gamyidvels esroda da arc misi janmrTelobis dazianeba surda.
vitrinaSi
qvis sroliT petre windaxedulobis normas arRvevs
da misi qmedeba ssk 124-e muxliT unda dakvalificirdes
(janmrTelobis naklebad mZime dazianeba gaufrTxileblobiT).
ხ
· Secdomis
gansakuTrebul magaliTis warmoadgens aseve aberratio
ictus, anu „acdenili isari“.
· „aberratio ictus“ „gauTvaliswinebeli
obieqtis“ xelyofaa „personalurad
identificirebuli pirisaTvis“ miznis
acdenis gamo.
· Pპiri[ამსრულებელი] am
dros mis winaSe myof adamianebSi sworad Seicnobs msxverpls, magram mizans
aacdens da xelyofs sruliad sxva pirs, romlis mokvlis survili mas ar
hqonda.
· amgvar
SemTxvevebSi TanabarRirebulebianobis Teoria ar gamoiyeneba. aberratio ictus dakvalificirdeba
rogorc im piris mkvlelobis mcdeloba, romlis mokvlis
survilic hqonda msrolels (me-19, 108-e muxlebi) da im piris sicocxlis
gaufrTxilebeli mospoba, romelic sinamdvileSi mokvda (116-e muxli).
· aberratio ictus, anu «acdenili isari» მizezobriobaSi Secdomad ar iTvleba. am
Secdomas Tu mizezobriobaSi Secdomad
CavTvlidiT, unda gvemsjela imaze, Tu ra saxis iyo es Secdoma – mniSvnelovani Tu umniSvnelo.
mizezobriobaSi
Secdoma mniSvnelovania maSin, rodesac cxovrebiseuli
gamocdilebidan gamomdinare, amgvari Sedegis dadgoma atipuria,
anu rodesac amgvar qmedebas amgari Sedegi ar mosdevs.
mizezobriobaSi
Secdoma maSinaa umniSvnelo, rodesac amgvari
Sedegis dadgoma cxovrebiseul gamocdilebas ar scildeba.
mizezobriobaSi
mniSvnelovan Secdomas mcdeloba-gaufrTxileblobis
kombinaciamde mivyavarT,
mizezobriobaSi
umniSvnelo Secdoma ki kvalifikaciaze
zegavlenas ar axdens.
„acdenili isari“ mizezobriobaSi Secdoma rom iyos, umniSvnelo Secdoma iqneboda,
radgan, cxovrebiseuli gamocdilebidan gamomdinare, albaToba imisa, rom pirma
damiznebul msxverpls SeiZleba tyvia aacdinos, didia. Sesabamisad,
„acdenili isari“ მხოლოდ „damTavrebul
mkvlelobad“ dakvalificirdeboda da is obieqturi
safrTxe, romelic „acdenil obieqts“ Seeqmna,
kvalifikaciaSi ver aisaxeboda.
Sesabamisad,
„acdenili isari“ mizezobriobaSi Secdomad ar fasdeba
da kvalifikaciaSi aisaxeba rogorc erTi samarTlebrivi sikeTis matareblis
xelyofa, aseve meore samarTlebrivi sikeTis matareblis safrTxeSi Cayenebac.
ხ
rodesac
error in persona da aberratio ictus erTmaneTs emTxveva da amasTan piri moklavs
swored mas, visi mokvlis survilic hqonda, dogmatikaSi
or sxvadasxva kvalifikacias gvTavazoben.
erTi SexedulebiT, qmedeba unda dakvalificirdes
rogorc „acdenili isari“ (aberratio ictus) „sicocxlis
gaufrTxlebeli mospoba’’ da „mkvlelobis
mcdeloba’’, radgan pirma xelyo ara is visac umiznebda, aramed sxva msxverpli.
mxardaWeras imsaxurebs meore Sexeduleba,
romelic qmedebas akvalificirebs „damTavrebul mkvlelobad“, mxolod rogorc error
in persona, radgan pirs swored am konkretuli adamianis mokvla surda da man
es survili aisrula kidec.
magaliTi:
petres yofil sidedrs petres mokvla surda. man saRamos bind-bundSi petres ezoSi
mdgomi ramdenime adamianSi Tavis WkvaSi petre Seicno da igi mizanSi amoiRo.
sinamdvileSi es petre ki ara, petres megobari iyo. tyvia damiznebuls ascda,
SemTxveviT petres moxvda da mokla. amgvarad petres yofilma sidedrma swored
is kaci mokla, visi mokvlis survilic mas hqonda.
ხ
problematuria
kumulaciuri mizezobriobis SemTxveva,
rodesac gamiznuli msxverplis magier sxva gardaicvleba.
magaliTi:
petres yofilma sidedrma da petres yofilma colma wveulebaze erTmaneTisagan
damoukideblad petres WiqaSi sawamlavi Cauyares. Rvino petres Wiqidan
petrem ki ara, misma axalma colma dalia da mokvda.
amgvari
SemTxveva SesaZlebelia ori sxvadasxva mimarTulebiT davakvalificiroT.
Tu
qmedeba „pirovnebaSi Secdomad“ error in persona dakvalifcirdeba, maSin yuradReba unda gamaxvildes im
pirze, romelic sinamdvileSi mokvda. AamPpirTa qmedeba
petres colis mkvlelobis mcdelobad (ssk me-19 da 108-e muxlebi) dakvalificirdeba
da ara damTavrebul mkvlelobad,
radgan sawamlavis erTi doza Sedegis gamosawvevad sakmarisi ar iyo da
amitomac pirebs Sedegi obieqturad (anda Tu ar vaRiarebT obieqturi Seracxvis
instituts, maSin subieqturad) ar Seeracxeba. isini
mxolod mcdelobisaTvis ageben pasuxs.
Tu
es qmedeba „acdenil israd“ (aberratio ictus) dakvalificirdeba, maSinac mxolod „mcdeloba“ dagvrCeba (ssk me-19 da 108-e muxlebi
petres mkvlelobis mcdeloba). petres axali colis sicocxlis
gaufrTxilebeli mospoba kvalifikaciaSi ar aisaxeba, radgan kumulaciuri mizezobrioba Sedegis
(romelic orma pirma erTad gamoiwvia) Seracxvas gamoricxavs.
e.i., imis mixedviT, Tu romel samarTlebriv
figuras gamoviyenebT sabolood gvrCeba an „gamiznuli“, an „xelyofili
msxverplis“ mkvlelobis
mcdeloba.
ხ
SesaZlebelia
pirma Secdoma Tavisi qmedebiT
dafuZnebuli mizezobriobis ganviTarebaSi dauSvas.
Secdoma
mizezobriobaSi SeiZleba iyos mniSvnelovani (arsebiTi) da umniSvnelo.
mizezobriobis
ganviTarebaSi Secdoma mniSvnelovania, rodesac
mizezobrioba zogadi gamocdilebis farglebs scildeba, anu atipuria.
magaliTi:
mizezobriobaSi
mniSvnelovani (arsebiTi) Secdomaa atipuri
mizezobroba rodesac piri msxverpls mokvlis mizniT msubuqad daWris.
saswrafo daxmarebis manqana, romelsac msxverpli saavadmyofoSi gadahyavs,
avariaSi mohyveba da msxverpli adgilzeve mokvdeba.
piris mier
mizezobriobaSi daSvebuli mniSvnelovani Secdoma damTavrebul danaSauls gamoricxavs da qmedeba mcdelobad kvalificirdeba.
qmedebis mcdelobad
dakvalificirebis argumentaciis ori sxvadasxva gza arsebobs:
1.
