კაზუსი 9. ძუნწი ორჯერ იხდის (მოჩვენებითი გარიგება; თვალთმაქცური გარიგება; უძრავი ქონების ნასყიდობა; აუცილებელი ფორმა)

 

ანდრიას სურს, ბადრის მიჰყიდოს მის მიერ ერთი წლით ადრე ნაყიდი მიწის ნაკვეთი, მასზე განთავსებული ორსართულიანი სახლით.

საშემოსავლო გადასახადის შემცირების მიზნით ისინი შეთანხმდებიან, რომ ნაცვლად შეთანხმებული ნასყიდობის ფასისა, 200000 ლარისა, ხელშეკრულებაში ჩაწერონ 100000 ლარი.

ასეც მოიქცევიან. რეესტრში საკუთრების უფლების გადაცემის რეგისტრაციის შემდეგ ანდრია ბადრის 200000 ლარის გადაცემას სთხოვს.

 ბადრი, რომელიც მოეწყო ახალშეძენილ სახლში და დაიგულა იგი თავის საკუთრებაში, პასუხობს, რომ სახლი რემონტს მოითხოვს, ფასი ისედაც გადაჭარბებული იყო, თან ხელშეკრულებაშიც 100000 ლარი ეწერათ, ასე რომ, ის მზად იყო, გადაეხადა მხოლოდ 80000 ლარი, ანუ წერილობითი ხელშეკრულებით გათვალისწინებული თანხა, რემონტის ხარჯების გამოკლებით, და არცერთი თეთრით მეტი.

რისი მოთხოვნის უფლება აქვს ანდრიას ბადრის მიმართ?

 

X

A.     ანდრიას მოთხოვნა ბადრის მიმართ 200000 ლარის ოდენობით ნასყიდობის ფასის გადახდაზე, სკ-ის 477-ე მუხლის მე-2 ნაწილის საფუძველზე

 

ანდრიას შესაძლოა, ბადრის მიმართ ჰქონდეს 200000 ლარის გადახდის მოთხოვნის უფლება, სკ-ის 477-ე მუხლის მე-2 ნაწილის საფუძველზე.

 

ნასყიდობა. გაცვლა

 

    მუხლი 477. ცნება. შინაარსი

 

2. მყიდველი მოვალეა გადაუხადოს გამყიდველს შეთანხმებული ფასი და მიიღოს ნაყიდი ქონება.

 

 

I.                 მოთხოვნის წარმოშობა

ამისთვის საჭიროა, რომ ანდრიასა და ბადრის შორის დადებულიყო ნამდვილი ნასყიდობის ხელშეკრულება, სადაც ნასყიდობის ფასიც იქნებოდა 200000 ლარი.

1.      შეთანხმება

ნასყიდობის ხელშეკრულება შედგება ორი თანმხვედრი ნების გამოვლენისგან, ოფერტისა და აქცეპტისგან.

კაზუსის თანახმად,ანდრია ბადრის თავდაპირველად შეუთანხმდა სახლის 200000 ლარად მიყიდვაზე. ეს თანხა შეესაბამება იმ ნასყიდობის ფასს, რომელიც ორივე მხარეს ნამდვილად სურდა.

ამიტომ აქ საქმე არ გვაქვს მხოლოდ მოჩვენებისთვის გამოვლენილ ნებასთან, რის გამოც ნების გამოვლენის ნამდვილობა, სკ-ის 56-ე მუხლის საფუძველზე, კითხვის ნიშნის ქვეშ დადგებოდა.

შესაბამისად, შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ ანდრიასა და ბადრის შორის დაიდო სახლის ნასყიდობის  ნამდვილი ხელშეკრულება 200000 ლარად.

ხ

2.      სავალდებულო ფორმის დაცვა( სკ-ის 59-ე მუხლის პირველი ნაწილი და 323-ე მუხლი)

 

ა. ბათილობა ფორმის ნაკლის გამო

ანდრიას და ბადრის ნასყიდობის ხელშეკრულება შესაძლოა, ბათილი იყოს სავალდებულო ფორმის დაუცველობის გამო, სკ-ის 59-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის საფუძველზე.

ამისთვის საჭიროა, რომ ანდრიასა და ბადრის შორის დადებული ხელშეკრულება არ შეესაბამებოდეს კანონით გათვალისწინებულ აუცილებელ ფორმას.

