2.1 „საოჯახო -სამართლებრივი ურთიერთობა“ - ცნება და სახეები

 

2.1   „საოჯახო -სამართლებრივი ურთიერთობა“ -  ცნება

 

·        „საოჯახო ურთიერთობათა’’  „მხოლოდ ერთი ნაწილი“ რეგულირდება „სამართლებრივი ნორმებით’’[!]

·        შესაბამისად, „საოჯახო -სამართლებრივი ურთიერთობები “ ეს არის „საოჯახო სამართლის’’  „ნორმებით’’ დარეგულირებული  „საოჯახო  ურთიერთობების’’ სწორედ  „ეს კონკრეტული ნაწილი“  [ცნება-საზეპირო]

ხ

·        „საოჯახო -სამართლებრივი ურთიერთობები’’  ნიშნავს იმას,რომ „საოჯახო სამართლის’’ ნორმებითაა განსზღვრული  „საოჯახო ურთიერთობათა’’ „კონკრეტული ნაწილის’’  მონაწილეთა   ა)„უფლებები’’ და „მოვალეობები’’ .  ბ)ამ უფლებათა „განხორციელების საშუალებები’’  და „პირობები’’ გ) „პასუხისმგებლობა’’ და სხვა.

ხ

·        „საოჯახო ურთიერთობების’’  „მეორე ნაწილი’’[რომელიც „საოჯახო ‘’ სამართლით არ რეგულირდება]   „ზნეობრივი ნორმებით’’ რეგულირდება

·        „საოჯახო ურთიერთობების’’ ეს  „მეორე ნაწილი’’ - „ზნეობრივი ურთიერთობებია’’

·        „ზნეობრივი ურთიერთობები’’  მჭიდროდ არის დაკავშირებული „სამართლებრივ ურთიერთობებთან’’,მათ განმაპირობებელ „საფუძველს’’ წარმოადგენს ,მაგრამ  ეს ურთიერთობები ერთმანეთისგან  „არსებითად’’ განსხვავდება.[!]

ხ

·        „საოჯახო -სამართლებრივი ურთიერთობები   ასევე განსხვავდება „ფაქტობრივი საოჯახო ურთიერთობებისგან’’.[!]

·        „საოჯახო -სამართლებრივი ურთიერთობები’’ ყოველთვის არ გულისხმობს „ოჯახის’’ არსებობას’’[მაგ. ქმარი ,რომელმაც ცოლ-შვილი მიატოვა და სხვა ოჯახი შექმნა, მიტოვებულ შვილთან „ოჯახს’’ არ ქმნის,თუმცა მათ შორის “საოჯახო- სამართლებრივი ურთიერთობა’’[კერძოდ ,“საალიმენტო ურთიერთობა’’]  არსებობს.

·        „ფაქტობრივი საოჯახო ურთიერთობება’’   არ შეიძლება ჩაითვალოს „საოჯახო სამართლებრივ ურთიერთობად’’ [მაგ. „საოჯახო სამართლებრივ ურთიერთობად’’ არ შეიძლება ჩაითვალოს ქალის და მამაკაცის „ფაქტობრივი თანცხოვრების’’ და თუნდაც „საერთო შვილის აღზრდით’’’ წარმოშობილი „საოჯახო ურთიერთობა“,რადგან ისინი არ იმყოფებიან „რეგისტრირებულ ქორწინებაში’’ და „საოჯახო სამართლით’’ არ არის დადგენილი მათი „უფლება-მოვალეობები’’]

 

 

 

ხხხხ

„საოჯახო სამართლებრივი ურთიერთობების ‘’ - სახეები

 

·        „საოჯახო -სამართლებრივი ურთიერთობები’’ - რამდენიმე „ძირითად  ჯგუფად’’ იყოფა.