Tu vaRiarebT obieqturi Seracxvis samarTlebriv
instituts, mizezobriobaSi arsebiTi
Secdoma obieqtur Seracxvasa da Sesabamisad qmedebis
obieqtur mxares gamoricxavs mizezobriobis
atipurobis gamo. amgvarad uarvyofT damTavrebul
danaSauls da danaSaulis mcdelobaze gadavdivarT.
2. . Tu
dogmatikuri mosazrebebidan gamomdinare obieqturi Seracxvis samarTlebriv
instituts ar vaRiarebT, maSin Secdoma mizezobriobaSi ganzraxvis problema
iqneba.
daismeba
kiTxva, hqonda Tu ara pirs ganzraxva am
konkretuli Sedegis (avariiT sikvdilis) mimarT.A
amgvarad
gamoiricxeba ganzraxva amgvarad damdgari Sedegis mimarT da imave kvalifikaciamde mivdivarT, rogorc obieqturi
Seracxvis gamoricxvisas, anu mcdelobamde.
arc
erT da arc meore magaliTiSi ar gveqneba
damTavrebuli danaSauli da piri mxolod mcdelobisaTvis agebs pasuxs.
ხ
·
Secdoma mizezobriobaSi
maSinaa umniSvnelo, rodesac mizezobriobs ganviTareba tipuria, anu zogadi cxovrebiseuli
gamocdilebis farglebs ar scildeba.
magaliTi:
pirma daxrCobis mizniT msxvepls wyalSi gadaagdo. msxverplma wyalSi Cavardnisas
Tavi kldes miartya da mokvda.
mizezobriobaSi
umniSvnelo Secdomisas qmedeba
damTavrebuli mkvlelobad kvalificirdeba (ssk 108-e muxli).
ხხხხხ
· mizezobriobaSi
Secdomis daxmarebiT kvalificirdeba germanul sisxlis samarTalSi kargad cnobili «generaluri ganzraxvis» SemTxvevebi.
· dReisaTvis
«generaluri ganzraxva» ganzraxvis specialuri SemTxveva aRaraa da mxolod specialur terminad gamoiyeneba mizezobriobis
ganviTarebaSi Secdomisas „oraqtiani danaSaulis“ dros.
· es is
SemTxvevebia, rodesac piris mier ganzraxuli Sedegi dgeba (kaci kvdeba) ara
pirveli moqmedebiT, rogorc mas egona, aramed gonwasulis Tavidan
moSorebisas, romelsac igi micvalebulad Tvlis.
· e.i. «generaluri ganzraxva» dReisaTvis
mxolod da mxolod gvamad miCneuli gonwasulis Tavidan moSorebisas ganxorcielebuli
qmedebebis aRsaniSnavad ixmareba.
magaliTi:
yofilma sidedrma petre waaqcia, mokvlis mizniT mas yelSi xeli wauWira da pirSi
qviSa Caatena. petrem amis gamo goneba dakarga. gondakarguli petre yofil
sidedrs mkvdari egona da igi gvamis Tavidan moSorebis da amgvarad danaSaulis
kvalis dafarvis mizniT damarxa. petre miwaSi moiguda.
·
«generaluri ganzraxvis» moZvelebuli argumentaciis
mixedviT, piri amgvar SemTxvevebSi ganzraxi
danaSaulisaTvis isjeba misi generaluri survilidan gamomdinare im
dasabuTebiT, rom mas am kacis mokvla surda da Tavisi qmedebiT igi mokla
kidec.
·
dReisaTvis es Teoria moZvelebulia da mxolod
zemoxsenebuli SemTxvevebis aRsaweradaa gamoyenebuli rogorc termini da ara rogorc sisxlissamarTlebrivi
figura.
·
«generaluri
ganzraxvis» Teorias Semdegi argumentebis safuZvelze uaryofen:
maSin,
rodesac piri msxverplis sikvdilisaken mimarTuli ganzraxviT moqmedebs, igi am
mizans ver aRwevs.
rodesac
igi im qmedebas axorcielebs, romelmac sikvdili gamoiwvia, mas piris
sikvdilisken mimarTuli ganzraxva ki ara, mxolod da mxolod gvamis Tavidan
mocilebis ganzraxva amoZravebs.
aqedan
gamomdinare, mkvlelobis ganzraxva
amgvar SemTxvevebSi aris dolus antecedens anu winmswrebi (gadafiqrebuli) ganzraxva da amgvari
„ganzraxva“ pasuxismgeblobis dasasabuTeblad ar gamodgeba, radgan ganzraxvis Sesaxeb „simultanobis
principis“ Tanaxmad, ganzraxva da qmedeba erTdroulad unda
arsebobdes.
ხ
·
dResdReobiT «generaluri
ganzraxvis» SemTxvevebis kvalifikaciis ori
sxvadasxva SesaZleblobaa cnobili:
·
erTi Sexedulebis mixedviT, «generaluri
ganzraxvis» SemTxveva mkvlelobis mcdelobad (ssk me-19,
108-e muxlebi) da sicocxlis gaufrTxilebel mospobad (ssk 16-e muxli) dakvalificirdeba.
ხ
·
meore Sexeduleba sakiTxs diferencirebulad udgeba.
«generaluri ganzraxvis» SemTxvevisas
qmedeba „mizezobriobaSi Secdomad“
Sefasdeba da kvalifikaciaze zegavlenas moaxdens „mizezobriobaSi Secdomis“ saxe, anu is, es Secdoma mniSvnelovani iyo Tu umniSvnelo.
·
mizezobriobaSi
arsebiTi, anu mniSvnelovani Secdomisas qmedeba mcdelobad kvalificirdeba (ssk me-19, 108-e muxlebi),
·
mizezobriobaSi
umniSvnelo Secdoma ki kvalifkacias ar cvlis
da qmedeba damTavrebul mkvlelobad kvalificirdeba (ssk 108-e muxli).
Secdoma akrZalvaSi
·
Tu piri Tavisi qmedebis marTlwinaaRmdegobas
ver Seicnobs, igi Secdomas uSvebs akrZalvaSi.
·
ssk 36-e muxlis (Secdoma) mixedviT, Secdoma akrZalvaSi SeiZleba iyos rogorc misatevebeli, aseve miutevebeli.
·
sakanonmdeblo ganmartebis mixedviT, misatevebelia Secdoma, rodesac pirma
Seqmnil viTarebaSi ar icoda da arc SeiZleboda scodnoda,
rom sCadioda akrZalul qmedebas (ssk 36-e muxlis me-2 nawili).
·
misatevebeli
Secdomis dros piri ar daisjeba (ssk 36-e muxlis
1-li nawili).