  მუხლი 59. ფორმის დაუცველად დადებული გარიგება

1. ბათილია კანონით ან ხელშეკრულებით გათვალისწინებული აუცილებელი ფორმის დაუცველად დადებული გარიგება, ასევე ნებართვის გარეშე დადებული გარიგება, თუ ამ გარიგებისთვის საჭიროა ნებართვა.

 

ხ

სკ-ის 323-ე მუხლის შესაბამისად, ხელშეკრულება, რომლითაც ხდება უძრავ ნივთზე საკუთრების[უფლების] გადაცემის ვალდებულების აღება, მოითხოვს წერილობით ფორმას.

მუხლი 323. უძრავი ნივთის გასხვისების წესი

ხელშეკრულება, რომლითაც ერთი მხარე იღებს ვალდებულებას, უძრავ ნივთზე საკუთრება გადასცეს სხვას ან შეიძინოს იგი, მოითხოვს წერილობით ფორმას.

 

ხ

სკ-ის 69-ე მუხლის მე-3 ნაწილის თანახმად, წერილობითი ფორმის დაცვისთვის საკმარისია დოკუმენტზე გარიგების მონაწილე მხარეთა ხელმოწერა

    მუხლი 69. გარიგების ფორმა

 

 

3. გარიგების წერილობითი ფორმის არსებობისას საკმარისია გარიგების მონაწილე მხარეთა ხელმოწერა

 

კაზუსიდან ირკვევა, რომ მხარეებმა წერილობით შეათანხმეს 100000 ლარზე ნასყიდობის ხელშეკრულება.

რაც შეეხება 200000 ლარზე ნასყიდობის ხელშეკრულებას, ის მხოლოდ ზეპირად და, შესაბამისად, აუცილებელი ფორმის დაცვის გარეშე დაიდო

 

ხ

ბ. ფორმის ნაკლის უმნიშვნელოობა, falsa demonstratio non nocet პრინციპის საფუძველზე

მიუხედავად აუცილებელი ფორმის დაუცველობისა, ნასყიდობის ხელშეკრულება 200000 ლარზე შესაძლოა, ნამდვილი იყოს, თუკი ნასყიდობის ფასის არასწორად აღნიშვნას მნიშვნელობა არ ექნებოდა ხელშეკრულების ნამდვილობისთვის.

Falsa demonstratio non nocet პრინციპის საფუძველზე, თუკი ორივე მხარეს სურდა ერთი რამ, მაგრამ ხელშეკრულებაში შეცდომით მიუთითეს სხვა რამ, მაშინ მოქმედებს ის, რაც მათ სურდათ.(!)

ხ

განმარტება:

Falsa demonstratio non nocet (მცდარი აღნიშვნა არ არის საზიანო) – რომაული სამართლის პრინციპია, რომლის თანახმად, გარიგებისა და ნების გამოვლენის ნამდვილობისთვის მნიშვნელობა არ აქვს, თუკი მხარეებს ურთიერთთანხმობით ერთი რამ სურდათ, მაგრამ გარიგებისას არასწორად მიუთითეს, ან ნების გამომვლენი თავის ნებას შეცდომით ავლენს, თუმცა ნების გამოვლენის ადრესატი ამ შეცდომას ხვდება ან უნდა ხვდებოდეს.

ასეთ შემთხვევაში მოქმედებს მხარეთა ნამდვილი ურთიერთთანმხვედრი ნება და არა ის, რაც მათ გამოხატეს(!)

ხ

წარმოდგენილ შემთხვევაში მხარეთა ნამდვილი ურთიერთთანმხვედრი ნება იყო 200000 ლარზე მიწის ნაკვეთის ნასყიდობის ხელშეკრულების დადება.

თუმცა მნიშვნელოვანია ის, რომ პრინციპი Falsa demonstratio non nocet მოქმედებს მხოლოდ მაშინ, როდესაც მხარეები ცდებიან ნების გამოვლენის დროს, ამ შემთხვევაში კი ანდრიამ და ბადრიმ განზრახ მიუთითეს არასწორი ფასი ხელშეკრულებაში.

ვინაიდან პრინციპი Falsa demonstratio non nocet არ უნდა იქნეს გამოყენებული იმისთვის, რომ მოხდეს სავალდებულო ფორმის მოთხოვნის განზრახ გვერდის ავლა, იგი ამ შემთხვევაზე ვერ გავრცელდება.