·        „საოჯახო -სამართლებრივი ურთიერთობები’’ - იყოფა :ა) „პირად  არაქონებრივ  საოჯახო -სამარტლებრივ ურთიერთობებად’’ ბ) “ქონებრივ საოჯახო-სამართლებრივ  ურთიერთობებად’’

ა) „პირადი არაქონებრივი  საოჯახო -სამარტლებრივი ურთიერთობები’’

 

·        „პირად არაქონებრივ  საოჯახო -სამარტლებრივ ურთიერთობებს’’ საფუძვლად უდევს „არამატერიალური სიკეთეები’’:

·        „პირად არაქონებრივ  საოჯახო -სამარტლებრივ ურთიერთობები’ წარმოშობა :“სახელისის უფლების’’ ,“ღირსების ხელშეუხებლობის’’,“პირადი ხელშეუხებლობის’’,“ქორწინების უფლების’’,“მშობლის უფლების’’ და სხვა უფლებების განხორციელების პროცესში[!]

 

ბ) „ქონებრივი  საოჯახო -სამარტლებრივი ურთიერთობები’’

 

·        „ქონებრივი  საოჯახო -სამარტლებრივი ურთიერთობები’’   საფუძველი  „მატერიალური სიკეთეებია’’

·        ეს „მატერიალური სიკეთეებია’’ : „საოჯახო სამარტლებრივ ურთიერთობათა სუბიექტების’’  „ქონება’’ და „მატერიალური უზრუნველყოფის საშუალებები’’

ხ

·        „ქონება’’  შეიძლება  „ნებისმიერ მათგანს’’[„საოჯახო სამარტლებრივ ურთიერთობათა  ნებისმიერ სუბიექტს’’ ]  გააჩნდეს და  მის თაობაზე „კონკრეტულ სამართლებრივ ურთიერთობაში ‘’ ჩაებან  „სხვა პირებთან’’

·        რადგან “საოჯახო სამართალი’’  „მეუღლეთა საკუთრების[ქონების]’’ განსაკუთრებულ რეჟიმს განსაზღვრავს,მხოლოდ მათ შორის შეიძლება წარმოიშვას „ქონებრივი  საოჯახო -სამართლებრივი ურთიერთობები’’[!]

·        „საოჯახო სამართლის’’ „სხვა’’ „სუბიექტებს’’ შორის არსებული „ქონებრივი ურთიერთობები’’  „სამოქალაქო სამართლის ‘’ „საერთო ნორმებით’’ რეგულირდება.[და არა „საოჯახო სამართლის ‘’ ნორმებით][ეს დაიმახსოვრე]

ხ

·        „საოჯახო სამარტლებრივ ურთიერთობათა სუბიექტების’’  „მატერიალური უზრუნველყოფა’’  კი დაკავშირებულია „საალიმენტო ვალდებულებებთან’’[ლათ.alimentum- სარჩო]

·        „სალიმენტო ვალდებულებები’’  შეიძლება ოჯახის თითქმის ყველა წევრს შორის წარმოიშვას.[ამზე მოგვიანებით ვრცლად ვისაუბრებთ]

ხ

·        „„ქონებრივი  საოჯახო -სამარტლებრივი ურთიერთობებისთვის’’  დამახასიატებელია ის რომ ა)მათ არ გააჩნიათ „ექვივალენტური ხასიატი’’  და ბ) მჭიდროდ არიან დაკავშირებული ამ ურთიერტობების მონაწილეთა „პიროვნებასთან“[!]

 

ხხხხხხ

„ფარდობითი’’ და  „აბსოლუტური’’ „საოჯახო -სამართლებრივი ურთიერთობები’’

 

·        „საოჯახო სამარტლებრივ ურთიერთობათა’’ უმეტესობა „ფარდობითობის’’ პრინციპზეა აგებული- რაც იმას ნიშნავს ,რომ   „ერთი  სუბიექტის  „უფლებას’’ შეესაბამება მეორე სუბიექტის „ვალდებულება’’[ასეთია მაგალითად „საალიმენტო ურთიერთობა’’]

