ჯვაროსნული ეპოქა - მოვლენები,თარიღები

 

ევროპელი „მოხალისეები“ და მათი   ინტერესები   ·         ჯვაროსნული ლაშქრობები ჰქვია პაპების  მოწოდებით წარმართულ რელიგიურ ომებს;(!) ხ ·         საქვეყნოდ დეკლარირებულ მიზანს შეადგენდა პალესტინის „წმინდა „ მიწის და იერუსალიმის მუსლიმთა ბატონობისგან გამოხსნა; ·         სამი საუკუნის მანძილზე ამ ომებში ევროპის ყველა ხალხი იყო ჩართული; ·         რიგითი ადამიანები მასობრივად ტოვებდნენ ევროპას და მიემართებოდნენ აღმოსავლეთისკენ;განუწყვეტლივ ისმოდა შეძახილი: „ასე სურს ღმერთს“. (!) ·         უბრალო მოლაშქრეებს გულუბრყვილო რწმენა წარმართავდა; ·         რაინდებს შორის კი,რომლებიც მათ სათავეში ედგნენ,ავანტიურისტებიც იყვნენ,რომლებიც გამდიდრებაზე და სამფლობელოების ხელში ჩაგდებაზე ოცნებობდნენ; ხ ·         თავდაპირველად ჯვაროსნების სამიზნე მუსლიმები არ გამხდარან,“ქრისტეს მტრების“ წინააღმდეგ ბრძოლა ევროპაშივე დაიწყო და მიმართული იყო ებრაელების წინააღმდეგ, ·         ამის შემდეგ მზერა აღმოსავლეთს მიაპყრეს; ხ ·         პირველად ისტორიაში ევროპის ხალხები გაერთიანდნენ          “წმინდა ომის“ დასაწყებად; ხ ·         ლაშქრობებში სხვადასხვა მიზნით მონაწილეობდნენ მოხალისენი. ·         ზოგი რელიგიური მოტივების გამო და სულის სახსნელად მიდიოდა;სხვები  სახელზე,გამდიდრებაზე ძალაუფლებსა და თავგადასავლებზე ოცნებობდნენ; ხ ·         მე-11 საუკუნეში დასავლეთ ევროპაში შინაომებმა,მოუსავლიანობამ,        მოსახლეობის ზრდამ ბევრი პრობლემა შექმნა; ხ ·         ევროპაში მემკვიდრეობა უფროს ვაჟზე გადადიოდა,რის გამოც უმცროსი ვაჟები უმიწოდ რჩებოდნენ და უმრავლესობას მხოლოდ ცხენი და აბჯარი გააჩნდა; ·         ასეთი რაინდებისათვის ძარცვით გამდიდრება ერთადერთი გამოსავალი იყო მძიმე ეკონომიკური მდგომარეობიდან და სწორედ „უმცროსი ვაჟები“  წარმოადგენდნენ ლაშქრობაში მთავარ ძალას; ხ ·         დიდებულები,მეფეები და იმპერატორები ომში ახალი მიწების მიღების შესაძლებლობას ხედავდნენ;ამასთანავე, მნიშვნელოვნად მაღლდებოდა მათი ავტორიტეტი(იმიჯი) საღვთო ომში მონაწილეობის გამო(ქრისტიანული „ჯიჰადი“); ხ ·         ვაჭრებს ახალი ბაზრები,აღმოსავლური საქონელი და სწრაფი გამდიდრების იმედი იზიდავდა; ხ ·         ვალებისგან განთავისუფლების,მიწის ან სხვა ნადავლის მიღების სურვილი ათიათასობით გლეხს ერეკებოდა ლაშქრობაში; ·         თუმცა პირველი ორი ჯვაროსნული ლაშქრობის შემდეგ გლეხთა რიცხვი მკვეთრად შემცირდა; ხ კათოლიკური ეკლესია,რომელიც ჯვაროსნულ ლაშქრობებს აღმოსავლეთში „წმინდა ომების’’ მნიშვნელობას ანიჭებდა,მართლმადიდებლური და კათოლიკური საქრისტიანოს გაერთიანებას და პაპის პრესტიჟისა და გავლენის გაზრდას იმედოვნებდა.