·
miutevebeli
Secdomis ganmartebas kanoni ar iZleva, magram misatevebeli Secdomis
ganmartebidan gamomdinare, miutevebeli Secdoma SeiZleba Semdegnairad
ganimartos: miutevebelia Secdoma,
rodesac marTalia, pirma ar icoda, magram mas SeeZlo scodnoda, rom sCadioda
akrZalul qmedebas.
·
miutevebeli
Secdomisas pirs SeiZleba daekisros pasuxismgebloba mxolod „gaufrTxileblobisaTvis“, Tu am
qmedebis gaufrTxileblobiT Cadena sisxlissamarTlebrivad dasjadia (ssk 36-e muxlis me-3 nawili).
·
akrZalvaSi
Secdoma SeiZleba daiyos: 1. pirdapir da 2. arapirdapir Secdomad
·
akrZalvaSi pirdapiri Secdomisas pirma
ar icis, rom misi qcevis amkrZalavi norma arsebobs.
·
akrZalvaSi arapirdapiri Secdomaa Secdoma
nebarTvis arsebobaSi (mag., Secdoma marTlwinaaRmdegobis gamomricxveli
garemoebis arsebobasTan dakavSirebiT).
ხ
·
klasikur deliqtebSi akrZalvaSi rogorc pirdapiri, aseve arapirdapiri Secdomisas ar
gamoiyeneba 36-e muxli (Secdoma) da piri qmedebis dasjadobaze
araswori warmodgenis miuxedavad ganzraxi danaSaulisaTvis daisjeba.
ხ
·
akrZalvaSi Secdoma SeiZleba daiyos aseve: 1. Secdomad
piris sasargeblod 2. Secdomad piris sazianod.
·
piris
sasargeblod akrZalvaSi Secdomisas pirs arasworad hgonia, rom mis mier Cadenili
qmedeba marTlsawinaaRmdego araa.
magaliTi:
piri raime qmedebis ganxorcielebis sanacvlod Zvirfas saCuqars iRebs da hgonia, rom igi meqrTameobas (ssk 338-e
muxli) ar sCadis.
Secdoma akrZalvaSi piris sasargeblod qmedebis kvalifikacis
ar cvlis. dasaxelebuli magaliTi meqrTameobad
dakvalificirdeba.
ხ
piris sazianod akrZalvaSi
Secdomisas piri misTvis araxelsayrel samarTlebriv mdgomareobas
warmoidgens. e.i. mas hgonia, rom mis mier Cadenili qmedeba dasjadia da es
qmedeba sinamdvileSi araa dasjadi.
piris sazianod akrZalvaSi
Secdoma dausjeli putatiuri danaSaulia.
putatiuri danaSauli
dausjelia, radgan qmedebas dasjadad aqcevs
am qmedebis kriminalizacia kanonmdeblis mier da ara piris warmodgena qmedebis
dasjadobis Sesaxeb.
magaliTi:
piri qmrian qalTan misi TanxmobiT seqsualur kavSirs amyarebs hgonia, rom igi gaupatiurebis (ssk 137-e muxli)
Semadgenlobas axorcielebs.
ამ piris Secdoma Tavis sazianod qmedebis
samarTlebriv SefasebaSi dausjeli putatiuri
danaSaulia.
ხ
·
subsumciaSi
Secdomis dros pirs qmedebis
Semadgenlobis obieqturi garemoebis yvela niSani aqvs Secnobili, igi mxolod qmedebis
samarTlebriv SefasebaSi cdeba.
·
subsumciaSi Secdomas qmedebis
kvalifikaciisaTvis araviTari mniSvneloba ara aqvs.
magaliTi:
pirma mokla mezoblis Zroxa, romelic mis bostanSi gadavida. igi amtkicebs, rom nivTi mxolod usulo sagania, Zroxa nivTi
araa da amitomac mas sxvisi nivTi ar gaunadgurebia (ssk 187-e muxli).
damoukideblad imisa, Tu ras fiqrobs bostnis patroni, misi qmedeba ssk 187-e muxliT dakvalificirdება
ხ
moCvenebiTi mogerieba
magaliTi:
petre erT bnel saRamos Tavis sidedrs
gulovnobis gamocdis mizniT quCaSi miepara, orive xeli ukanidan mxrebze daartya
da „an fuli, an sulio“, dauyvira. petres sidedri elvis siswrafiT petresken
Setrialda, Tavisi mZime CanTiT petres magrad scema da mZimed daaziana. petres
sidedrs petre mTeli amxnis ganmavlobaSi yaCaRi egona.
·
„moCvenebiTi
(putatiuri) aucilebeli mogeriebis“ dros piri cdeba:
1. „Tavdasxmis
realurobaSi“, anu igi SecdomiT fiqrobs, rom mas Tavs
daesxnen. esaa Secdoma „ucilebeli
mogeriebis faqtobriv winapirobaSi“
2. amasTanave piri cdeba „sakuTari
qmedebis samarTlebriv SefasebaSi“. igi fiqrobs, rom radgan igi Tavs
marTlsawinaaRmdego Tavdasxmisagan icavs, Tavad
marTlzomierad moqmedebs, anu mas
„marTlwinaaRmdegobis
Segneba“ ar aqvs.
ხ
·
„Secdomas Tavdasxmis
realurobaSi“, anu „moCvenebiTi mogeriebas“ sisxlis samarTlis kodeqsi saxeldebiT(ანუ
სიტყვასიტყვით ასეთ ტერმ ნს“მოჩვენებითი მოგერიება’’) ar iTvaliswinebs.
·
qarTul
sisxlis samarTalSi Secdomis mxolod erTi
saxe, „akrZalvaSi
Secdomaa“ gaTvaliswinebuli (ssk 36-e muxli),
·
„faqtobrivi
Secdomis“ sakiTxis gadasawyvetad ki „ganzraxvisa’’ da „gaufrTxileblobis“ samarTlebrivi figurebi gamoiyeneba.
ხ
·
rogorc „faqtobrivi Secdoma“, aseve „Secdoma akrZalvaSi“ SesaZlebelia iyos misatevebeli
da miutevebeli.
·
misatevebelia
Secdoma, romlis Tavidan acileba aravis xelewifeba.
·
miutevebelia
Secdoma, romlis Tavidan
acileba SesaZlebeli iyo, anu romelsac sxva,
amsruleblis mdgomareobaSi myofi piri, obieqturi damkvirvebeli, Tavidan aicilebda.
ხ
SedarebiTsamaTlebrivi masala:
·
„moCvenebiTi mogeriebis“ kvalifikacia germanul sisxlis samarTalSi erT-erT urTules problemas warmoadgens.
·
ganzraxva germanul sisxlis samarTalSi orniSnaa
da ganimarteba rogorc qmedebis Semadgenlobis Cadenis 1.codna
da 2.survili.
·
germanul
sisxlis samarTalSi,
qarTulisagan gansxvavebiT, ganzraxva Tavis TavSi ar moicavs Cadenili qmedebis Sefasebas (3.“marTlwinaaRmdegobis Segnebas“) da finaluri moZRvrebis mixedviT, qmedebis
subieqturi mxaris niSania, qmedebisMmarTlwinaaRmdegobis
Segneba ki bralis
damoukidebeli elementia.