·        არსებობს „მრავალსუბიექტიანი  ფარდობითი საოჯახო სამართლებრივი ურთიერთობებიც’’,რომელშიც თითოეულ სუბიექტს „დამოუკიდებელი „უფლებები’’ და „ვალდებულებები ‘’ გააჩნია.[მაგ. „მშობლებსა და შვილებს შორის არსებულ „საოჯახო სამართლებრივ ურთიერთობებში’’ „თითოეულ მშობელს’’ და „თითოეულ შვილს’’ შეიძლება ჰქონდეს „კონკრეტული’’ „უფლება’’ ან „ვალდებულება’’.[თითოეული „ოჯახის წევრის“ მიმართ]

ხხხხხ

·        რაც შეეხება „აბსოლუტურ’’ „საოჯახო სამართლებრივ ურთიერთობებს’’ ისინი შედარებით მცირერიცხოვანია.

·        მაგ. „მეუღლეთა ქონებრივი საოჯახო- სამართლებრივი ურთიერთობები“  -„ყველა მე-3 პირი ვალდებულია თავი შეიკავოს მათი  ქონებრივი უფლებების და ინტერესების დარღვევისგან’’

 

ხხხხ

·        შესაძლებელია „აბსოლუტური’’ ხასიათი ჰქონდეს ზოგიერთ “ფარდობით’’ -საოჯახო სამართლებრივ ურთიერთობასაც

·        მაგ. „მშობელმა განახორციელოს შვილის „პირადად არზრდის’’ უფლება და მოითხოვოს „ნებისმიერი პირისგან’’[მაგ. მეუღლის მშობლებისგან] მასთან „უკანონოდ მყოფი“  საკუთარი შვილის დაბრუნება’’

 

ხხხხხხხხხხხხხხხ

 

„საოჯახო სამართლებრივი ურტიერთობების’’ კლასიფიკაცია „წარმოშობის საფუძვლის’’ და „სუბიექტების’’ მიხედვით

 

·        „წარმოშობის საფუძვლის’’ და „სუბიექტების’’ მიხედვით „საოჯახო -სამართლებრივი ურთიერთობები’’ შეიძლება დაიყოს  რამდენიმე ჯგუფად. მათ შორის მნიშვნელოვანია:

 

a.      „საქორწინო სამართლებრივი ურთიერთობები’’ [მათი „წარმოშობის საფუძველია“

“ქორწინების რეგისტრაცია’’ ,“სუბიექტები’’ კი არიან: „მეუღლეები’’ და „ყოფილი მეუღლეები’’]

b.      „მშობლობასთან დაკავშირებული სამართლებრივი ურთიერთობები’’[„წარმოშობის საფუძველია“ „ბავშვის გაჩენა’’ და არამარტო შვილთან,არამედ „მშობლების[სუბიექტების]   ერთმანეთთან ურთიერთობებსაც“ მოიცავს]

c.      „შვილად აყვანის’’ და „ბავშვზე ზრუნვის მსგავსი ფორმების ‘’  სამართლებრივი ურთიერთობები [ მათი „წარმოშობის საფუძველია“ „შვილება’’ ,ან „ბავშვის მინდობით აღზრდა’’ ,ან „მეურვეობა’’ და „მზრუნველობა’’  ; „სუბიექტები’’ არიან: “მშვილებლები’’ და „ნაშვილებნი’’ ,“დედობილ-მამობილები’’ და „შვილობილები’’ ,“მურვეობის და მზრუნველობის ორგანოები’’ და „მეურვეობა-მზრუნველობას მოკლებული პირები’’

d.     „ოჯახის „სხვა წევრების’’ საოჯახო სამართლებრივი ურთიერთობები’’ [„ურთიერთობათა’’ ეს ჯგუფი ან „ნათეასაობის’’ საფუძველზე  წარმოიშობა :“ ბებია-პაპა და შვილიშვილები’’; „და-ძმები“; ან „ქორწინების’’ საფუძველზე -  „დედინაცვალ-მამინაცვალი და გერი’’  ,ან  „ბავშვის აღზრდის’’ საფუძველზე-  „აღმზრდელი და აღსაზრდელი  ]