პაპი ურბან მე-2-  მაშინდელი  ბაიდენი   ·        ლაშქრობის დაწყებამდე ევროპაში უკვე დიდი ხანია არსებობდა წმინდა ადგილების მოხილვის ტრადიცია;აღმოსავლეთიდან დაბრუნებული პილიგრიმები(მომლოცველები) ჰყვებოდნენ იმ მძიმე მდგომარეობის შესახებ,როგორშიც  ქრისტიანული სიწმინდები იყო ჩავარდნილი და აღმოსავლელ ქრისტიანთა გაუსაძლის პირობების თაობაზე მუსლიმთა დომინირების პირობებში; ·        სელჩუკების მოძალების წინაშრ აღმოჩენილი ბიზანტია კი სულს ღაფავდა; ·        1054 წელს ქრისტიანულ სამყაროში დიდი განხეთქილება მოხდა-ეკლესია გაიყო კათოლიკურ და მართმადიდებლურ ეკლესიებად; ·        ამ განხეთქილების პირობებშიც კი,გამოუვალ მდგომარეობაში აღმჩენილმა ბიზანტიის იმპერატორმა დახმარებისათვის კათოლიკე პაპს მიმართა;(!) ხ ·        პაპ ურბან მე-2-სათვის საერთო ქრისტიანული მოძრაობის სათავეში ჩადგომა შესანიშნავი შანსი იყო ავტორიტეტის გასამყარებლად და მომავალში,შესაძლოა,ქრისტიანულ აღმოსავლეთში თავისი ხელისუფლების გასავრცელებლად;   ·        1095 წელს კლერმონის საეკლესიო კრებაზე(საფრანგეთი) ურბან მე-2 მგზნებარე სიტყვით გამოვიდა და მოუწოდა მორწმუნეებს აღმოსავლეთში გალაშქრების,ურწმუნოთაგან წმინდა მიწის და მაცხოვრის საფლავის განთავისსუფლებისკენ;(!)   ხ ·        თავდაპირველად აღმოსავლეთისკენ ღარიბთა ბრბოები გაემართნენ,თუმცა მათი ნაწილი გზაში დაიღუპა,ხოლო მცირე აზიაში გადასულები სელჩუკებმა ან დახოცეს ან მონებად გაიხადეს;

„ პირველი ჯვაროსნული ლაშქრობა“   ·        1096 წელს კი დაიწყო პირველი ჯვაროსნული ლაშქრობა;(დავით აღმაშენებლის დროა) ·        ჯვაროსნებმა კარგად შეიარაღებული ჯარი შეკრიბეს.ისინი სხვადასხვა გზებით კონსტანტინეპოლში შეიკრიბნენ; მათმა რიცხვმა 300 000 -ს მიაღწია ·        1097 წლის აპრილში გადალახეს ბოსფორის სრუტე ხ   ·        1098 წელს,ხანგრძლივი ალყის შემდეგ აიღეს  ქალაქი ანტიოქია და მალე იერუსალიმი კედლებს მიადგნენ. ·        1099 წლის 15 ივლისს,ერთ თვეზე მეტხანს გაგრძელებული ალყის შემდეგ,იერუსალიმი ჯვაროსანთა ხელში გადავიდა; მათ ქალაქში საშინელი ხოცვა-ჟლეტა მოაწყვეს; (!) ·        იერუსალიმის მბრძანებელი გახდა გრაფი ჟოფრუა ბულონელი,რომელმაც მიიღო „მაცხოვრის საფლავის მცველის ‘’  ტიტული;(!) ხ ·        ჯვაროსანთა არმიის გამარჯვებამ ევროპაში დიდი ენთუზიაზმი გამოიწვია;პაპმა ეს გამარჯვება“ღვთის მიერ მოვლენილ სასწაულად’’ გამოაცხადა; ხ ·        პირველი ჯვაროსნული ლაშქრობის შედეგად ახლო აღმოსავლეთში 4 ქრისტიანული პოლიტიკური ერთეული შეიქმნა:   1.      ედესის საგრაფო-ქრისტიანების მიერ დაარსებული პირველი სამთავრო იყო.მისი დამფუძნებელი 1098 წელს გახდა ბალდუინ 1 ბულონელი;ედესის სამთავრომ იარსება 1146 წლამდე;(48 წელი) 2.      ანტიოქიის სამთავრო ასევე 1098 წელს დაარსა ბოემუნდ 1 ტარენტელმა.სამთავრომ 1268 წლამდე იარსება;(170 წელი) 3.    იერუსალიმის სამეფო,რომლის არსებობამაც 1291 წლამდე(თითქმის 200 წელი) გასტანა;ძლიერების ხანაში იერუსალიმის სამეფოში რამდენიმე ვასალური სენიორია შედიოდა.მათ შორის იყო გალილეის სამთავრო,იაფასა და ასკალონის საგრაფო,ტრანსიორდანია-კრაკის,მონრეალის და სენტ-აბრაამის სენიორია,სიდონის სენიორია 4.      ტრიპოლის საგრაფო რომელიც დაარსდა 1105 წელს ტულუზის გრაფის რაიმონდ მე-4 -ის მიერ.საგრაფომ 1289 წლამდე იარსება;(184 წელი) ხ ·        ყურაადღება: ჯვაროსნების სამფლობელოები მთლიანად მოიცავდა იმ ტერიტორიებს,რომელთა გავლითაც წარმოებდა ევროპის ვაჭრობა ინდოეთთან და ჩინეთთან;(!) ·        ეგვიპტე ამ სავაჭრო გზას მოწყვეტილი აღმოჩნდა; ·        ევროპაში საქონლის შეტანა ბაღდადიდან ჯვაროსანთა ტერიტორიების გვერდის ავლით შეუძლებელი გახდა; ამგვარად, ჯვაროსნებმა მონოპოლია მოიპოვეს სავაჭრო გზებზე და გამდიდრების საშუალებაც მიეცათ;(!!) ·        ჯვაროსნებმა წმინდა მიწაზე ციხესიმაგრეების აგება დაიწყეს; ხ ·        ევროპელები ამ დროს ყველაზე ძლიერ სამხედრო ძალას წარმოადგენდნენ რეგიონში,მაგრამ ისინი რიცხობრივად ბევრად ჩამოუვარდებოდნენ მუსლიმებს,ასევე ქრისტიანებს-მართმადიდებლებს და მონოფიზიტებს,რომლებიც დიდ ენთუზიაზმს არ ავლენდნენ ევროპელთა გაბატონების შემდეგ პირველი ჯვაროსნული ლაშქრობისას განცდილი მარცხის შემდეგ მუსლიმებმა თანდათან მოიკრიბეს ძალები და შეუტიეს ჯვაროსნებს; დაიწყო გაუთავებელი ომები; ტერიტორიები ხელიდან ხელში გადადიოდა.(!) პირველი ლაშქრობის შემდეგ კიდევ 7 ჯვაროსნული ლაშქრობა განხორციელდა;