·
germanuli
ssk iTvaliswinebs rogorc faqtobriv Secdomas
(gssk § 16, Secdoma qmedebis SemadgenlobaSi), aseve Secdomas
akrZalvaSi (gssk § 17).
·
germanul
sisxlis samarTalSi faqtobrivi Secdoma ganzraxvas gamoricxavs da Tu piris faqtobrivi Secdoma gaufrTxilebas efuZneba da am qmedebis gaufrTxilebeli Cadena dasjadia, igi gaufrTxileblobisaTvis
agebs pasuxs.
ხ
·
akrZalvaSi Secdoma ki (gssk § 17, arcodna
imisa, rom qmedeba akrZalulia) germanul sisxlis
samarTalSi misatevebeli Secdomis dros
gamoricxavs brals (radgan marTlwinaaRmdegoba
bralis damoukidebeli elementia da ara ganzraxvis niSani) da ara ganzraxvas.
·
akrZalvaSiMmiutevebeli
Secdomis dros ki piri braleulad moqmedebs da SesaZlebelia martoden sasjelis
Semsubuqeba.
ხ
·
„moCvenebiTi mogerieba“(შეცდომა თავდასხმის რეალურობაში) germanul sisxlis samarTalSic kanonmdeblobiT araa
daregulirebuli.
·
gssk § 16 (Secdoma qmedebis SemadgenlobaSi)
pirdapir miuTiTebs mxolod Secdomaze umarTlobis
obieqtur mxareSi da ara Secdomaze marTlwinaaRmdegobis
gamomricxveli garemoebis obieqtur mxareSi.
·
gssk § 17
ki iTvaliswinebs Secdomas akrZalvaSi, anu piris araswor warmodgenas imaze, rom mis mier
ganxorcielebuli qmedeba araa akrZaluli, aseve Secdomas
Cadenli qmedebis sagamonakliso wesiT dasaSvebobaSi
da ara Secdomas marTlwinaaRmdegobis gamomricxveli garemoebis obieqtur
mxaris arsebobaSi.
·
germanul
sisxlis samarTalSi moCvenebiTi mogeriebis kvalifikaciisas Semdegi Sexedulebebia
gamoTqmuli:
a.
bralis
mkacri Teoria gssk §
17-ze dayrdnobiT moCvenebiTi mogeriebisas marTlwinaaRmdegobis Segnebis
ararsebobis gamo an brals gamoircxavs, Tu Secdoma Tavidan aucilebadia
(misatevebelia), an brals amsubuqebs, Tu Secdoma araa Tavidan aucilebadi, anu
araa misatevebeli. Sesabamisad, moCvenebiTi mogeriebisas miutevebeli Secdomis
dros piri ganzraxi danaSaulisaTvis daisjeba.
zemoTmoyvanil magaliTSi petres sidedri
miutevebeli Secdomis magaliTiSi petres janrmTelobis mZime dazianebisaTvis (ssk
177-emuxlis 1-li nawili) agebda pasuxs.
qmedebis amgvari kvalifikacia samarTlianobis
grZnobas ewinaaRmdegeba, radgan moCvenebiTi mogeriebis mdgomareobaSi moqmedi
piri kanonmorCili adamiania,
igi faqtobrivi garemoebebis ararswori
aRqmis gamo uSvebs Secdomas da mas ara aqvs araswori warmodgena marTlwesrigis
moTxovnebze.
·
swored am
argumentebidan gamomdinare, meore Sexedulebis mixedviT moCvenebiTi mogeriebisas gamoyenebul unda
iqnas § 16 (Secdoma qmedebis SemadgenlobaSi) samarTlebrivi Sedegebi,
moCvenebiTi mogeriebisas misatevebeli Secdomisas
ganzraxva gamoiricxos da miutevebeli
Secdomisas ki pirma gaufrTxileblobisaTvis
unda agos pasuxi.
·
rogorc vxedavT, moCvenebiTi mogeriebis
kvalifikaciisas finaluri moZRvreba iZulebuli gaxda ganzraxvis SemadgenlobaSi
marTlwinaaRmdegoba moeazrebina, rac finaluri moZRvrebis dogmatikur uzustobaze
migvaniSnebs da „boroti ganzraxvis“ samarTlebrivi figuris sasargeblod metyvelebs.
ხ
(აქედან
სასწავლად)
·
qarTul
sisxlis samarTalSi moCvenebiTi
mogeriebis kvalifikaciis ramdenime SesaZlebloba arsebobs.
·
qarTuli
neofinaluri moZRvrebis mixedviT, moCvenebiTi
mogeriebisas ssk 36-e muxlis analogiiT
gamoiricxeba brali, miutevebeli
Secdomisas ki piri gaufrTxileblobisaTvis
agebs pasuxs.
ხ
·
qarTul sisxlis samarTalSi moCvenebiTi mogeriebis
kvalifikaciis meore SesaZlo variantia kvalifikacia neoklasikuri moZRvrebaze
dayrdnobiT da ganzraxvis
samive komponentis bralSi ganxilva.
·
damoukideblad
imisa, qmedeba faqtobrivi Secdomad
dakvalificirdeba faqtobrivi Secdomis samarTlebrivi SedegebiT Tu akrZalvaSi Secdomad ssk 36-e muxliT
(Secdoma), kvalifikacia ar Seicvleba, radgan
orive es Secdoma qarTul sisxlis samarTalSi erTnairad kvalificirdeba,
·
misatevebel Secdomas rogorc ganzraxvis, aseve gaufrTxileblobis gamoricxviT dausjelad Tvlis,
· miutevebel
Secdomas ki gaufrTxileblobisaTvis
sjis.
brZanebis an gankargulebis Sesruleba
brZanebis an gankargulebis
Sesrulebis sqema (ssk 37-e muxli)
I.
qmedebis
Semadgenloba
II.
marTlwinaaaRmdegoba
III.
bralis gamoricxva ssk 37-e muxliT:
1. brZaneba an gankarguleba gacemulia ufrosis mier
2. brZaneba an gankarguleba gacemulia saTanado formis dacviT
3. brZaneba an gankarguleba savaldebuloa
4. brZaneba an gankarguleba araa aSkara danaSaulebrivi
5. pirma ar icis mocemuli qmedebis danaSaulebriobis Sesaxeb
მუხლი 37. ბრძანების ან განკარგულების შესრულება
+
1. სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობა არ დაეკისრება იმას, ვინც სავალდებულო ბრძანების ან განკარგულების შესრულებისას დააზიანა სამართლებრივი სიკეთე. ასეთი ზიანისათვის სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობა დაეკისრება იმას, ვინც მართლსაწინააღმდეგო ბრძანება ან განკარგულება გასცა.
2. წინასწარი შეცნობით დანაშაულებრივი ბრძანების ან განკარგულების შესრულებისათვის პირს სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობა დაეკისრება საერთო წესით, თუ არ არსებობს ბრალის გამომრიცხველი სხვა გარემოება.