აქედან გამომდინარე, დაცული არ არის სკ-ის 323-ე მუხლით მოთხოვნილი ფორმა. შესაბამისად, სკ-ის 59-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის საფუძველზე სახლის ნასყიდობის ხელშეკრულება 200000 ლარზე ბათილია, კანონით გათვალისწინებული ფორმის დაუცველობის გამო.(ზეპირად დადეს და არა წერილობით)

 

II.               საბოლოო შედეგი

 

ანდრიას არ აქვს 200000 ლარის ოდენობით ნასყიდობის ფასის გადახდის მოთხოვნის უფლება, სკ-ის 477-ე მუხლის მე-2 ნაწილის საფუძველზე.

 

 

ხ

 

B.     ანდრიას მოთხოვნა ბადრის მიმართ 100000 ლარის ოდენობით ნასყიდობის ფასის გადახდაზე, სკ-ის 477-ე მუხლის მე-2 ნაწილის საფუძველზე

შესაძლოა, ანდრიას ბადრის მიმართ ჰქონდეს 100000 ლარის გადახდის მოთხოვნის უფლება, სკ-ის 477-ე მუხლის მე-2 ნაწილის საფუძველზე.

 

I.                 მოთხოვნის წარმოშობა

ამისათვის საჭიროა, რომ ანდრიასა და ბადრის შორის დადებულიყო ნამდვილი ნასყიდობის ხელშეკრულება, სადაც ნასყიდობის ფასიც იქნებოდა 100000 ლარი.

 

1.      შეთანხმება

 

ანდრიამ და ბადრიმ წერილობით ხელშეკრულებაში გამოხატეს ორი თანმხვედრი ნება, ოფერტი და აქცეპტი, რომლებიც მიმართული იყო სახლზე ნასყიდობის ხელშეკრულების დადებისკენ 100000 ლარად.

შესაბამისად, შეგვიძლია, დავასკვნათ, რომ ანდრიასა და ბადრის შორის დაიდო სახლის ნასყიდობის ხელშეკრულება 100000 ლარად.

 

2.      სავალდებულო ფორმის დაცვა, სკ-ის 59-ე მუხლის პირველი ნაწილი და 323-ე მუხლი

 

იქიდან გამომდინარე, რომ ეს ხელშეკრულება დაიდო წერილობით, ის შეესაბამება სკ-ის 323-ე მუხლით გათვალისწინებულ ფორმას.

შესაბამისად, არ განიხილება ამ ხელშეკრულების ბათილობა აუცილებელი ფორმის დაუცველობის გამო, სკ-ის 59-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის საფუძველზე.

 

3.      ხელშეკრულების ბათილობა სკ-ის 56-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის საფუძველზე (მოჩვენებითი გარიგება)

 

  მუხლი 56. მოჩვენებითი და თვალთმაქცური გარიგებანი

 

1. ბათილია გარიგება, რომელიც დადებულია მხოლოდ მოსაჩვენებლად, იმ განზრახვის გარეშე, რომ მას შესაბამისი იურიდიული შედეგები მოჰყვეს (მოჩვენებითი გარიგება).

 

შესაძლოა, ანდრიას და ბადრის შორის დადებული გარიგება ბათილი იყოს, სკ-ის 56-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის საფუძველზე.

ამისთვის საჭიროა, რომ ანდრიასა და ბადრის ნება ურთიერთშეთანხმებით მხოლოდ მოჩვენებით გამოევლინათ.

ანდრიამ და ბადრიმ ხელშეკრულებაში გამოხატეს ნება 100000 ლარად სახლის ნასყიდობის ხელშეკრულების დადებაზე, რათა შეემსუბუქებინათ საგადასახადო ტვირთი.

სინამდვილეში მათი თანმხვედრი ნება მიმართული იყო ხელშეკრულების დადებისკენ, რომლის მიხედვით, ნასყიდობის ფასიც იქნებოდა 200000 ლარი.

შესაბამისად, 100000 ლარად ხელშეკრულების დადებაზე გამოვლენილი ნება არ შეესაბამებოდა ანდრიასა და ბადრის ნამდვილ ნებას. ვინაიდან ამ საკითხზე ისინი წინასწარ შეთანხმდნენ, ანდრიაც და ბადრიც თანახმა იყვნენ ნების მოსაჩვენებლად გამოვლენაზე. ამიტომ 100000 ლარზე გამოვლენილი ნება მხოლოდ მოჩვენებითი იყო.