მე-2 ჯვაროსნული ლაშქრობა   ·        მე-2 ჯვაროსნულ ლაშქრობას (1147-1149) (შენიშვნა: საქართველოში დემეტრე 1-ს ხანაა) საფრანგეთის მეფე ლუი მე-7  გერმანიის იმპერატორი კონრად მე-3 მეთაურობდნენ; ·        ჰვაროსანთა მიზანი იყო 1146 წელს მუსლიმთა ხელში გადასული ედესის დაბრუნება; ლაშქრობა წარუმატებლად დასრულდა და ჯვაროსნები ევოპაში დაბრუნდნენ;

„სალადინი“   ·        1174 წელს (საქართველოში გიორგი მე-3-ის(თამარის მამის)  დროა)ნიჭიერმა მუსლიმმა მხედართმთავარმა სალაჰ ად-დინმა(ევროპული წაყაროების მიხედვით „სალადინმა“) დაიმორჩილა სირია და სულთანის ტიტული მიიღო; ·        მალე მის სახელმწიფოს ეგვიპტეც შეუერთდა; ·        ჯვაროსნული სამთავროები მუსლიმთა რკალში აღმოჩნდენ(როგორც,მოგვიანებით  ,მე-15 საუკუნის ბოლოს საქართველო) ·        1187 წელ სალადინმა ჰატინის ბრძოლაში(!) სასტიკად დაამარცხა ჯვაროსნები; არაერთი ჯვაროსანი რაინდი,მათ შორის იერუსალიმის მეფეც,ტყვედ ჩავარდა; სალადინისთვის იერუსალიმისკენ გზა გაიხსნა და  1887 წლის 2 ოქტომბერს მუსლიმებმა იერუსალიმი  აიღეს;(!) ·        თუმცა,ქრისტიანებისგან განსხვავებით,მატ არ მოწყვიათ ხოცვა ჟლეტა;(!) ·        აღმოსავლეთში ქრისტიანთა მფლობელობაში მხოლოდ ტვიროსი,ტრიპოლი და ანტიოქია დარჩა;