·
ssk 37-e muxli
muxliM“moraluri brZanebas“ da kriminaluri avtoritetis mier gacemul brZanebas ar
iTvaliswinebs
x
·
ssk 37-e muxlis 1- li
nawilis Tanaxmad, rodesac brZanebis amsruleblis sisxlissamarTlebrivi
pasuxismgebloba gamoiricxeba, samarTlebrivi sikeTis dazianebisaTvis pasuxs
brZanebis gamcemi agebs.
x
·
brZanebis
gamcemi ssk 37-e muxlSi SeiZleba moqmedebdes rogorc ganzax, aseve gaufrTxileblad.
ხ
·
ssk 37-e muxlis 1-li nawili ufrosis
ganzrax moqmedebisas SualobiTi amsruleblobis dogmatikuri konstruqciaa.
brZanebis gamcemi am dros “SualobiTi
amsrulebelia”, brZanebis Semsrulebeli – «cocxali iaraRi».
·
Tu SualobiTi amsrulebloba dafuZnebulia ufrosis mier xelqveiTis ganzrax SecdomaSi Seyvanaze, ufrosi am dros qmedebaze “codnis’’ saSualebiT batonobs.
·
Tu ufrosi Tavad gaufrTxileblad
iqceva, SualobiTi amsrulebloba gamoricxulia, radgan gaufrTxilebeli SualobiTi amsrulebloba ar arsebobs.
x
·
ssk 37-e muxlis me-2 nawili winaswari SecnobiT danaSaulebrivi
brZanebis an gankargulebis SesrulebisaTvis piris
sisxlisamarTlebriv pasuxismgeblobas iTvaliswinebs.
·
brZanebis an
gankarulebis Semsrulebeli ssk 37-e
muxlis me-2 nawiliT mxolod maSin SeiZleba gaTavisufldes sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobisagan,
rodesac bralis
gamomricxveli romelime sxva garemoeba(!)
arsebobs.
·
rogorc wesi,
esaa bralis gamomricxveli zekanonuri garemoebis, bralis
gamomricxveli ე.წ.“ ukiduresi
aucileblobis“ (konkretulad ki – „tragikuli koliziis“(იხ.ქვემოთ) SemTxvevebi.(მუხ.38)
ხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხ
bralis gamomricxveli „ukiduresi
aucilebloba’’
samarTalSedarebiTi masala:
·
germanuli
sisxlis samarTali icnobs ukiduresi aucileblobis or saxes: „marTlwinaaRmdegobis გამომრიცხველ
უკიდურეს აუცილებლობას“ da „bralis
gamomricxvel ukidures aucileblobas“.
ხ
·
es ori sisxlissamartlebrivi instituti
erTmaneTisagan Semdegi samarTlebrivi TvisebebiT gansxvavdeba:
1. marTlwinaaRmdegobis
gamomricxveli ukiduresi aucileblobis dros SenarCunebuli da xelyofli
samarTlebrivi sikeTeebis rangirebis principi unda iyos daculi. dazianebuli
samarTlebrivi sikeTe ufro naklebmniSvnelovani unda iyos, vidre daculi
samarTlebrivi sikeTe. bralis gamomricxveli anu „sapatiebeli ukiduresi aucleblobis’’ dros ki adgili aqvs TanabarmniSvnelovan interesTa kolizias.
2. marTlwinaaRmdegobis
gamomricxveli ukiduresi aucileblobis dros dacvadi samarTlebrivi
sikeTis wre araa SezRuduli, anu rangirebis
principis mxedvelobaSi miRebiT SesaZlebelia dacul iqnas nebismieri samarTlebrivi sikeTe.
bralis gamomricxveli(!) anu „sapatiebeli ukiduresi aucleblobis“ dros ki dacul samarTlebriv sikeTeTa wre SezRudulia (sicocxle, sxeulebrivi mTlianobda
da Tavisufleba).
3. germanul sisxlis samarTalSi Tanamonawileoba marTlwinaaRmdegobis
gamomricxveli ukiduresi aucileblobis ganxorcielebisas SeuZlebelia,
bralis gamomricxveli anu „sapatiebeli
ukiduresi aucleblobis“ dros ki (anu, umarTlobis
ganxorcielebisas) – dasaSvebi.
anu, germanuli sisxlis
samarTali uSvebs Tanamonawileobas
„umarTlobis ganmaxorcielebel pirsa“ da „danaSaulis Camden pirs Soris“,
gansxvavebiT qarTuli sisxlis samarTlisagan(!), romelic „TanamonawileobisaTvis“ calsaxad „(ganzraxi)
danaSaulis“ Cadenas moiTxovs (ssk 23-e muxli).
ხ
bralis gamomricxveli „საპატიებელი
უკიდურესი აუცილებლობა’’
·
germanuli
sisxlis samarTlis § 35-is zegavleniT oTar gamyreliZem sisxlis samarTlis kodeqsis alternatiul proeqtSi gaiTvaliswina 36-e muxli („sapatio
ukiduresi acilebloba“), romlis mixedviTac[უნდა
ყოფილიყო ასე] :
„bralis gamoircxvis gamo ar daisjeba piri, romelic
Caidens sisxlis samarTlis kanoniT gaTvaliswinebul qmedebas im uSualo safrTxis
Tavidan asacileblad, romelic emuqreboda TviTon damzianeblis an misi axloblis
sicocxles, sxeulebriv mTlianobas an Tavisuflebas, Tuki es safrTxe ar SeiZleboda
acdenili yofiliyo sxva saSualebiT.“
es muxli imeorebs aseve germanuli ssk $ 35-is
daTqmas ე.წ. „sapatiebeli
ukiduresi aucileblobis’’
gamoricxvis Sesaxeb im შემთხვევაში
, Tu damzianebelma safrTxe
Tavad Seqmna, an Tu mas moeTxoveboda, gansakuTrebuli profesiuli Tu
samsaxurebrivi urTierTobebis gamo, safrTxe Tavis Tavze mieRo (igulisxmeba mag.,
mexanZre, da policieli).
miuxedavad imisa, rom
qarTvelma kanonmdebelma გამყრელიძის es sakanonmdeblo iniciativa axal sisxlis
samrTlis kodeqsSi ar gaiTvaliswina,
კოდექსში შესულ ssk 38-e muxlSi („sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobisagan
gaTavisufleba sxva arabraleuli qmedebis dros“) turava bralisgamomricxvel zekanonur „ისეთ გარემოებებში’’ - „დაპატიებელ ukidures aucileblobas“ moiazrebs
მუხლი 38. სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობისაგან გათავისუფლება სხვა არაბრალეული ქმედების დროს
+
ბრალეულად არ მოქმედებს ის, ვინც ამ კოდექსით გათვალისწინებულ ქმედებას ჩაიდენს სხვა ისეთი გარემოების არსებობისას, რომელიც თუმცა ამ კოდექსში სახელდებით არ არის მოხსენიებული, მაგრამ სავსებით აკმაყოფილებს ამ ქმედების არაბრალეულობის პირობებს.
igi[ტურავა] „sapatiebeli
ukiduresi aucileblobiT“ dacul samarTlebriv sikeTeTa wris mixedviT erTmaneTisagan
ganasxvavebs „sapatiebel
ukidures aucileblobas’’ farTo da viwro
gagebiT.