 

შესაბამისად, ანდრიასა და ბადრის შორის დადებული ნასყიდობის ხელშეკრულება სახლის 100000 ლარად ყიდვის შესახებ ბათილია, მისი მოჩვენებითობის გამო, სკ-ის 56-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის საფუძველზე

 

ხ

 

4.      დაფარული გარიგების მიმართ მოქმედი წესების გამოყენება, სკ-ის 56-ე მუხლის მე-2 ნაწილის საფუძველზე (თვალთმაქცური გარიგება)

 

შესაძლოა, ანდრიას და ბადრის შორის დადებული გარიგება ნამდვილი იყოს სკ-ის 56-ე მუხლის მე-2 ნაწილის საფუძველზე.

ამისათვის მხარეებს ურთიერთშეთანხმებით მოსაჩვენებელი გარიგებით უნდა დაეფარათ სხვა გარიგება.

   მუხლი 56. მოჩვენებითი და თვალთმაქცური გარიგებანი

 

2. თუ მოსაჩვენებლად დადებული გარიგებით მხარეებს სურთ სხვა გარიგების დაფარვა, მაშინ გამოიყენება დაფარული გარიგების მიმართ მოქმედი წესები (თვალთმაქცური გარიგება).

 

ანდრიას და ბადრის 100000 ლარზე დადებული მოსაჩვენებელი ნასყიდობის ხელშეკრულებით სურდათ 200000 ლარზე დადებული ნასყიდობის ხელშეკრულების დაფარვა.

ასეთ შემთხვევაში ამოქმედდება სკ-ის 56-ე მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული თვალთმაქცური გარიგების ნორმა, რაც გულისხმობს მხარეთა შორის რეალურად დადებული (დაფარული) გარიგების ნამდვილობას, იმ პირობით, რომ მასზე გავრცელდება ყველა ის ნორმა, რომლებიც მოქმედებენ დაფარული გარიგების სახეზე.

ამ შემთხვევაში დაფარული გარიგება იყო უძრავი ნივთის ნასყიდობის ხელშეკრულება 200000 ლარზე.

 უძრავი ნივთის ნასყიდობის ხელშეკრულების მიმართ სკ-ის 323-ე მუხლით წაყენებულია წერილობითი ფორმის მოთხოვნა.

ანდრიასა და ბადრის შორის 200000 ლარად მიწის ნაკვეთის ნასყიდობის ხელშეკრულება კი დაიდო მხოლოდ ზეპირად (დეტალური ანალიზი იხ. ზემოთ, A, II). აქედან გამომდინარე, თვალთმაქცური გარიგების ნორმა ვერ იმოქმედებს.

ხ

შესაბამისად, ანდრიასა და ბადრის მიერ 100000 ლარზე დადებული მოჩვენებითი გარიგებით დაფარული 200000 ლარზე დადებული მიწის ნაკვეთის ნასყიდობის ხელშეკრულება ბათილია სკ-ის 59-ე მუხლის 1-ლი ნაწილისა და 323-ე მუხლის საფუძველზე.

 

II.               საბოლოო შედეგი

ანდრიას არ აქვს 100000 ლარის ოდენობით ნასყიდობის ფასის გადახდის მოთხოვნის უფლება, სკ-ის 477-ე მუხლის მე-2 ნაწილის საფუძველზე.

 

 

ხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხ

 

C.     ანდრიას მოთხოვნა ბადრის მიმართ მიწის ნაკვეთზე მფლობელობის გადაცემის თაობაზე, სკ-ის 172-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის საფუძველზე

 

 

ანდრიას შესაძლოა, ჰქონდეს ბადრის მიმართ მიწის ნაკვეთზე მფლობელობის გადაცემის მოთხოვნის უფლება, სკ-ის 172-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის საფუძველზე

 

    მუხლი 172. უკანონო მფლობელობიდან ნივთის გამოთხოვა და ხელშეშლის აღკვეთის მოთხოვნა

 

1. მესაკუთრეს შეუძლია მფლობელს მოსთხოვოს ნივთის უკან დაბრუნება, გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა მფლობელს ჰქონდა ამ ნივთის ფლობის უფლება.

 

 

I.                 მოთხოვნის წარმოშობა

ამისათვის საჭიროა, რომ:

ა) ანდრია იყოს მიწის ნაკვეთის მესაკუთრე,

ბ) მიწის ნაკვეთი იყოს ნივთი,

გ) ბადრი იყოს მიწის ნაკვეთის მფლობელი

დ) ბადრის არ ჰქონდეს მიწის ნაკვეთის ფლობის უფლება.