ევროპელთა მე-3 ჯვაროსნული ლაშქრობა   ·        ამ ვითარებაში ევროპელებმა მე-3 ჯვაროსნული ლაშქრობა წამოიწყეს,რომელსაც სათავეში გერმანიის იმპერატორი ფრიდრიხ 1 ბარბაროსა(ბარბაროსა ამ შემთხვევაში ნიშნავს ჟღალწვერას) (შენიშვნა : ჰიტლერის სსრკ-ზე თავდასხმის გეგმას ერქვა „ბარბაროსა“) ;საფრანგეთის მეფე ფილიპ მე-2 ავგუსტი და ინგლისის მეფე რიჩარდ 1 ლომგული ედგნენ; ხ ·        ფრიდრიხ ბარბაროსა მცირე აზიაში მდინარეში დაიხრჩო,მეთაურის გარეშე დარჩენილი ჯარი უკან გაბრუნდა;(!) ·        ფილიპ ავგუსტმაც სწრაფად დატოვა აღმოსავლეთი; ·        ევროპელ მონარქთაგან მხოლოდ რიჩარდ ლომგულმა გააგრძელა ბრძოლა;(!) ·        გარკვეული წარმატებების მიუხედავად,რიჩარდს არ ეყო ძალა გამარჯვებისათვის(!) ·        1192 წელს ზავი დადო სალადინთან და  ევროპაში გაბრუნდა;                              (ამ წელს თამარი იგებს შამქორის ომს თურქ-სელჩუკებთან)(!)   ·        იერუსალიმი მუსლიმთა ხელში დარჩა,ქრისტიანებს მხოლოდ წმინდა ქალაქის მოხილვის უფლება დარჩათ;

მე-4 ჯვაროსნული ლაშქრობა   ·        1202-1204 წლებში მიმდინარეობდა  მე-4 ჯვაროსნული ლაშქრობა,რომელიც წმინდა მიწის ნაცვლად კონსტანტინეპოლში დასრულდა; (შენიშვნა: 1204 წელს თამარი იგებს ბასიანის ომს თურქ-სელჩუკებთან) ·       ბიზანტიის იმპერიაში იმ ხანებში შინააშლილობა სუფევდა; ·        იმპერატორის ტახტის ერთ-ერთმა პრეტენდენტმა დახმარებისათვის პაპს და ჯვაროსნებს მიმართა;   (შენიშვნა: როგორც ახლა მიმართავს მე-5 კოლონა )   ·        ჯვაროსნებიც აქტიურად ჩაერიენ ბიზანტიის  საშინაო საქმეებში. ·        საბოლოო ჯამში,1204 წლის 12 აპრილს მათ აიღეს კონსტანტინეპოლი და გაძარცვეს ქალაქი;(!) ·        ჯვაროსნებმა ბიზანტიის ტერიტორიაზე „ლათინთა იმპერია“ შექმნეს,რომელმაც 1261 წლამდე იარსება.(!) ·        ამგვარად,ამ ლაშქრობის დროს ჯვაროსნები წმინდა მიწაზე საერთოდ არ გამოჩენილან.

მე-5 ჯვაროსნული ლაშქობა   ·        უშედეგოდ დასრულდა წარმატებით დაყებული მე-5 ჯვაროსნული ლაშქრობაც(1217-1221),რომლის მთავარი სამიზნე ეგვიპტე იყო (შენიშვნა: ამ ლაშქრობაში აპირებდა მონაწილების მიღებას თამარის ვაჟი  ლაშა-გიორგი)

მე-6     ჯვაროსნული ლაშქრობა   ·        მე-6 ჯვაროსნულ ლაშქრობას (1228-1229( სათავეში ჩაუდგა  რომის საღვთო იმპერიის იმპერატორი ფრიდრიხ მე-2 ჰოჰენშტაუფენი.(!) ·        მან მოხერხებულად გამოიყენა მუსლიმ მმართველთა შორის არსებული წინააღმდრგობები და მიზანს მიაღწია არა ომით,არამედ დიპლომატიით; ·        ფრიდრიხმა ხელშეკრულება დადო ეგვიპტის გამგებელ ალ-ქამილთან და 1229 წელს იერუსალიმი უომრად კვლავ ქრისტიანების ხელში გადავიდა;(!) ·        თუმცა დროებით,რადგან 1244 წელს მუსლიმებმა ისევ დაიბრუნეს იერუსალიმი;(!)