turavaseuli sapatiebeli
ukiduresi aucilebloba farTo gagebiT moicavs nebismieri (sruliad ucnobisac)
adamianis samarTlebrivi sikeTis(სიცოცხლის, ,სხეულის მთლიანობის,თავისუფლების) dacvas
sxvisi TanabarmniSvnelovani samarTlebrivi sikeTis xarjze.
esaa germanuli sisxlis samarTlisaTvis kargad
cnobili bralis gamomricxveli zekanonuri garemoeba.
turavaseuli sapatiebeli
ukiduresi aucilebloba viwro gagebiT moicavs mxolod sakuTari an axloblis
samarTlebrivi sikeTis dacvas sxvisi TanabarmniSvnelovani samarTlebrivi
sikeTis xarjze.
esaa bralis gamomricxveli kanonismieri „ukiduresi aucilebloba“
germanuli sisxlis samarTlis mixedviT, germanuli ssk § 35 (bralis gamomricxveli ukiduresi aucilebloba).
turavaseuli viwro gagebiT, bralis gamomricxveli ukiduresi acileblobisas SesaZlebelia dacul iqnas sakuTari an axloblis mxolod sicocxle,
sxeulebrivi mTlianoba da Tavisufleba, e.i. dacul samarTlebriv sikeTeTa wre mxolod am sam umiSvnelovanes
samarTlebriv sikeTes moicavs.
turava, germanul sisxlis samarTlis mixedviT, „sapatiebeli
ukiduresi aucileblobis“ Semdeg
niSnebs asaxelebs:
1. ukiduresi mdgomareoba, romelic piris an misi
axloblis mimarT arsebul imwuTier, uSualo da realur safrTxeSi gamoixateba.
amasTan axlobelSi igulisxmeba pirTa ufro farTo wre, vidre es ssk 109-e muxlis
SeniSvnaSia mocemuli. turava axloblad Tvlis naTliasa da naTluls, megobarsa da
Seyvarebulsac, riTac igi bralis
gamomricxveli ukiduresia ucileblobis moqmedebis areals afarToebs da Sesabamisad, qmedebis dasjadobas aviwroebs.
2. ukiduresobiT gamowveuli moqmedeba unda iyos
arsebul saSualebaTagan yvelaze msubuqi da amasTan efeqturi. amasTan dauSvebelia aSkara disproporcia dacul da
xelyofil sikeTeebs Soris, anu dauSvebelia sakuTari
mcire mniSvnelobis mqone sikeTis dacva sxvisi mniSvnelovani sikeTis xarjze.
3. უნდა იყოს samarTlebrivi sikeTis gadarCenis neba.
4. pirs ar unda ekisrebodes safrTxis Tmenis, misi Tavis Tavze
aRebis valdebuleba profesiuli movaleobidan gamomdinare (mexanZre,
policieli), anda imis gamo, rom man es safrTxe Tavad Seqmna.
„sapatiebeli ukiduresi aucileblobis’’
turavaseuli gageba, romlis mixedviTac „dasaSvebia
sakuTari an axloblis sicocxlis, sxeulebrivi mTlianobis an Tavisuflebis
gadarCena sxvisi (rogorc safrTxeSi myofis, aseve safrTxeSi armyofis)
TanabarmniSvnelovani samarTlebrivi sikeTis xarjze,“ dogmatikurad SeiZleba
Semdegnairad dasabuTdes:
1. eqstremalur situaciaSi(!!), rodesac pirs garduvali
sikvdili elodeba, sasjelis
muqara Tavis mniSvnelobas kargavs.
pirs ver davaSinebT xvalindeli savaraudo sasjeliT,
Tu igi dRes sikvdils uyurebs TvalebSi.
anu, eqstremaluri
situacia «samarTlisagan Tavisufali
sivrcea».(სამართალი
ექსტრემალურ სიტუაციაში უგულებელყოფილია)
2. „sapatiebeli
ukiduresi aucileblobis“ amgvari(ტურავასეული) gageba danaSaulis agebulebis sistemas ar
ewinaaRmdegeba.
danaSaulis
mesame safexuris, bralis ganxilvisas yuradReba eqceva SefasebiT moments, sxvagvarad qcevis SesaZleblobas – SeiZleba Tu ara samarTalma pirs sxvagvarad qceva, Tavganwirva
mosTxovos?
yvela adamiani araa gmiri, amitomac samarTali sxvagvarad qcevas ver
moiTxovs.
brali da
Sesabamisad, danaSauli swored amitomaa gamoricxuli(ტურავა).
ხ
sapatiebeli ukiduresi aucileblobis gamyreliZiseuli da turavaseuli gagebis sawinaaRmdegod Semdegi argumentebi metyvelebs:
1..
is, rom germaniis ssk §35 gavleniT oTar
gamyreliZis mier Seqmnil sisxlis samarTlis kodeqsis proeqtSi „bralis
gamomricxvelი garemoeba“,
romelic calke muxlSi iyo gaTvaliswinebuli, qarTvelma kanonmdebelma ar gaiziara.
bralis gamomricxvel garemoebad „sapatiebeli ukiduresi
aucileblobis“ amgvari(გამყრელიძის და ტურავასეული) gageba amitomac, kanonis
(ssk 38-e muxlis) istoriuli ganmartebidan gamomdinare, kanonmdeblis nebas
ewinaaRmdegeba.
2. sapatiebeli ukiduresi aucileblobis amgvari
gagebis sawinaaRmdegod kriminalpolitikuri argumentic metyvelebs.
sisxlis samarTlis amocana sazogadoebis
samarTlebrivi usafrTxoebis dacvaa. eqstremalur pirobebSi moqmedi
piris mimarT bralis ararsebobis da Sesabamisad, danaSaulis
gamoricxvis gamo gamamarTlebeli ganaCenis gamotana (gansakuTrebiT maSin, Tu man Tavi im adamianis sicocxlis fasad
gadairCina, visac safrTxe ar emuqreboda), sazogadoebaSi daucvelobis grZnobas gaaRvivebs da Tavad am piris
mimarT (sul mcire, msxverplis axlobelTa)
agresias
warmoSobs.
amgvar SemTxvevebSi bralis proporciuli msubuqi sasjelis daniSvna[და არა პასუხისმგებლობისგან გათავისუფლება] misi (sxvisi sicocxlis xarjze
gadarCenili piris) usafrTxoebis garantia
iqneba.
ხ
„ტრაგიკული კოლიზია’’
Sxvaთა
Sexedulebis mixedviT ki ე.წ.
„ bralis gamomricxveli zekanonuri garemoeba“ (მუხ.38) mxolod(!) ე.წ. „tragikuli
koliziaa“.[და არა „საპატიებელი უკიდურესი აუცილებლობა’’]
„tragikuli kolizia“.[და es is SemTxvevaa, rodesac piri marTlsawinaaRmdego qmedebas axorcielebs samarTlebrivi
sikeTis nawilis gadasarCenad, roca es sikeTe mTlianobaSi dasaRupad iyo
ganwiruli.
amasTan, safrTxeSi myof pirebs Tavis gadarCenis Tanabari saSualeba
ar unda hqondeT.
am Sexedulebis Tanaxmad, samarTlebrivi sikeTis gadarCena im sikeTis xarjze,
romelsac safrTxe ar emuqreboda, araa bralis
gamomricxveli „tragikuli kolizia“.