 

1.      ანდრიას საკუთრების უფლება მიწის ნაკვეთზე

 სკ-ის 172-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის 1-ლი წინაპირობის თანახმად, ანდრია უნდა იყოს მიწის ნაკვეთის მესაკუთრე.

მესაკუთრე არის პირი, რომელსაც ნივთზე აქვს ყოვლისმომცველი სანივთო უფლება, რაც გულისხმობს ნივთზე შეუზღუდავ ბატონობას, მის თავისუფლად ფლობას და მისით სარგებლობას, ასევე სხვა პირთა მიერ ამ ნივთით სარგებლობის დაუშვებლობის უფლებას (სკ-ის 170, I მუხ.).

ფაბულიდან ირკვევა, რომ ანდრია თავდაპირველად იყო მიწის ნაკვეთის მესაკუთრე. თუმცა შესაძლოა, ანდრიამ მიწის ნაკვეთზე და მასზე განთავსებულ სახლზე საკუთრების უფლება დაკარგა იმით, რომ ბადრი, როგორც ახალი მესაკუთრე, დაარეგისტრირა უძრავი ქონების რეესტრში.

 სკ-ის 183-ე მუხლის თანახმად, უძრავ ნივთზე საკუთრების უფლების შესაძენად აუცილებელია შემდეგი კუმულაციური წინაპირობების არსებობა: ა) გარიგების წერილობითი ფორმით დადება და ბ) შემძენზე ამ გარიგებით განსაზღვრული საკუთრების უფლების რეგისტრაცია საჯარო რეესტრში.

კაზუსის თანახმად, ანდრიამ და ბადრიმ დადეს ნასყიდობის ხელშეკრულება, რომლის საფუძველზეც მოხდა ბადრის რეგისტრაცია მიწის ნაკვეთის ახალ მესაკუთრედ უძრავი ქონების რეესტრში.

 თუმცა ზემოთ, A და B პუნქტებში მოყვანილი მსჯელობის საფუძველზე, ირკვევა, რომ ანდრიასა და ბადრის შორის დადებული ნასყიდობის ხელშეკრულება 200000 ლარზე ბათილია ფორმის ნაკლის გამო, ხოლო ნასყიდობის ხელშეკრულება 100000 ლარზე ბათილია მისი მოჩვენებითი ხასიათის გამო.

შესაბამისად, მართალია, მოხდა საკუთრების უფლების რეგისტრაცია, მაგრამ სახეზე არ გვაქვს სკ-ის 183-ე მუხლის მეორე აუცილებელი წინაპირობა, კერძოდ წერილობითი გარიგება, რომელიც იქნებოდა საჯარო რეესტრში რეგისტრაციით საკუთრების უფლების გადაცემის საფუძველი, ანუ არ არსებობს ნამდვილი ვალდებულებითსამართლებრივი გარიგება, რომელიც, თავის მხრივ, განაპირობებდა სანივთო უფლების გადაცემის წარმოშობას.

 

 მუხლი 183. უძრავ ნივთზე საკუთრების შეძენა გარიგების საფუძველზე

1. უძრავი ნივთის შესაძენად აუცილებელია გარიგების წერილობითი ფორმით დადება და ამ გარიგებით განსაზღვრული საკუთრების უფლების შემძენზე საჯარო რეესტრში რეგისტრაცია.

 

შესაბამისად, ანდრია კვლავ რჩება მიწის ნაკვეთის მესაკუთრედ.

 

 

2.      მიწის ნაკვეთი და სახლი, როგორც ნივთი

სკ-ის 172-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის მესამე წინაპირობის თანახმად, ანდრიას  სახლი უნდა იყოს ნივთი.

 სკ-ის 148-ე მუხლის თანახმად, ნივთებს მიეკუთვნება მოძრავი და უძრავი ნივთები,

ხოლო სკ-ის 149-ე მუხლი უძრავ ნივთებს მიაკუთვნებს მიწის ნაკვეთს მასზე მყარად მდგომი შენობა-ნაგებობებით.

კაზუსის მიხედვით, ხელშეკრულების საგანი იყო მიწის ნაკვეთი მასზე განთავსებული ორსართულიანი სახლით.

შესაბამისად, მიწის ნაკვეთი და სახლი, რომლებიც იყო ნასყიდობის საგანი, წარმოადგენს ნივთს, სკ-ის 172-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის გაგებით.