მე-7 და მე-8 ჯვაროსნული ლაშქრობები   ·        ორი უკანასკნელი(მე-7 და მე-8)  ჯვაროსნული ლაშქრობა (1248-1254 და 1270 ) დაკავშირებულია საფრანგეთის მეფე ლუი მე-9 (წმინდა ლუი) სახელთან;(!) ·        მე-7 ლაშქრობისას ლუი მე-9 ტყვედ ჩავარდა და ის გამოსასყიდის გადახდის შემდეგ გაათავისუფლეს; ·        მე-8 ლაშქრობის დროსკი,ჩრდილოეთ აფრიკაში ქალაქ ტუნისის აღების მცდელობისას,საფრანგეთის მეფე შავი ჭირის ეპიდემიის მსხვერპლი გახდა;(!)

ჯვაროსნული ლაშქრობების დასასრული   ·        1291 წელს მუსლიმებმა აიღეს ჯვაროსანთა მიუვალი ციხესიმაგრე  აკრი ·        .მალე მუსლიმთა ხელში გადავიდა ჯვაროსანთა ქალაქებიც-ტვიროსი,სიდონი,ბეირუთი,ტორტოზა; ·        ჯვაროსნებს აღარ დაედგომებოდათ წმინდა მიწაზე(პალესტინაში) და მათ თავი კუნძულ კვიპროსს შეაფარეს (მე-3 ჯვაროსნული ლაშქრობიდან აკონტროლებდნენ ამ კუნძულს ,იქვეა პალესტინის პირდაპირ) ·        პაპები შემდგომშიც არაერთხელ ცდილან ჯვაროსნული ლაშქრობის ორგანიზებას,თუმცა ევროპელ მონარქებს,წინაპართა მწარე გამოცდილების საფუძველზე,აღარ იზიდავდა აღმოსავლეთი. ·        ასე დასრულდა ჯვაროსნული ომების ეპოქა.

შეფასება:   ·        ჯვაროსნების მიერ მიღწეული წარმატებები დროებითი გამოდგა; ·        ისინი ერთი საუკუნის განმავლობაში ფლობდნენ იერუსალიმს და დაახლოებით ორი საუკუნე-პალესტინის(ძვ. „ფინიკიის“) სანაპირო ზოლს ;ამან ქრისტიან პილიგრიმებს საშუალება მისცა შედარებით უსაფრთხოდ ემოგზაურათ პალესტინაში. ·        ჯვაროსნულმა ომებმა დიდი გავლენა მოახდინა სამხედრო ხელოვნების განვითარებაზე  დაიხვეწა  შეტევითი და თავდაცვითი ბრძოლები, ციხესიმაგრეთა მშენებლობის ტექნიკა;შემდეგ ეს ტექნიკა გადაიღო ისლამურმა სამყარომაც; ·        განვითარდა საზღვაო საქმე; ·        ჯვაროსნული ლაშქრობები დიდ ფინანსებს მოითხოვდა.ამან გამოიწვია ევროპაში საგადასახადო სისტემის შეცვლა. ·        1188 წელს პაპის ხელდასხმით შემოიღეს 10%-იანი გადასახადი შემოსავლებზე,რომელიც უნდა მოხმარებოდა მე-3 ჯვაროსნული ლაშქრობის წარმართვას; შენიშვნა: მოგვიანებით რეფორმაციის პერიოდში ამ გადასახადის გაუქმებას ითხოვდნენ პროტესტანტები და კალვინისტები ·        შემოსავლების კიდევ ერთი წყარო გახდა „ნებაყოფლობითი შემოწირულობა“ მათთვის,ვინც რაიმე მიზეზის გამო ვერ ახერხებდა ლაშქრობაში მონაწილეობის მიღებას; ·        ყურადღება: შემდეგში ეკლესიისთვის ამ სახის შემოსავლებმა „ინდულიგენციების’’ სახე მიიღო.გარკვეული საფასურის გადახდის სანაცვლოდ,პაპი ნებისმიერს შეუნდობდა ცოდვებს; ინდულიგენციები გახდა მე-15 საუკუნის პირველ მეოთხედში მარტინ ლუთერის რომის ეკლესიასთან დაპირისპირების უშუალო საბაბი.(იხ. შესაბამისი პარაგრაფი) ·        ჯვაროსნულმა ომებმა დიდად შეუწყო ხელი ვაჭრობის განვითარებას აღმოსავლეთსა და დასავლეთს შორის. ·        განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი კი იყო ორ სამყაროს -ისლამურა და ქრისტიანულს შორის სამეცნიერო და კულტურული კონტაქტების გაღრმავება და ურთიერთზეგავლენა(!)