ხ
berZenma filosofosma karneadem Cvens
welTaRricxvamde me-2 saukuneSi eTikis da sisxlis
samarTlis kavSiris Sesaxeb msjelobisas
Semdegi «azrobrivi eqsperimenti»
gaaanaliza:
gemis katastrofis Semdeg ori adamiani
erT ficarze aRmoCnda. ficars mxolod erTi adamianis zidva SeeZlo. erTma meores
xeli hkra, ficridan gadaagdo da amgvarad Tavi gadairCina. karneade svams
kiTxvas – mkvleli am dros sikvdiliT unda daisajos Tu
ara da Tu igi sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobisagan gaTavisfldeba, ra
safuZvliT?
«karneades ficris»
magaliTis gamyreliZe da turava bralis
gamomricxvel „tragikul
koliziad“
Tvlian.
piris moqmedeba დანაშაულებრივი qmedebis Sesabamisi da marTlsawinaaRmdegoa,
anu igi umarTlobas axorcielebs. brali ki gamoiricxeba, radgan adamians ver movTxovT, eqstremalur situaciaSi
Tavi (Tundac sxvisi sicocxlis xarjze) ar gadairCinos da iyos gmiri.
ხ
·
sisxlis
samarTlis dogmatikaSi cnobilia eqstremaluri situaciis SemTxvevebi, romelTa sisxlissamarTlebrivi
Sefaseba metad sadavoa.
·
sisxlis
samarTlis saxelmZRvaneloebSi xSirad Semdegi ori realuri magaliTi mohyavT:
gem «minionetis» SemTxveva: gemis
katastrofis Semdeg oTxi mezRvauri cotaodeni wylis da sanovagis maragiT navSi
gadavida. sanovage male gaTavda. mezRvaurebi SimSilobdnen. 19 dRiani SimSilis
Semdeg maT mokles aseve SimSiliT dasustebuli iunga da misi xorciT ikvebebodnen
iqamde, sanam maT Semxvedri gemi gadaarCenda.
1884 wels inglisis sasamarTlom mezRvaurebs sikvdili miusaja
mkvlelobis da kanibalizmis gamo, eqvsi
Tvis patimrobis Semdeg ki isini inglisis samefo karma Seiwyala.
kanibalizmis amdagvari SemTxveva me-19
saukunis amerikaSic moxda. ukacriel adgilas myofma ramdenime ukiduresad
damSeulma pirma kenWisyriT
gansazRvra, Tu vin unda SeWmuliyo da kenWisyris Semdeg amxanagi misi nebarTviT
dakla da SeWama.
amerikis sasamarTlos isini ar dausjia im argumentiT, rom jgufma kenWisyra Caatara da nebismieri SeiZleba
msxverplis adgilas aRmoCeniliyo.
ხ
„tragikuli
koliziiT“
bralis
gamoricxvis magaliTad Todua mTamsvlelebis magaliTs miiCnevs.
mTamsvlelebis magaliTi:
erTmaneTze TokiT gadabmuli ori
mTamsvlelidan erTi mosxlteba da mas meore mTamsvlelTan erTad amgvarad xramSi
gadaCexvis safrTxe daemuqreba. meore
mTamsvleli arCevanis winaSe dadgeba – an Toki gadaWras da Tavi gadairCinos, an
megobars xramSi gadahyves da Tavadac mokvdes. im SemTxvevaSi, Tu paloze
momwydar mTamsvlels saerTod ara hqonda gadarCenis Sansi da zemoTa msTamsvleli
Toks gadaWris Toduas TqmiT, samarTlebrivi sikeTe (orive adamianis sicocxle)
mTlianadaa safrTxeSi da samarTlebrivi sikeTis erTi nawili (erTi adamianis
sicocxle) gadarCeba meore samarTlebrivi sikeTis ganwirviT.
aq unda davamatoT Semdegi: bralis gamoricxvas
isic uwyobs xels, rom meore mTamsvleli, romelsac
gadarCenis Sansi ar hqonda, Tavad iyo safrTxis wyaro.
შენიშვნა:
სახელგანთქმული მთამსვლელი მიხეილ ხერგიანი სწორედ ასე დაიღუპა
ხ
Toduas mixedviT, tragikuli kolizia SeiZleba
maSinac gvqondes, rodesac rogorc daculi,
aseve xelyofili samarTlebrivi sikeTeebi erT pirs ekuTvnis.
mag., Tu samSvidobos gasuli jariskaci
erTi gasroliT moklavs mtris xelSi Cavardnil megobars, raTa igi mtrisgan wamebas
gadaarCinos, gveqneba tragikuli kolizia da jariskaci ar daisjeba bralis
gamoricxvis gamo.
turavas swori miTiTebis mixedviT, es araa „tragikuli
koliziis“ magaliTi. am azrs igi Semdegnairad asabuTebs:
qarTuli sisxlis samarTali mkvlelobas msxverplis TxovniT (ssk 110-e muxli) bralis
gamomricxvel garemoebad ki ara, mkvlelobis privilegiur Semadgenlobad(ბრალის შემამსუბუქებელ გარემოებად) aRiarebs bralis simciris gamo.
mkvleloba msxverplisaTvis wamebiT gamowveuli
tkivilis Tavidan acilebis mizniT (msxverplis seriozuli da daJinebuli Txovnis
gareSe! მჭედლიშვილის აზრით), bralis gamomricxvel garemoebad ar SeiZleba
CaiTvalos.(ვაჟა ფშაველას ლექსი „ბაკური’’)
omis dros mtris xelSi Cavardnili megobris
mkvleloba misi wamebisagan gadarCenis mizniT moralurad gamarTlebulia.
sasjelis daniSvna amgvar SemTxvevebSi
yovelgvar azrsaa moklebuli. rogorc zogadi, aseve kerZo prevenciis miznebi
amgvar SemTxvevebSi ar miiRweva, radgan arc maTi saWiroeba arsebobs.
swored aq SeiZleba mivmarToT roqsinis
mier ganviTarebul bralis
struqturas (bralis funqcionaluri cneba),
romlis mixedviTac bralis gamomricxveli
garemoeba normis Sesabamisi moqmedebis unaris
ararsebobas ki ara, sasjelis
daniSvnis kriminalpolitikuri saWiroebas (kerZo da generaluri prevenciis
aucilebloba) unda efuZnebodes da qmedebis dasjadoba gamoricxoT.
anda sasjelis daniSvnis kriminalpolitikuri saWiroeba danaSaulis meoTxe
safexurad vaRiaroT da Sesabamisad, piris dasjadoba gamovircxoT.
ხ
iZulebiTi „ukiduresi
aucileblobა“
„iZulebiTi ukiduresi aucilebloba“ bralis gamomricxveli ukiduresi aucileblobis erT-erTi saxea.