 

 

3.      ბადრის მიერ მიწის ნაკვეთის ფლობა

 სკ-ის 172-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის მეორე წინაპირობის თანახმად, ბადრი უნდა იყოს მიწის ნაკვეთის მფლობელი.

სკ-ის 155-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის თანახმად, მფლობელი არის პირი, რომელიც ახორციელებს ფაქტობრივ ნებელობით ფიზიკურ ბატონობას ნივთზე.

კაზუსის მიხედვით, ბადრი რეგისტრაციის დღესვე შესახლდა მიწის ნაკვეთზე მდგარ სახლში.

ამით ბადრიმ  ფაქტობრივი და ნებელობითი ბატონობა მოიპოვა უძრავ ნივთზე.

 

4.      ბადრის მიერ მიწის ნაკვეთის ფლობის მართლზომიერება

 სკ-ის 172-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის მეოთხე წინაპირობის თანახმად, ბადრის არ უნდა ჰქონდეს მიწის ნაკვეთის ფლობის უფლება, ანუ ის არ უნდა იყოს მართლზომიერი მფლობელი.

მართლზომიერ ფლობაზე უფლება შესაძლოა, კანონიდან ან გარიგებიდან გამომდინარეობდეს.

 ვინაიდან წარმოდგენილი მსჯელობიდან ირკვევა, რომ ანდრიასა და ბადრის შორის დადებული ნასყიდობის ხელშეკრულება ბათილია, ხოლო კაზუსიდან არ ჩანს რაიმე სხვა გარემოება (მაგ.: ქირავნობა, იჯარა, თხოვება), რომელიც მიუთითებდა ბადრის მიერ მიწის ნაკვეთის მართლზომიერ ფლობაზე, შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ ბადრი არ არის მიწის ნაკვეთის მართლზომიერი მფლობელი

 

ხ

5.      შუალედური შედეგი

ანდრიას აქვს ბადრის მიმართ მიწის ნაკვეთზე მფლობელობის გადაცემის მოთხოვნის უფლება, სკ-ის 172-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის საფუძველზე.

 

II.               მოთხოვნის შეწყვეტა

კაზუსი არ შეიცავს არანაირ მითითებას ისეთ გარემოებაზე, რაც შესაძლოა, მეტყველებდეს მოთხოვნის შეწყვეტაზე. ამრიგად, მოთხოვნა არ შეწყვეტილა.

III.              მოთხოვნის განხორციელებადობა

კაზუსი არ შეიცავს არანაირ მითითებას ისეთ გარემოებაზე, რაც შესაძლოა, მეტყველებდეს მოთხოვნის განუხორციელებლობაზე. შესაბამისად, მოთხოვნა განხორციელებადია.

 

IV.             საბოლოო დასკვნა

ანდრიას აქვს ბადრის მიმართ მიწის ნაკვეთზე მფლობელობის გადაცემის მოთხოვნის უფლება, სკ-ის 172-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის საფუძველზე.

 

ხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხხ

 

D.     ანდრიას მოთხოვნა ბადრის მიმართ მიწის ნაკვეთზე მფლობელობის უკან გადაცემის თაობაზე, სკ-ის 976-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის „ა” ქვეპუნქტის საფუძველზე

 

ანდრიას შესაძლოა, ჰქონდეს ბადრის მიმართ ბინაზე მფლობელობის უკან გადაცემის მოთხოვნის უფლება, სკ-ის 976-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის „ა” ქვეპუნქტის საფუძველზე

 

უსაფუძვლო გამდიდრება

    მუხლი 976. ვითომ-კრედიტორისაგან მოთხოვნის საფუძვლები

1. პირს, რომელმაც სხვას ვალდებულების შესასრულებლად რაიმე გადასცა, შეუძლია მოსთხოვოს ვითომ-კრედიტორს (მიმღებს) მისი უკან დაბრუნება, თუ:

ა) ვალდებულება გარიგების ბათილობის ან სხვა საფუძვლის გამო არ არსებობს, არ წარმოიშობა ან შეწყდა შემდგომში;

 

 

 

I.                 მოთხოვნის წარმოშობა

ამისათვის საჭიროა, რომ:

 ა) ანდრიას ბადრისთვის ვალდებულების შესრულების მიზნით გადაეცა რაიმე

და

ბ) ეს ვალდებულება არ არსებობდეს გარიგების ბათილობის გამო.