ჯვაროსნები და საქართველო   ·        საქართველოს ევროპელ ჯვაროსნებთან  კონტაქტები ჩანს ჯერ კიდევ დავით აღმაშენებლის მეფობის ხანაში; ·        მე-19 საუკუნის დასაწყისის ქართული ენციკლოპედიურ თხზულების, „კალმასობის“ ავტორი იოანე ბატონიშვილი წერს:“იყო ბალდვოინ იერუსალიმის მეფედ(ბალდუინ მე-2  1118-1131),რომელნაცა მრავალი ძლევაი მიიღო სარაცინელთა ანუ არაბთა ზედა.და ეს ბალდოვინ მოვიდა იდუმალ ქართლსა შინა მოთხრობისამებრ სხვათა ისტორიებთა“; ·        ქართველ ავტორს ეს ცნობა შუა საუკუნეების რომელიმე ევროპული წყაროდან აქვს აღებული,ბალდუინის საქართველოში ჩამოსვლლა კი მუსლიმებთან ბრძოლაში ქრისტიანი მოკავშირის ძიებასთანაა დაკავშირებული; ·        მე-12 საუკუნის ჯვაროსნული ომების მემატიანე გოტიე,თავის მხრივ,წერს,რომ დიდგორის ბრძოლაში (1121 წლის 12 აგვისტო) ქართველების მხარდამხარ ორასი ფრანგი რაინდი  იბრძოდა მუსლიმთა წინააღმდეგ; ·        მე-13 საუკუნის დასაწყისისათვის ახლო აღმოსავლეთში  რთული ვითარება იყო შექმნილი; ·        1204 წელს ჯვაროსანთა  ლაშქრობის(მე-4 ჯვაროსნული ლაშქრობა) გეზის ცვლილებამ და კონსტანტინეპოლის აღებამ კიდევ უფრო გაზარდა უფსკრული დასავლურ და აღმოსავლურ ქრისტიანობას შორის;(შენიშვნა: როცა კათოლოკიე ჯვაროსნები კონსტანტინეპოს ანადგურებდნენ ,ზუსტად იმ წელს  მოიგო მათი დახმარების გარეშე მართლმადიდებელმა  თამარმა ბასიანის ომი თურქ-სელჩუკებთან) ·        მოგვიანებით , „წმინდა მიწაზე’’(პალესტინა) შევიწროვებულმა ჯვაროსნებმა თანდათან გააცნობიერეს,რომ მუსლიმთა მოძალების პირობებში ისინი ვეღარ შეძლებდნენ ისედაც შემცირებული სამფლობელოების შენარჩუნებას,მით უმეტეს იერუსალიმის დაბრუნებას. ·        ამიტომ ,რომის პაპმა ,ინოკენტი-3 -მ 1221 წლის 7 ივნისს ლაშა-გიორგის გაუგზავნა წერილი :“საქართველოს ბრწყინვალე მეფეს-მოწოდება წმინდა მიწის დასაცავად“ ·        საქართველოც თითქოს მზად იყო „წმინდა ომში“ ჩასაბმელად;(ანუ მე-5 ჯვაროსნულ ლაშქრობაში),მაგრამ მონღოლთა შემოსევებმა შეცვალა ვითარება და დასავლეთ ევროპელებთან ერთად ჯვაროსნულ ომებში საქართველოს ჩართვის შესაძლებლობა მოსპო;(!)   შენიშვნა: საქართველო ახლაც „დაპატიჟებულია’’ ევროპელ და ამერიკელ ლიბერალთა  „ჯვაროსნულ ლაშქრობაში“ რუსეთის წინააღმდეგ თავისი დარჩენილი ტერიტორიით და გაუბედურებული მოსახლეობით  ,“მეორე ფრონტის“ გახსნას ავალებენ ,ააწრიალეს თავიანთი მე-5 კოლონა საქართველოში ,ჰპირდებიან  ოკუპირებული ტერიტორიების „დაბრუნებას“: მოყვარე მტრის   ხრიკები საქართველოს  მიმართ არ იცვლება,როგორც დავით გურამიშვილმა თქვა (ირანის შჰზე): „ახლა როდის შეგვაერთებს, საქმე გვიგდო მოსაღორად“