1. safrTxis wyaro am SemTxvevaSi
adamiania. igi Zaladobs an ZaladobiT imuqreba
2. safrTxe imwuTieria
3. safrTxis Tavidan acileba sxva
saSualebiT (mag., maiZuleblis mogeriebiT) SeuZlebelia
4. piri iZulebulia sakuTari
samarTlebrivi sikeTis dasacavad xelyos sxvisi samarTlebrivi sikeTe.
saerTaSoriso sisxxlis samarTalSi romis statutis 31-e muxlis 1-li abzacis
d) punqtSi iZulebiTi ukiduresi
aucilebloba sisxlissamarTlebriv pasuxismgeblobas gamoricxavs.
iZulebiTi ukiduresi aucileblobis
magaliTi:
jariskacs iaraRis muqariT aiZulebs
oficeri, moklas samoqalaqo piri. winaaRmdeg SemTxvevaSi masac da samoalaqo pirsac
mokvliT emuqreba. jariskacma icis, rom samoqalaqo piri mainc ganwirulia da
klavs mas. amasTan jariskacs ara aqvs oficris mogeriebis saSualeba.
·
iZulebiTi
ukiduresi aucileblobis dros xelyofili da gadarCenili samarTlebrivi sikeTeebi SeiZleba Tanabari Rirebulebisac
iyos (sicocxlis xelyofa sakuTari an axloblis sicocxlis
SenarCunebisaTvis), anda xelyofili samarTlebrivi sikeTe ufro dabal ierarqiul
safexurze idges.
·
rodesac
piri iZulebiTi ukiduresi aucileblobis
garemoebebis arsebobisas samarTlebriv sikeTes xelyofs, safrTxeSi Cavardnili
samarTlebrivi sikeTis mflobels xelmyofis winaaRmdeg
aucilebeli
mogeriebis ganxorcielebis ufleba aqvs.
·
Tu Cven iZulebiT ukidures aucileblobas
marTlwinaaRmdegobisgamomricxvel garemoebad CavTvlidiT, xelmyofis
winaaRmdeg aucilebeli
mogeriebis ufleba gamoiricxeboda.
„qvantitatiuri ukiduresi aucilebloba“
·
germanul
sisxlis samarTalSi kargad cnobili „qvantitatiuri ukiduresi aucilebloba“ (იგივეა
რაც turavas „sapatiebeli
ukiduresi aucilebloba farTo gagebiT“)
Semdeg niSnebs moicavs:
1. samarTlebrivi sikeTis xelyofa (rogorc
wesi, mcire raodenobis adamianis sicocxlis xelyofa(ან გაწირვა)
2. samarTlebrivi sikeTis[გაწნწირულთა] xelyofiT sxva „ufro didi ubedurebis“ Tavidan acileba (mravali
adamianis gadarCena, romelic araa amsruleblis axlobeli)
3. samarTlebrivi sikeTis[მრავალი ადამიანის] gadarCenis mizani.
qvantitatiuri ukiduresi aucileblobis
magaliTi germanuli sisxlis samarTlis praqtikidan:
nacionalur-socialistur germaniaSi eqimTa
erTma nawilma dasaRupad gawira suliT avadmyofTa mcire nawili, raTa gadaerCina
avadmyofTa ufro didi odenoba.
ხ
·
sisxlis
samarTlis dogmatikasa da politikaSi qvantitatiuri ukiduresi aucileblobis Sesaxeb
diskusia gansakuTrebiT gacxovelda 2001 wlis 11 seqtembers al-qaidas
TviTmkvleliteroristebis mier msoflio savaWro centris afeTqebis Semdeg.
·
dReisaTvis qvantitatiuri
ukiduresi aucleblobis sakiTxis ganxilvisas mohyavT Semdegi SemTxvevebi:
1. klasikuri magaliTi: meisris mier
mgzavrebiT savse ori samgzavro matareblis koliziis acileba erTi matareblis sxva
liandagisaken warmarTvis saSualebiT, sadac ramdenime muSa muSaobs. muSebi
daiRupebian, magram gadarCebian am orive matareblis mgzavrebi. daisjeba Tu ara
meisre?
2. aqtualuri magaliTi: mravali adamianis
sicocxlis gadarCena mcire adamianTa sicocxlis fasad teroristebis mier
gatacebuli, samgzavro TviTmfrinavis CamogdebiT,რომელიც adamianebiT savse Senobis mimarTulebiT მიფრინავდა სავარაუდოდ შესაჯახებლად . daisjeba Tu ara samxedro piri, romelic
TviTmfrinavs Camoagdebs, TviTmfrinavSi msxdom adamianTa mcire nawils gawiravs
da adamianTa gacilebiT ufro did nawils gadaarCens?
·
zogadad
bralis gamomricxvel ukidures aucileblobaze da kerZod bralis gamomricxvel qvantitatiur ukidures
aucileblobaze diskusiisas gadasawyvet problemaTa Soris yvelaze mTavaria
Semdegi sakiTxi:
dasaSvebia Tu ara mravali adamianis gadarCenis mizniT im adamianis
sicocxlis gawirva, romelsac safrTxe ar emuqreboda?
·
qarTul
sisxlis samarTalSi araa erTiani mosazreba qvantitatiuri ukiduresi aucileblobis
kvalifikaciaze.
·
wereTeli
adamianis sicocxlis mospobas mravali adamianis sicocxlis gadasarCenad marTlwinaaRmdegobis gamomricxvel ukidures aucileblobad
miiCnevda da qmedebis sazogadoebriv
saSiSroebas da sisxlis samarTlis
pasuxismgeblobas gamoricxavda.
·
im
periodisaTvis qarTuli sisxlis samarTali erTmaneTisagan ar ganasxvavebda marTlwinaaRmdegobisa da bralis gamomricxvel ukidures aucileblobებს, amitomac
wereTeli amgvari qmedebebis kvalifikaciisas Zalauneburad da ukidures aucileblobamde unda misuliyo,
rac sazogadoebrivi saSiSroebis gamomricxve garemoebas warmoadgenda.
·
turava brals qvantitatiuri
ukiduresi aucileblobisas mxolod maSin gamoricxavs, rodesac piri, romelic sxva mravali adamianis
gadasarCenad gaiwira, ukve safrTxeSi imyofeboda.
·
bralis
gamoricxva maSin, rodesac safrTxeSi armyofi
adamiani sxvaTa gadasarCenad gaiwireba,
misi azriT, samarTlebriv
usafrTxoebas xelyofs.
·
sakuTari an axloblis sicocxlis gadasarCenad
igi safrTxeSi armyofi adamianis gawirvas dasaSvebad
miiCnevs.
ხ
·
gasazarebelia mosazreba, romlis mixedviTac safrTxeSi
armyofi adamianis gawirva sakuTari an axloblis sicocxlis gadasarCenad iseve xelyofs samarTlebriv
usafrTxoebas, rogorc safrTxeSi armyofi adamianis gawirva sxvaTa gadasarCenad.
bralis
gamomricxveli(!) anu „sapatiebeli
ukiduresi aucleblobis“ dros ki dacul samarTlebriv sikeTeTa wre SezRudulia
(sicocxle, sxeulebrivi
mTlianobda da Tavisufleba).
Комментарии
Отправить комментарий