 

1.      რაიმეს გადაცემა ვალდებულების შესრულების მიზნით

გადაცემულ „რაიმეში” იგულისხმება ნებისმიერი მატერიალური(ქონებრივი) უპირატესობა, რომელიც ზრდის პირის ქონებას, ხოლო გადაცემაში იგულისხმება შემთხვევა, როდესაც ქონების გაზრდა ხდება შეგნებულად და მიზანმიმართულად.

 ქონებრივი უპირატესობა შეიძლება იყოს: სანივთო ან ვალდებულებითსამართლებრივი უფლებები, ვალდებულებებისგან გათავისუფლება, უპირატეს სამართლებრივ მდგომარეობაში ჩაყენება.

ანდრიამ მიწის ნაკვეთის ნასყიდობის ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ვალდებულების შესრულების მიზნით ბადრის მფლობელობაში გადასცა სახლი.

მფლობელობა წარმოადგენს სანივთო უფლებას. შესაბამისად, ანდრიამ ბადრის გადასცა „რაიმე” ვალდებულების შესრულების მიზნით.

 

2.      ვალდებულების არარსებობა გარიგების ბათილობის გამო

 ის ვალდებულება, რომლის შესასრულებლადაც ანდრიამ ბადრის გადასცა მფლობელობა მიწის ნაკვეთზე, არ უნდა არსებობდეს მისი ბათილობის გამო.

ზემოთ, A და B პუნქტებში მოყვანილი მსჯელობის საფუძველზე, ანდრიასა და ბადრის შორის დადებული მიწის ნაკვეთის ნასყიდობის ხელშეკრულება 200000 ლარზე ბათილია ფორმის ნაკლის გამო,

 ხოლო მიწის ნაკვეთის ნასყიდობის ხელშეკრულება 100000 ლარზე ბათილია მისი მოჩვენებითი ხასიათის გამო.

შესაბამისად, არ არსებობს არც მიწის ნაკვეთის მფლობელობაში გადაცემის ვალდებულება.

 

3.      შუალედური შედეგი

ანდრიას აქვს ბადრისგან მიწის ნაკვეთზე მფლობელობის გადაცემის მოთხოვნის უფლება, სკ-ის 976-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის „ა” ქვეპუნქტის საფუძველზე.

II.               მოთხოვნის შეწყვეტა

კაზუსი არ შეიცავს არანაირ მითითებას ისეთ გარემოებაზე, რაც შესაძლოა, მეტყველებდეს მოთხოვნის შეწყვეტაზე. ამრიგად, მოთხოვნა არ შეწყვეტილა.

III.              მოთხოვნის განხორციელებადობა კაზუსი არ შეიცავს არანაირ მითითებას ისეთ გარემოებაზე, რაც შესაძლოა მეტყველებდეს მოთხოვნის განუხორციელებლობაზე. შესაბამისად, მოთხოვნა განხორციელებადია.

 

IV.             საბოლოო დასკვნა

ანდრიას აქვს ბადრისგან მიწის ნაკვეთზე მფლობელობის გადაცემის მოთხოვნის უფლება, სკ-ის 976-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის „ა” ქვეპუნქტის საფუძველზე.

 

ხ

 

E.      ანდრიას მოთხოვნა ბადრის მიმართ საჯარო რეესტრის ჩანაწერის შესწორების თაობაზე, სკ-ის 976-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის „ა” ქვეპუნქტის საფუძველზე

 

ანდრიას შესაძლოა, ბადრის მიმართ ჰქონდეს საჯარო რეესტრში არასწორი ჩანაწერის შესწორების მოთხოვნის უფლება, სკ-ის 976-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის „ა” ქვეპუნქტის საფუძველზე

 

I.                 მოთხოვნის წარმოშობა

ამისათვის საჭიროა, რომ:

 ა) ანდრიას ბადრისთვის ვალდებულების შესრულების მიზნით გადაეცა „რაიმე“

და

ბ) ეს ვალდებულება არ არსებობდეს გარიგების ბათილობის გამო.

1.      „რაიმეს“ გადაცემა ვალდებულების შესრულების მიზნით

გადაცემულ „რაიმეში” იგულისხმება ნებისმიერი მატერიალური უპირატესობა, რომელიც ზრდის პირის ქონებას, ხოლო გადაცემაში იგულისხმება შემთხვევა, როდესაც ქონების გაზრდა ხდება შეგნებულად და მიზანმიმართულად.

ქონებრივი უპირატესობა შეიძლება იყოს: სანივთო ან ვალდებულებითსამართლებრივი უფლებები, ვალდებულებებისგან გათავისუფლება, უპირატეს სამართლებრივ მდგომარეობაში ჩაყენება.