„ქრისტეს  მხედრობა’’   ·     პირველი ჯვაროსნული ლაშქრობის შემდეგ რაინდთა ნაწილი ევროპაში დაბრუნდა,ნაწილი კი აღმოსავლეთში დარჩ და იქ ევროპულის მსგავსი ფეოდალური სასახელმწიფოები დაარსა; ·     ჯვაროსნული სახელმწიფოების დაცვა,რომლებიც მტრულ გარემოცვაში იმყოფებოდნენ,ახლად დაარსებულმა სასულიერო -სარაინდო გაერთიანებებმა- ორდენებმა იკისრეს; ·     ორდენთა წევრები საკუთარ თავს „ქრისტეს მხედრობას’’ უწოდებდნენ; ·     თავიდან ისინი,როგორც სასულიერო პირები(ბერები) ,აღთქმას დებდნენ,რომ არ დაქორწინდებოდნენ,იცხოვრებდნენ მორჩილად და ღარიბულად; ·     ამასთანავე ისინი ვალდებულებას იღებდნენ,რომ იარაღით ხელში დაიცავდნენ ქრისტიანებსა და ქრისტიანულ რწმენას; ·     მათ ეკრძალებოდათ ნებისმიერი საერო გართობა,მაგრამ მოკლე დროში ისინი უზომოდ გამდიდრდნენ,აღთქმაც დაივიწყეს და მორჩილებაც. ·       ორდენების წევრები ჯვაროსანთა მთავარ სამხედრო ძალად იქცნენ,რასაც მათი მიუდგომელი ციხე-კოშკებიც მოწმობდა;

„ჰოსპიტალიერების“ ორდენი   ·        უძველესი სარაინდო ორდენი დაარსდა მე-12 საუკუნის დასაწყისში იერუსალიმში,ჰოსპიტალიერების ანუ იოანიტების სახელწოდებით; ·        ეს სახელი ეწოდათ წმინდა იოანე იერუსალიმელისგან,რომლის სახელობაზეც ჰოსპიტალი(დავრდომილთა თავშესაფარი) ჰქონდათ მოწყობილი,სადაც ორდენის დამაარსებელი რაინდები პილიგრიმებს( ევროპიდან ჩამოსულ მომლოცველებს) პატრონობდნენ; ·        იოანიტების ორდენის წევრები ატარებდნენ შავ მოსასხამს ანუ მანტიას თეთრი ჯვრით; ·        როცა ჯვაროსნებმა „წმინდა მიწა“(პალესტინა) დაკარგეს ,იოანიტები დასახლდნენ კუნძულ კვიპროსზე(1291 წ),სადაც საკუთარი ფლოტიც გაიჩინეს; ·        შემდეგ კუნძულ როდოსზე(1309 წ) მე-16 საუკუნეში(1530 წ.) კი მათ კუნძულ მალტაზე მოუხდათ გადასახლება,რის გამოც ამ საძმოს მალტის ორდენი ეწოდა; (იხ. ფაილი  „ცივი ომი“  რეიგანის და გორბაჩოვის შეხვედრა მალტაზე)

„ტრამპლიერთა“    ორდენი   ·             მეორე იყო ტრამპლიერთა ორდენი,რომელიც ფრანგმა რაინდებმა დაარსეს  იერუსალიმში (1118-19??  წლები) ·             ტრამპლიერების ანუ მეტაძრეების ორდენის ადგილსამყოფელი თავდაპირველად იყო იუდეველთა მეფის სოლომონ ბრძენის ტაძრის სავარაუდო ადგილას,აქედან წარმოიშვა სახელწოდება „ტაძრის მხედრები’’; ·             ტრამპლიერები ატარებდნენ თეთრ მოსასხამს წითელი ჯვრით; ·             დროთა განმავლობაში ტრამპლიერთა ორდენი ისე გაძლიერდა,რომ მის სიმდიდრეზე ლეგენდები დადიოდა; ·             ტრამპლიერთა ორდენის რაინდები მამულებსა და ფულს სწირავდნენ ქართველთა ჯვრის მონასტერს იერუსალიმში და სანაცვლოდ თავიანთ სახელებს აწერინებდნენ ლოცვისას მოსახსენიებლად; ხ ·             პალესტინაში სამფლობელოების დაკარგვის შემდეგ, ორდენი პარიზში გადავიდა; ·             ორდენი ფინანსურად ისე გაძლიერდა,რომ მის მევალეებს შორის მონარქებიც იყვნენ; ·             ფინანსური ძალა ორდენს პოლიტიკური პროცესების წარმართვის საშუალებას აძლევდა; ·             საფრანგეთის მეფე ფილიპე მე-4 ლამაზმა გადაწყვიტა ერთი დარტყმით მოესპო ორდენი და დაესაკუთრებინა მისი ქონება,რაც სამეფოს დაცარიელებულ ხაზინას შეუვსებდა; ·             მისი ბრძანებით 1307 წლის 13 ოქტომბერს,პარასკევ დღეს ფრანგი ტრამპლიერების ყველა წინამძღოლი დააპატიმრეს; ·             ხანგრძლივი პროცესის შემდეგ,ჯადოქრობაში და მწვალებლობაში ბრალდებული ტრამპლიერთა დიდი მაგისტრი და ორდენის სხვა მეთაურები 1313 წელს კოცონზე დაწვეს.(!) ·             ერთი წლით ადრე კი მეფემ რომის პაპი აიძულა,ორდენი დაშლილად გამოეცხადებინა;

ტევტონთა   ორდენი   ·             მესამე დიდიდი სასულიერო-სარაინდო ორდენის წევრთა უმრავლესობა გერმანელები იყვნენ,ამიტომ საძმოს ხშირად გერმანულ,ანუ(მისი ლათინური ფორმით) ტევტონთა ორდენს უწოდებდნენ; ·             ტევტონთა ორდენი მე-13 საუკუნეში შეიქმნა პალესტინაში,მაგრამ წმინდა მიწაზე დიდხანს არ დარჩენილა; ·             ორდენის წევრები პოლონელმა მთავარმა კონრად მაზოვეცკიმ(!) აღმოსავლეთ ბალტიისპირეთში მიიწვია წარმართი ლიტველი ტომის-პრუსების(!) დასამორჩილებლად; ·             ორდენმა მიიღო მოწვევა,დაიპყრო პრუსები,დამკვიდრდა მის ტერიტორიაზე და სამხედრო- თეოკრატიული სახელმწიფო ჩამოაყალიბა; ·             ორდენმა ვაჭრობსა და მევახშეობას მიჰყო ხელი ; ·             ტევტონთა ორდენის წევრები თეთრ მოსასხამს ატარებდნენ  შავი ჯვრით;(!)

ესპანური და პორტუგალიური  ე.წ. „ნაციონალური“ ორდენები   ·        გერმანული ორდენის მსგავსი ნაციონალური ორდენები მე-12 საუკუნეში,რეკონკისტას დროს,ესპანეთსა (ალკანტარის,კალატრავის,სანტიაგოს) და პორტუგალიაში(ავისის) ჩამოყალიბდა;

·        სასულიერო-სარაინდო ორდენები რომის პაპის ერთგულების აღთქმას დებდნენ და პაპის ხელისუფლების გაძლიერებას ემსახურებოდნენ; ხ ·        ნაციონალური ორდენები კი ძირითადად ადგილობრივ მონარქებს ემსახურებოდნენ; ·        თითოეულ ორდენს სათავეში დიდი მაგისტრი  იდგა; ·        ორდენის საერთო საქმეებს „ძმათა საბჭო“ წყვეტდა;   ·        დაიმახსოვრე: რაინდთა ორდენების თავდაპირველი მიზანი-აღმოსავლეთში ავადმყოფ ჯვაროსანთა მოვლა და პილიგრიმების დაცვა მუსლიმებისგან,ფრიად საჭირო იყო და ამიტომ  ევროპელები ორდენებს აუარებელ ფულსა და მიწებს სწირავდნენ როგორც პალესტინაში,ისე ევროპაში; ·        მათი მამულები თავისუფალი იყო გადასახადებისგან,მაგრამ ორდენებმს თავიანთი მოღვაწეობა მალე სავაჭრო ინტერესებს დაუკავშირეს.ეწეოდნენ მევახშეობას,სპეკულაციას და სიმდიდრის მოსახვეჭად არავითარ სათაკილო საქმეს არ ერიდებოდნენ;                                    „ვა ოქრო მისთა მოყვასთა აროდეს მისცემს ლხენასა დღედ სიკვდილამდის სიხარბე შეაქნევს კბილთა ღრჭენასა შესდის და გასდის,აკლია ემდურვის ეტლთა რბენასა კვლა აქა სულსა დაუბამს,დაუშლის აღმაფრენასა“          რუსთაველი