ამ უკანასკნელს მიეკუთვნება საჯარო რეესტრში რეგისტრირებული უფლება, ვინაიდან მას ნამდვილი უფლების არსებობის პრეზუმფციის (შდრ. სკ-ის 312-ე, 185-ე მუხ.) გამო მატერიალური ღირებულება აქვს.

ანდრიამ მიწის ნაკვეთის (ვითომ) ნასყიდობის ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ვალდებულების შესრულების მიზნით ბადრი დაარეგისტრირა ახალ მესაკუთრედ საჯარო რეესტრში.

რეესტრის ჩანაწერი, რომლითაც ბადრიზე რეგისტრირებულია საკუთრების უფლება, არის უპირატეს სამართლებრივ მდგომარეობაში ჩაყენება, რომელსაც აქვს მატერიალური ღირებულება.

შესაბამისად, ანდრიამ ბადრის გადასცა „რაიმე” ვალდებულების შესრულების მიზნით, სკ-ის 976-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის მნიშვნელობით.

 

2.      ვალდებულების არარსებობა გარიგების ბათილობის გამო

ის ვალდებულება, რომლის შესასრულებლადაც ანდრიამ ბადრი დაარეგისტრირა ახალ მესაკუთრედ, საჯარო რეესტრში არ უნდა არსებობდეს მისი ბათილობის გამო.

 ზემოთ, A და B პუნქტებში მოყვანილი მსჯელობის საფუძველზე, ანდრიასა და ბადრის შორის დადებული მიწის ნაკვეთის ნასყიდობის ხელშეკრულება 200000 ლარზე ბათილია ფორმის ნაკლის გამო, ხოლო მიწის ნაკვეთის ნასყიდობის ხელშეკრულება 100000 ლარზე ბათილია მისი მოჩვენებითი ხასიათის გამო.

შესაბამისად, არ არსებობს არც საჯარო რეესტრში ბადრის მესაკუთრედ რეგისტრირების ვალდებულება

3.      შუალედური შედეგი

ანდრიას აქვს ბადრის მიმართ მიწის ნაკვეთთან დაკავშირებით საჯარო რეესტრში არასწორი ჩანაწერის შესწორების მოთხოვნის უფლება, სკ-ის 976-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის „ა” ქვეპუნქტის საფუძველზე.

II.               მოთხოვნის შეწყვეტა

კაზუსი არ შეიცავს არანაირ მითითებას ისეთ გარემოებაზე, რაც შესაძლოა, მეტყველებდეს მოთხოვნის შეწყვეტაზე. ამრიგად, მოთხოვნა არ შეწყვეტილა.

III.              მოთხოვნის განხორციელებადობა

კაზუსი არ შეიცავს არანაირ მითითებას ისეთ გარემოებაზე, რაც შესაძლოა, მეტყველებდეს მოთხოვნის განუხორციელებლობაზე. შესაბამისად, მოთხოვნა განხორციელებადია.

IV.              საბოლოო დასკვნა

ანდრიას აქვს ბადრის მიმართ მიწის ნაკვეთთან დაკავშირებით საჯარო რეესტრში არასწორი ჩანაწერის შესწორების მოთხოვნის უფლება, სკის 976-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის „ა” ქვეპუნქტის საფუძველზე.

 

 ხ

F.      საბოლოო შედეგი

 ანდრიას არ აქვს ბადრისგან ნასყიდობის ფასის (როგორც 200000 ლარის, ისე 100000 ლარის) გადახდის მოთხოვნის უფლება, სკ-ის 477-ე მუხლის მე-2 ნაწილის საფუძველზე,

თუმცა აქვს ბადრისგან:

1-ლი ალტერნატივა – მიწის ნაკვეთზე მფლობელობის გადაცემის მოთხოვნის უფლება, სკ-ის 172-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის საფუძველზე;

 მე-2 ალტერნატივა – მიწის ნაკვეთზე მფლობელობის გადაცემის მოთხოვნის უფლება, სკ-ის 976-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის „ა” ქვეპუნქტის საფუძველზე;

მე-3 ალტერნატივა – მიწის ნაკვეთთან დაკავშირებით საჯარო რეესტრის ჩანაწერის შესწორების მოთხოვნის უფლება, სკ-ის 976-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის „ა” ქვეპუნქტის საფუძველზე.